Geografisch thema

Leemanslaan

ID
12080
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12080

Beschrijving

Straat genoemd naar ingenieur J. Leemans die in 1908 in Oud-Turnhout de "Compagnie Industrielle Union" oprichtte voor de verwerking van ertsen afkomstig uit de mijnen van "Union Minière du Haut-Katanga" in het toenmalig Belgisch Congo, vanaf 1912 werd de fabriek overgebracht naar Olen in het heidegebied tussen het Kempisch Kanaal en de spoorweg Antwerpen-Gladbach. De straat vormt samen met de Koper-, de Radium-, de Zand- en een deel van de Kasteel- en van de Watertorenstraat de zogenaamde "Olense Cité" of het "Koperen Dorp" ontstaan ten behoeve van de werknemers. De woonwijk uit de jaren 1923-1930 en 1951-1957, deels (Kerk-, Nieuw- en een deel in de Watertorenstraat) gesloopt in periode 1961-1988, omvat per twee gekoppelde woningen voor het kaderpersoneel (Leemanslaan), meestergasten (Watertorenstraat), bedienden en arbeiders (Koper-, Radium- en Zandstraat). Het volume van de huizen van één à twee bouwlagen onder zadeldaken (nok parallel aan de straat, pannen of kunstleien) varieert volgens de sociale status van het personeel. De bakstenen lijstgevels met overwegend rechthoekige muuropeningen afgewisseld met rondboogdeuren (arbeiders-, meestergast- en bediendenhuizen) vertonen contrasterende banden (bedienden- en meestergastwoningen) en gevelvlakken (kaderpersoneel) of decoratief metselwerk van donkere baksteen (arbeiderswoningen). De veelal aangepaste arbeiderswoningen hebben een centraal dakvenster, terwijl de gevels in de Leemanslaan combinaties zijn van lijst- en puntgevels. Het afwijkende pand Leemanslaan nummers 22-24 met beschilderde gevel was de mess van de ingenieurs. De directeurswoning met grote tuin ligt even ten oosten aan de Lichtaartseweg (nummer 1). Watertorenstraat nummer 32: zogenaamd "Koperen huisje" of "Frühlingstraum", op fundering, ramen en deuren na volledig van koper, door de Berlijnse firma Hirsch Kupfer und Messingwerke in 1930 gebouwd in opdracht van Union Minière als paviljoen voor de wereldtentoonstelling, hier geplaatst in 1931, aanvankelijk als woning voor verpleegsters, later ingenieurswoning. Noordzijde van Watertorenstraat ingenomen door de diverse 20ste-eeuwse fabrieksgebouwen met onder meer schouwen, bedrijfshallen, kantoren en een watertoren met open voet van 1926.

  • s.n. 1990: Van heidegrond tot industrieparochie, Olen, 773-810.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Leemanslaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/12080 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.