Geografisch thema

Sint-Godelievestraat

ID
11493
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11493

Beschrijving

Straat ten oosten van het centrum van Oostkamp, in het gehucht Moerbrugge, ten oosten van het kanaal Gent-Brugge. De straat vertrekt van de brug van Moerbrugge over het kanaal Gent-Brugge, en loopt - in het verlengde van de Moerbrugsestraat - tot aan het kruispunt van de Legeweg/Oedelemsestraat. Huidige straatnaam als eerbetoon aan de patrones van de parochie, namelijk de Heilige Godelieve.
Het tracé van de Legeweg wordt reeds weergegeven op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601); de bebouwing concentreert zich enkel ter hoogte van de toenmalige brug van Moerbrugge, toen nog over de Zuidleie.
In de eerste helft van de 17de eeuw, bij het aanpassen van de Zuidleie tot het kanaal van Gent naar Brugge, wordt de toenmalige brug afgebroken. Op een kaart van de Zuidleie (cf. afbeelding), te dateren circa 1640-1642 en bewaard in het Stadsarchief van Brugge, worden ter hoogte van de toenmalige ophaalbrug over de Zuidleie een paar huizen weergegeven. In een landboek met bijhorende kaart van 1740 van de heerlijkheid Walschen te Oostkamp wordt de straat vermeld als "Oudenaerschen heerwegh" en als "Straete naer den vaert". Op de Kabinetskaart der Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op het initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), is een kleine brug afgebeeld en een quasi volledig onbebouwde straat. Ongewijzigde weergave op de begin 19de-eeuwse kaarten uit het Rijksarchief en op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) waar de straat, samen met de huidige Gevaartse- en Stuivenbergstraat, is opgenomen als "Chemin n° 3", met omschrijving "Chemin du hameau de Moerbrugge à Beernem (lieu dit Trois Rois)", zogenaamd "Ruysseleedschenheerweg". In 1852 wordt de brug van Moerbrugge vernieuwd en moet de gemeente een lening ondertekenen om de kosten van de brug te kunnen betalen; tezelfdertijd wordt het draairecht ingevoerd. In 1856 beslist de staat de vaart te verdiepen, waardoor de gemeente verplicht wordt een nieuwe brug ter hoogte van Moerbrugge aan te leggen. Aangezien de gemeente de kosten voor een nieuwe brug niet kan dragen, vraagt de gemeente aan de staat de brug te willen overnemen voor een schadeloosstelling van 25.000 frank. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt de brug door de Duitsers opgeblazen. Naar verluidt komt er in 1924 een nieuwe, metalen draaibrug. De brug is een belangrijke locatie in de vaderlandse geschiedenis. Bij de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald tussen 8 en 12 september 1944 ("Slag van Moerbrugge") wordt de brug van Moerbrugge opgeblazen en bouwt het Canadese leger een Baileybrug; i.e. bestaande uit gestandaardiseerde elementen naar de Britse uitvinding van 1941 door D.C. Bailey. Later zou deze brug weggenomen worden en in Sint-Joris-ten-Distel over het kanaal gelegd worden. Bij de Slag sneuvelen 52 Canadese soldaten, 12 burgers en meer dan 100 Duitse soldaten cf. het herdenkingsmonument op de hoek met de Paterson- en Moerbrugsestraat (cf. z.nr.).
Vóór de fusie van Oostkamp met Hertsberge, Waardamme en Ruddervoorde wordt de straat de Kerkstraat genoemd, naar de hier gelegen Sint-Godelieveparochiekerk (cf. z.nr.).
In 1991 wordt een nieuwe brug over het kanaal Gent-Brugge gebouwd, meer bepaald de eerste automatische kantelbrug van het land; het computergestuurde systeem wordt geregeld vanuit het bedieningscentrum bij de Kruispoort te Brugge.

Thans vormt de straat, samen met een deel van de aanpalende Legweg, het centrum van het gehucht Moerbrugge cf. aanwezigheid van enkele horecazaken, winkels, het kerkgebouw (cf. z.nr.) en de pastorie (cf. nr. 53). Recent heraangelegde straat met quasi aaneengesloten bebouwing die in zeer beperkte mate opklimt tot het einde van de 19de eeuw (cf. nr. 16). Enkele woningen uit de eerst helft van de 20ste eeuw, zoals het hoekpand met de Oedelemsestraat (nr. 50), gebouwd in 1902 - cf. bewaarde bouwaanvraag in het gemeentearchief van Oostkamp - in opdracht van Louis Vercouter, opgemaakt door Jules Roets. Woonhuis met afgeschuinde hoektravee, recent zwaar gerenoveerd met o.m. bepleistering van de gevels, aanpassen van de vensteropeningen, vernieuwen van het schrijnwerk en het dak. Aan de kant met de Oedelemsestraat is nog een stal/schuurvolume bewaard (cf. afbeelding). Voorts ook enkele hedendaagse woningen.

GEMEENTEARCHIEF OOSTKAMP, Bouwaanvragen: Oostkamp, 1902.
RIJKSARCHIEF BRUGGE, Kaarten en plannen Mestdagh, nr. 1095: Plannen van eigendommen, eigendom van de weduwe J. van den Wouwere geboren Isabelle Beaucourt en Jeanette Beaucourt, 19de eeuw.
STADSARCHIEF BRUGGE, Verzameling kaarten en plannen, nr. 41: Kaart van de Zuidleie of Gentse vaart, van Brugge tot Knesselare, door Antoon Willays en Octaviaan van Mayssien, beëdigde landmeters, 1640-1642.
CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, Brugge, 1953, p. 148.
CLAEYS G., De kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 195, 263, 266.
CLAEYS G., Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nr. 39.
DEMULDER J., De heerlijkheid Walschen binnen Oostkamp, in Heemkundige Kring Oostkamp, vol. 6, 2005, p. 41.
PLASSCHAERT D., De brug(gen) van Moerbrugge, in Heemkundige Kring Oostkamp, nr. 14, 2006, p. 53-67.
PLASSCHAERT D., De kermis en over twee vrouwen, om van te 'houen', in Honderd parochiebabbels uit Kerk en Leven, 2002-2004, Deel I (1-50), Oostkamp, 2004, p. 82.
PLASSCHAERT D., De straatnamen van geestelijken en heiligen, in Honderd parochiebabbels uit Kerk en Leven, 2002-2004, Deel I (1-50), Oostkamp, 2004, p. 98.


Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Huldemonument en gedenkplaat voor de Canadese soldaten en de burgerlijke slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Godelieve

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Godelieveparochie

  • Omvat
    Sint-Godelievekapel


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Godelievestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11493 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.