Geografisch thema

Zuidstraat

ID
11601
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11601

Beschrijving

Straat in het zuiden van de dorpskom van Waardamme. Quasi loodrechte straat vertrekkende van de Rooiveldstraat als verbinding tussen de dorpskom van Waardamme en de zuidelijker gelegen Akkerstraat, die de grens vormt tussen Waardamme en Ruddervoorde. De benaming verwijst vermoedelijk op de zuidelijke situering van de straat in de deelgemeente Waardamme en ten opzichte van de dorpskern van Waardamme.
De Zuidstraat behoort tot het historische stratenpatroon van Waardamme, want het traject wordt reeds afgebeeld op de op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Ten oosten van de straat wordt op het einde van de 16de eeuw een vrij imposante hofstede weergegeven. Deze vandaag verdwenen hoeve komt ook voor op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), echter met minder grote afmetingen. Op die laat 18de-eeuwse kaart wordt de straat weergegeven als een landweg met licht kronkelend verloop; het noordelijke gedeelte loopt door een beboste omgeving, terwijl het zuidelijke gedeelte omringd wordt door velden. Op het primitief kadasterplan (circa 1835) wordt de Zuidstraat nog steeds weergegeven als een landweg. De straat loopt als het ware omheen de hoeve die reeds op de Grote Kaart van Pieter Pourbus (1561-1571) is weergegeven. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) vermeld als "Sentier n° 17", met name "Sentier de Wardamme à la ferme Augustin Pollefliet" of "Kerkweg"; de weg bestaat ten noorden van de hoeve uit twee evenwijdig lopende tracés. Het westelijke tracé is de voorloper van de huidige Patronaatsstraat, een oudere straat die vervolgt in een soort kerkwegel en net vóór de vermelde hofstede uitkomt in het tweede, oostelijke tracé. Dit oostelijke tracé ligt aan de basis van de huidige Zuidstraat en is een parallel aangelegde, quasi loodrechte straat die loopt tot aan de vermelde hofstede, vanaf daar vervolgt de straat eveneens als soort landwegje. Op de kaarten uit de tweede helft van de 19de eeuw komen beide tracés nog voor zie weergegeven op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) en op de kaart van het Dépôt de la Guerre (circa 1865). Duidelijke weergave op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880) van een tweede, dieper gelegen hoeve ten oosten van de straat (nummer 17). Vermoedelijk in de jaren 1910 is het meest noordelijke deel van de straat definitief aangelegd zie kadasteruittreksel van 1906 beschrijft het nog als weiland. Belangrijke toename van bebouwing in het begin van de 20ste eeuw. Vermoedelijk omstreeks de jaren 1980 is de tot de 16de eeuw opklimmende hoeve afgebroken, zijn de vrijgekomen gronden verkaveld en deels opgenomen in het achterin gelegen bedrijventerrein De Akker (zie Akkerstraat).

De straat is op heden grosso modo vol gebouwd met hoofdzakelijk vrijstaande woningen. Bebouwing uitzonderlijk teruggaand tot de 19de eeuw. Nummer 17, dieper gelegen voormalige boerenarbeiderswoning met bijhorend landgebouw, thans uitgebreid met een nieuwgebouwd woonvolume. Weergave van het oorspronkelijke woonhuis op het primitief kadasterplan (circa 1835). Huidig landgebouw circa 1835 weergegeven als huis, herbouwd in 1869 en omgevormd in een smis in 1884; pas in 1920 omgevormd tot landgebouw. In de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw eigendom van de familie De Laere. Gecementeerde boerenarbeiderswoning van drie traveeën onder een vernieuwd zadeldak met opkamer en voutekelder; landgebouw thans rood beschilderd. Bij het dorp meer kleine, begin 20ste-eeuwse woonhuizen (zie nummers 18, 19, 21), daarnaast recente villaverkaveling.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Oostkamp, 1906/3, 1869/2, 1885/8, 1920/6.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning met aanpalende werkplaats

  • Omvat
    Hoeve

  • Is deel van
    Waardamme


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zuidstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11601 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.