De Gemeentestraat is gelegen in de stationsbuurt, tussen het Koningin Astridplein en de Franklin Rooseveltplaats. Het is een zeer drukke straat, met veel tram- en busverkeer en verkeer dat via Borgerhout en Deurne oostelijk de stad uit rijdt. De straat werd rond 1867 aangelegd als een rechtlijnige weg tussen de Sint-Jacobsmarkt en de Carnotstraat en verving een gedeelte van de vroegere Borgerhoutsesteenweg. In 1867, in samenhang met het aangrenzende stationsplein, werd de straat Victoriestraat genoemd, een jaar later werd voor Gemeentestraat gekozen.

Het grootste deel van de bebouwing werd opgetrokken toen de straat nog maar net aangelegd was, circa 1867-1870. De bouwdossiers voor veel van die panden werden zonder straatnaamindicatie ingediend, waardoor ze nu moeilijk terug te vinden zijn via de inventaris van het stadsarchief. Het gaat vooral om panden met bepleisterde en beschilderde lijstgevels in neoclassicistische stijl met rechthoekige muuropeningen en pannen zadeldaken. De begane grond werd meestal verbouwd tot winkel of café, overeenkomstig de gunstige locatie voor handel vlakbij het centraal station.

Het meest authentieke stuk van de Gemeentestraat is te vinden aan de even zijde, waar drie grote neoclassicistische herenwoningen naast elkaar zijn bewaard, namelijk de nummers 6 tot 10, alle drie daterend van de eerste jaren dat de straat bestond, namelijk 1868-1870. Op nummer 1, op de hoek met de Van Stralenstraat, is een imposant hoekcomplex in neoclassicistische stijl gebouwd, met een driehoekig fronton dat de drie traveeën tellende afgeschuinde hoek bekroont. Het ensemble werd opgericht rond 1870 voor De Houwer naar ontwerp van architect J.J. Boets, wonende n de nabijgelegen Anneessensstraat 45. De gevels van het ensemble zijn nu vervlakt en aangepast. Op nummer 5, een neoclassicistisch winkelhuis gebouwd rond 1869 voor J. De Visscher wonende in de Ouden steenweg 22. De pui werd vervangen; segmentbogige bovenvensters met mooie versiering op bel etage; leien mansardedak. Op nummer 12, aansluitend bij de neoclassicistische rij herenwoningen, een winkelhuis van drie traveeën en drie bouwlagen gebouwd rond 1867 voor F. Huygens uit de Kleine Dries 25 in Antwerpen; ijzeren borstweringen voor de bovenvensters.

Tussen de neoclassicistische burgerhuizen, werd door Wagner gekozen voor een eclectisch ontwerp van J.J. Winders; een woning die uit het straatbeeld verdween. Een bouwfase uit de straat die wel nog vrij goed vertegenwoordigd is, is het interbellum, onder meer op nummer 14, een appartement van vier bouwlagen en op nummers 26 tot 30, waar vier panden staan met een art-decoparement, nummer 26 met bewaard houtwerk en glas-in-loodramen.