De Graaf van Hoornestraat is gelegen op het Zuid, tussen de Kasteelstraat en de Leopold De Waelplaats. De straat maakt deel uit van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid van 1875. Typisch aan dit plan is het strakke geometrische patroon van rechte straten met een aantal pleinen waarop de straten straalsgewijs uitgeven. De Graaf van Hoornestraat maakt deel uit van de stervormige stratenbundel omheen de Leopold De Waelplaats. De straat is genoemd naar Graaf van Hoorne, die tijdens de 16de eeuw een belangrijke rol speelde tijdens de Honderdjarige Oorlog. Samen met Graaf van Egmont werd hij onthoofd in Brussel door de hertog van Alva. De Graaf van Egmontstraat komt eveneens uit op de Leopold De Waelplaats, in de tegenoverliggende hoek. De oorspronkelijke naam Horne(s)straat dateert van 1876. In 1919 besloot het college van Burgemeester en Schepenen hem te wijzigen in "Graaf" Van Hoornestraat om verwarring met de Hoornstraat in de tweede wijk te vermijden.
De bebouwing in de Graaf van Hoornestraat bestaat, overeenkomstig de centrale ligging van de straat in de verkaveling van het Zuid, uit vrij grote, statige burgerwoningen, voornamelijk voorzien van neoclassicistische gevels. De pare westzijde van de straat bewaart nog vrij goed het eind-19de-eeuwse straatbeeld met een huizenrij van enkelhuizen met doorgaans drie bouwlagen en drie traveeën onder zadel- of mansardedak. De nummers 6 tot en met 26 vormen daarbij nog een gaaf bewaard geheel. Nummer 50 is een ontwerp van 1898 van architect Sel-Caluwaerts voor weduwe Van Hemelrijck. Nummer 36 is met de zes bouwlagen en de gele bakstenen lijstgevel, een atypisch huis in de straat.
De onpare zijde van de straat is veel minder gaaf bewaard. De talrijke bouwdossiers met herstellingen van geteisterde woningen na de Tweede Wereldoorlog wijzen er op dat deze straat door V-bommen werd getroffen. Minder gaaf bewaarde, maar representatieve voorbeelden van neoclassicistische burgerhuizen zijn nummer 13, gebouwd voor eigen rekening van aannemer en schrijnwerker L. Convents; nummer 45 (a en b) dat deel uitmaakte van een ensemble van drie woningen met fraaie gevelbrede balkons gebouwd voor F.C. Mertens rond 1898; nummer 31 was van dezelfde eigenaar en werd eveneens in ensemble gebouwd me de naastgelegen, ondertussen vervangen woningen. Een eerder zeldzaam voorbeeld van een eclectische woning is nummer 2A, dat als winkelhuis werd ontworpen door Fl. Verbraeken voor de gebroeders Janssens in 1899.
Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Hooft E. 2012: Graaf van Hoornestraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/139609 (geraadpleegd op ).
Gelegen in Zuidkwartier, tussen Leopold de Waelstraat en Kasteelstraat. De naam Horne(s)straat dateert van 1876. In 1919 besloot het college van Burgemeester en Schepenen hem te wijzigen in "Graaf" Van Hoornstraat om verwarring met de Hoornstraat (tweede wijk) te vermijden.
Vrij homogene westzijde met burgerhuizen van drie bouwlagen en twee à drie traveeën (nummer 36 met zes bouwlagen) te dateren vierde kwart 19de eeuw (de nummers 18 en 34 respectievelijk 1899 en 1898 gedateerd). Verhakkelde oostzijde waar degelijke eind-19de-eeuwse huizen, namelijk de nummers 5, 13, 15, 17, 31, 43-47, 51-53 en 57 geprangd zitten tussen ongenietbare bakstenen gevels van rond 1950. Afwisseling van enkelhuizen met bepleisterde, gecementeerde of bakstenen lijstgevel, versierd met lijst- en paneelwerk, centraal of gevelbreed (nummers 43-47, 6-8 en 56-58) balkon met verschillende gietijzeren hekken en deurvenster in bewerkte omlijsting. Vooral de nummers 6 tot en met 26 vormen nog een gaaf geheel; laatstgenoemde met mooi uitgewerkte bel-etage; breed balkon op gekoppelde consoles beschermd door gebogen gietijzeren leuning; drielicht geflankeerd door pilasters en bekroond met waaiervormig stucwerk en sleutel.
Groepsbebouwing voor de nummers 6-8, 20-24, 30-34, 42-46, 54-56. Afgeschuinde hoeken met aangepaste winkelpuien. Bewaarde winkelpuien, thans met woonhuisfunctie op de nummers 43-47 en 6-8 (zie de aparte huisdeur).
Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. & Manderyck M. 1979: Graaf van Hoornestraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/113046 (geraadpleegd op ).