Geografisch thema

Pourbusstraat

ID
11321
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11321

Beschrijving

De Pourbusstraat is een straat die deel uitmaakt van het oorspronkelijke verkavelingsplan van het Zuid, zoals opgemaakt in 1875. Het is één van de vijf korte, parallelle straten die het symmetrisch opgebouwde, trapeziumvormige bouwblok tussen de Leopold De Waelplaats (het plein voor het museum) en de Vlaamsekaai verdelen. De straatnamen van dit vijftal verwijzen allemaal naar het Museum voor Schone Kunsten. De centrale straat heet de Museumstraat, de andere vier werden naar kunstenaars vernoemd. In 1880 werd de meest linkse straat, tussen Vlaamsekaai en Verschansingstraat, genoemd naar portretschilders Frans Pourbus vader (1545-1581) en zoon (1579-1622).

De bebouwing in deze straten is heterogeen en bevat zowel woonhuizen met verzorgde, fraaie gevels als meer functioneel vormgegeven pak- en werkhuizen die gericht zijn op de nabijheid van de Zuiderdokken. Deze dokken waren eind 19de eeuw het centrale punt in Antwerpen voor de handel van vis, kolen, bouwmaterialen en slachtvee. Typisch voor een havenbuurt is ook de aanwezigheid van cafés, brouwerijen en distillerieën. Distellerie Brabo, die in 1898 werd gebouwd in de Pourbusstraat, is gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De intensieve bouwactiviteiten van de lokale bouwmaterialenhandelaar Jan Van den Heuvel zijn wel nog steeds opvallend aanwezig in de Pourbusstraat. Dankzij de ingrepen van deze handelaar en aannemer bevat de Pourbusstraat een aantal van de meest opvallende en tevens zeer atypische ensembles op het Zuid.

Jan Van den Heuvel was met zijn bouwmaterialenhandel gevestigd in de nabijgelegen Verschansingstraat. Het briefpapier van Van den Heuvel vermeldt zijn cementsteenfabriek en zijn ervaring in bouwen in gewapend beton. Verder lijkt hij alle bouwmaterialen te leveren behalve hout. Aan oneven zijde van de Pourbusstraat realiseerde 1 tot 5; aan even zijde bouwde hij de nummers 4 tot 20, waarbij de laatste drie panden achteraan aansluiten bij het huis en magazijn dat Van den Heuvel in de Verschansingstraat had gebouwd. Zijn specialiteit blijkt duidelijk in de façades van deze huizen: allemaal zijn ze bekleed met opvallende cementparementen in kunstgraniet of –arduin.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1898 # 1666 (Brabo).

Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Eclectisch opbrengsteigendom

  • Omvat
    Eclectische eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing met parement van kunstgraniet

  • Omvat
    Magazijnen en meergezinswoningen van J. Van den Heuvel

  • Is deel van
    Het Zuid


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pourbusstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11321 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.