Teksten van Schildersstraat

https://id.erfgoed.net/themas/11324

Schildersstraat (herinventarisatie) ()

Rechte straat, gelegen op het Zuid tussen de Leopold de Waelplaats en de Amerikalei. De straat behoort tot de basisverkaveling van het Zuidkwartier van 1875 en werd in 1876 genoemd naar het toen reeds geplande museum op het bouwperceel grenzend aan de noordoostkant van de straat. Voor 1890 reikte de Schildersstraat nog tot aan de Vlaamsekaai; daarna kreeg het stuk voorbij de De Waelplaats een andere naam: De Verlatstraat.

De straat maakt deel uit van het stratenpatroon rond het rechthoekige bouwblok van het Museum voor Schone Kunsten dat op het verkavelingsplan van het Zuid een belangrijke plaats inneemt. De straten kregen allemaal een naam die verwees naar de schone kunsten: Bouwmeesters-, Plaatsnijders-, Beeldhouwers- en Schildersstraat.

De prominente ligging in de wijk is af te lezen in de aanwezige architectuur. De straatbeelden worden bepaald door de fraai afgewerkte gevels van grote burgerhuizen, die de status van de oorspronkelijke eigenaars trachten te vertalen. In de Schildersstraat waren bijvoorbeeld schilder Luytens en het architectbureau van Guilllaume Van Oenen gevestigd. In deze straten zijn de beste voorbeelden van neoclassicistische burgerhuizen te vinden van de hele wijk. De bebouwing in de Schildersstraat is echter vooral eclectisch, met invloeden van de art nouveau. De meeste panden hebben een kleurrijk, rijk versierd parement.

In het begin van de Schildersstraat, aan de kant van de Leopold De Waelstraat, werd de eind-19de-eeuwse bebouwing vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog en vervangen door standaard nieuwbouw. De bewaarde originele bebouwing is vrij rijkelijk en zeer heterogeen. Niet alleen is er de monumentale voorgevel van het Hoger Handelsgesticht, ook de achtergevel van de Joodse Synagoge geeft uit op de Schildersstraat, en bepaalt mee het eigen karakter van de straat. Het meest in het oog springende pand echter is een privécomplex op de hoek met de Plaatsnijdersstraat, opgericht voor scheepsbouwer P. Roeis naar een ontwerp van F. Smet-Verhas in overtuigende, fantasierijke art nouveau. Deze eigenaar liet Smet-Verhas ook twee opbrengsteigendommen in de straat ontwerpen in een veel eenvoudiger, neoclassicistische stijl: de panden nummers 45-47 zijn echter niet meer gaaf bewaard. Architect Guillaume Van Oenen, die zijn bureel en atelier in deze straat bouwde, zorgde voor een aantal kenmerkende burgerhuizen in deze straat, in een eclectische stijl die typisch is voor zijn oeuvre. Opmerkelijk is dat heel wat huizen op einde van de Schildersstraat uitgeven in de Coquilhatstraat met een tuinmuur of een atelier.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 1899 # 1873 (45-47).

Auteurs:  Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schildersstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/143391 (geraadpleegd op ).


Schildersstraat ()

Gelegen in het Zuidkwartier, tussen Leopold de Waelplaats en Amerikalei. Naam gegeven in 1876 in verband met het aanpalende Koninklijke Museum voor Schone Kunsten. Aanvankelijk strekte deze straat zich uit tot aan de Vlaamsekaai; in 1890 werd het weggedeelte voorbij de De Waelplaats omgedoopt in Verlatstraat.

Van Leopold de Waelplaats naar Amerikalei toe: geleidelijk overgang van banale woonhuizen naar kwaliteitsbebouwing, met name het schoolcomplex nummer 41 naar ontwerp van de architecten F. Sel en F. Truyman (eclectisch 1893-97) en de woningen "'t Bootje" nummers 2 en 6 door architect F. Smet-Verhas (art nouveau 1901).

Daarnaast burgerhuizen van goede kwaliteit, namelijk de nummers 21-23, 31-33-35, 43, 49-51-53-55 (de nummers 29 en 45 deels verknoeid door modernisering van de pui), alle te dateren rond 1900 (het nummer 23, 1900 gedateerd in gevelsteen, het nummer 43, 1899, nummer 33 met bouwtoelating van 1899 naar ontwerp van architect J. Jacobs): enkelhuizen met lijst- en puntgevels (de nummers 31, 35 en 55), twee à drie traveeën, drie bouwlagen, en zadeldak, parement van gekleurde baksteen (de nummers 21 en 45 bepleisterd) verlevendigd met speklagen, lijsten, paneelwerk, pilasters, de nummers 31, 33, 35, 43, 49 en 53 met erker, de nummers 21, 23 en 51 met balkon; rechthoekige vensters, al dan niet met fronton of boogveld, of rondboogvensters.

Pare straatzijde grotendeels ingenomen door de tuinen van het museum; voorbij " 't Bootje", de brede achtergevels van school en synagoge, Bouwmeestersstraat nummers 3 en 7 en enkele minder belangrijke rijhuizen. Twee braakliggende panden: de nummers 1 en 7.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwtoelatingen D2, 1899, Modern Archief 20.345, doss. 1.236.

Bron: DE MUNCK-MANDERYCK M., DECONINCK-STEYAERT R. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nb, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schildersstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/113067 (geraadpleegd op ).