Geografisch thema

Westkantstraat

ID
11578
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11578

Beschrijving

Straat in het zuiden van de gemeente Ruddervoorde die loopt van de Torhoutsestraat naar de grens van Oostkamp met Lichtervelde. De straatnaam is afgeleid van de gehuchtnaam Westkant, die zich vandaag situeert ter hoogte van de kruising Vliegend Paard, Groenstraat en Westkantstraat. Op historische kaarten situeert de wijk zich meer in noordelijke richting, ter hoogte van het huidige kruispunt Torhoutsestraat-Westkantstraat. De naam van deze wijk komt volgens De Flou voor het eerst voor in een charter van 1634 dat zegt jeghenoote die men heet de Westcant. Mogelijk duidt de naam op de westelijke locatie van het gehucht ten opzichte van de dorpskern van Ruddervoorde.

De straat wordt al afgebeeld op de op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601), en is er opvallend druk bebouwd door verspreide woningen, voornamelijk gesitueerd ter hoogte van het gehucht Vliegend Paard en ten zuiden van de huidige Grote Beekstraat. Aangezien het meest zuidelijke deel van de huidige Torhoutsestraat pas in het laatste kwart van de 19de eeuw volledig wordt doorgetrokken, fungeert de Westkantstraat tot dan eigenlijk als enige route in zuidelijke richting. Op de ommeloper van Ruddervoorde van 1724-1729 wordt de straat "den heerweg van Rousselare naer de Stad Brugge" genoemd. Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), verschijnt de straat als een volledig met bomen afgezoomde weg met verspreide (hoeve)bebouwing. De straat vertrekt op de 18de-eeuwse kaart aan het gehucht Westcant en ter hoogte van het huidige gehucht Vliegend Paard situeert zich gehucht De Maerminne. Deze laatste gehuchtnaam verwijst volgens De Flou naar de herberg, die voor het eerst geciteerd is in de ommeloper van Ruddervoorde van 1724-1729. De herinnering aan die oude herberg is tot op heden bewaard in de sinds 1913 verbouwde woning nummer 43. Ten zuiden van de huidige Grote Beekstraat loopt de straat op de Ferrariskaart doorheen bosrijk gebied, aangeduid als Belle Bosch, een uitloper van het Vrijgeweide. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) aanduiding van "de marminne herberg" en "de westcant molen". De straat zelf wordt omschreven als "de rousselaerschen aarde weg". Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) behoort de straat tot "Chemin n° 5" die vanuit het dorp het verloop kent van de huidige Torhoutsestraat en omschreven staat als de "Lichterveldstraet", "Chemin de Ruddervoorde à Lichtervelde par Swevezeele". Net ten zuiden van de Groenstraat wordt een molen afgebeeld. Deze molen, op de meeste 19de-eeuwse kaarten de "Westkantmolen" genoemd (behalve op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) omschreven als "Merminne Molen"), is voor het eerst aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1835) en dateert volgens onderzoek van Vandewalle van circa 1800. Bij de volkstelling van 1814 wordt namelijk de 30-jarige Joannes Sabbe vermeld die huurder-molenaar is en samen met zijn zussen bij de Marminnemolen woont. In 1834 is de molen eigendom van een bakker uit Ruddervoorde, Frans Sabbe. Voor het eerst op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) wordt het gehucht Westkant ten noorden van de kruising van de Torhoutsestraat en de Westkantstraat vermeld. Op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880) worden drie grenspalen gesignaleerd een eerste (7e Bne) bij het straatbegin, een tweede ter hoogte van de kruising met de Vrijlatenstraat (1re Bne), een derde net vóór de Sasputstraat (2e Bne).

Sinds 1974 is de Westkantstraat rechtgetrokken; de bedding van de oude kasseiweg ligt nog deels achter nummer 20. Heden vrij brede straat met geasfalteerd wegdek, die net na het gehucht Vliegend Paard, de Grote Beek dwarst.

  • Rijksarchief Brugge, Landmetersarchief Peper (16de-18de eeuw), nummer 401: Ommeloper van de parochie Ruddervoorde, naar Cornelis Verhaeghe, J. Ghuuse, Simon Vandewalle, 1724-1729, 1e kohier, 13e en 14e begin.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel X, Brugge, 1930, kolom 193.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XVII, Brugge, 1936, kolom 381.
  • GEVAERT H., Wandelen op het vrijgeweid, Torhout, Heemkundige Kring Ruddervoorde, 1998.
  • VANDEWALLE P., De molens van Ruddervoorde, Heemkundige Kring Ruddervoorde, 1994, p. 40-44.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderwoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Herberg De Marminne

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapelletje

  • Omvat
    Wegkapelletje gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw

  • Is deel van
    Ruddervoorde


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Westkantstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11578 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.