Geografisch thema

Vrijlatenstraat

ID
11576
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11576

Beschrijving

Straat in het zuidwesten van Ruddervoorde, ten oosten van de bewonerskern Baliebrugge. Landelijke verbindingsweg tussen de Torhoutsestraat en de Westkantstraat. Tot aan de fusie van Ruddervoorde met Oostkamp in 1977 wordt de straat de Vrije Latenstraat genoemd. Net als de Vrijgeweidestraat verwijst ook deze naam naar de geschiedenis van het Vrijgeweid, een uitgestrekt heideveld, deel van het historische Bulskampveld, dat pas in de loop van de eeuwen wordt ontgonnen (zie Algemene geschiedenis van de veldontginningsgebieden). De (vrij)laten zijn de voormalige bewoners van het Vrijgeweid die, in ruil voor de jaarlijkse rente van 18 pond, op de eerste dag van het jaar te betalen aan de ontvanger van Wijnendale (Torhout), op het Vrijgeweid water mogen halen, bepaalde dieren laten grazen, gras maaien, gagel plukken, biezen snijden, turf steken en alle niet-laten van de grond verdrijven en daarbij beroep doen op de wetsdienaars van de heer van Wijnendaele. Vanaf de Belgische Onafhankelijkheid treden er problemen op voor de inwoners en gebruikers van het Vrijgeweid. Keer op keer wordt het eigendomsrecht van de grond in vraag gesteld en in 1942 definitief toegewezen aan de Belgische staat als domein van openbaar nut. De staat geeft de Nationale Maatschappij van de Kleine Landeigendommen de opdracht het gebied verder droog te leggen en te verkavelen.

De straat wordt reeds aangeduid op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), en verschijnt er als een eerst met bomen omzoomde weg onderbroken door een brug over de Grote Beek; langs het tweede straatdeel liggen al een paar grote hoeves met losse bestanddelen die tot op heden echter niet meer herkenbaar zijn. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt de straat aangeduid als "Chemin n° 26" omschreven als "Chemin du cabaret dit Maerminne au chemin dit haezelbroeckstraet", met als naam "Aardappelhoekstraet". Op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) staat de brug over de Grote Beek aangeduid als "Spaerbrug". Ongewijzigde situatie op de kaarten uit de tweede helft van de 19de eeuw. Op een kaart van het Militair Cartografisch Instituut van 1969 wordt de straat eveneens onderbroken door een meer noordelijk gelegen zijtak van de Grote Beek, die later is ingekokerd. De bebouwing concentreert zich voornamelijk ter hoogte van het thans niet meer gekende gehucht Mast, aan de kruising met de Polderstraat.

Thans landelijke weg met geasfalteerd wegdek, die wordt doorsneden door de kronkelende Grote Beek, en de laatste decennia voornamelijk ten noordoosten van deze beek is bebouwd. Voorts verspreide hoevebebouwing opklimmend tot de 19de eeuw zoals nummer 19 gebouwd in 1872-1873 en uitgebreid in 1885 maar vermoedelijk in de jaren 1950 volledig herbouwd. Hoevetje met aangeduid adres aan de Vrijlatenstraat nummer 16 is volgens het kadaster deel van Polderstraat nummer 1 (zie zie aldaar).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Ruddervoorde, 1873/13, 1885/125.
  • GEVAERT H., Wandelen op het vrijgeweid, Torhout, Heemkundige Kring Ruddervoorde, 1998.
  • HAELEWIJN R., Het vrijgeweid op de gemeenten Ruddervoorde, Zwevezele en Lichtervelde. Historiek, in Het Houtland, jg. 4, nummer 4, 1972, p. 1-7.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Wegkapel gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw

  • Is deel van
    Ruddervoorde

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vrijlatenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11576 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Oostkamp

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.