Rechte straat gelegen aan de rand van de wijk Zurenborg, tussen de Van den Nestlei en de Steenbokstraat. Voorheen "Mercatorstraat-Noord" genoemd, vertrekkend van de Plantin en Moretuslei, en al vermeld in 1877 in verband met riolerings- en bestratingswerken. Met het oog op de aanleg van de verhoogde spoorweg van het Centraal Station werden alle huizen in de straat afgebroken zodat de straat van het toneel verdween.

Opnieuw aangelegd in 1902 onder de naam "Oostenstraat" in verband met de "Bouwmaatschappij van het Oosten van Antwerpen", die op Zurenborg stratenaanleg en huizenbouw overwegend voor haar rekening nam. Sindsdien wordt het straatbeeld bepaald door de eenzijdige bebouwing van de oostelijke zijde tegenover de verhoogde, in opmerkelijk siermetselwerk uitgevoerde spoorwegberm die "centers" genoemd werden en gerelateerd zijn aan de bouw van het Centraal Station.

Opvallende aanwezigheid van twee Joodse synagoges, met zowel de hoofdsynagoge van de Israelisch Orthodoxe Gemeente Machsiké Hadass, ontworpen door Jules Hofman in 1912-14, als de synagoge Romi Godmuntz, die door een herstelling van de Tweede Wereldoorlog naar ontwerp van Isia Isgour haar huidige uitzicht kreeg.

Op de hoek met de Lange Van Ruusbroecstraat torent een flatgebouw van F. Van Rompaey uit de jaren 1920 boven de omliggende huizenrijen uit. De basisbebouwing uit de Oostenstraat dateert uit het begin van de 20ste eeuw, met opvallend veel gevels met art-nouveau-inslag.

Daarbij speelde de in deze straat wonende architect Jacques De Weerdt een belangrijke rol, met verschillende huizen van zijn hand in deze straat en om de hoek in de Lange Van Ruusbroecstraat. Een aantal van zijn realisaties verdwenen onder de sloophamer. Nummers 38-39 bijvoorbeeld, burgerhuizen die hij tekende in 1908, met veelkleurige eclectische lijstgevels, werden in de jaren 1980 afgebroken. De woning op nummer 33 daarentegen, een ontwerp van De Weerdt uit 1907, staat er nog en is te herkennen aan de grote centrale erker. Onder meer door het vervangen van het schrijnwerk van vensters, deur en erker, is de woning echter een groot deel van haar karakter kwijt.

Opmerkelijk tussen de doorgaans vrij vooruitstrevende architectuur, is het neoclassicistische burgerhuis dat bouwmeester Martin Van Steenbergen in 1903 tekende voor Louis Vaes uit de Montensstraat 82 in Borgerhout.

Ook Jos Bascourt koos voor een klassiek geïnspireerde bouwstijl in een dossier uit 1906 voor de bouw van twee woningen in de Oostenstraat, waarbij nummer 35 er nog staat met nieuw parement, en één huis met dezelfde gevelafwerking in de Lange Van Ruusbroecstraat 5. Bascourt realiseerde de drie huizen voor juffrouw Maria Van Ast uit de Milisstraat 59.