Geografisch thema

Beverhoutstraat

ID
12338
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12338

Beschrijving

Verbindingsstraat op de grens tussen het grondgebied Beernem en Oostkamp. Enkel de oostzijde van de straat behoort tot het grondgebied Beernem. De huidige straatnaam verwijst naar het nabijgelegen Beverhoutsveld, een gaaf bewaarde relictzone met typisch dambordvormige parcellering- en wegenpatroon. De Beverhoutstraat loopt doorheen de ankerplaats "Bergskes, Assebroeks meersengebied (beschermd bij M.B. van 19 november 2001), "Beverhoutsveld". Schaars bebouwde straat. Op het grondgebied Oostkamp (zie inventaris Oostkamp) verspreide hoevebouw voornamelijk opklimmend tot de 18de eeuw en uitzonderlijk tot de 16de eeuw.

Vóór 1850 was het zogenaamd "Beverhoutsveld" een heidegebied (wastina) waar het vee gemeenschappelijk kon grazen. In het begin van de middeleeuwen stond er waarschijnlijk nog een bos dat echter vrij snel tot heidegebied evolueerde door overbegrazing. In het gebied komt nu nog steeds heidevegetatie voor. Tijdens de middeleeuwen waren hier talrijke veldvijvers aanwezig die nu verdwenen zijn. In sommige weilanden zijn cirkelvormige depressies aanwezig, maar het is niet bekend of dit resten van veldvijvers zijn. Vanaf 1850 werd dit gebied op zeer systematische manier ontgonnen. Een rechtlijnig drevenpatroon deelde het gebied in grote blokken landbouwland op die op hun beurt nog eens onderverdeeld werden in gebruikspercelen. De dreven zijn nog zeer herkenbaar en goed bewaard gebleven. Oorspronkelijk waren de dreven afgezoomd met eiken maar gaandeweg zijn deze op het grondgebied Beernem vervangen door populieren. Enkel op het gedeelte dat aan de gemeente Oostkamp in erfpacht werd gegeven bleven de eikendreven voortbestaan. Langs de percelen kwamen (en komen hier en daar nog voor) knotbomenrijen, houtkanten en dergelijke. Het gebied heeft een half open karakter met af en toe vergezichten.

Op 3 mei 1382 vond op het Oedelemse deel van het Beverhoutsveld de "Slag van het Beverhoutsveld"" plaats. De Slag kadert in de Gentse Opstand (1379-1395) waarbij de Gentenaren een opstand organiseerden tegen de Graaf van Vlaanderen die z'n verblijfsplaats hield in Brugge. De Bruggelingen, behalve de wevers, steunden deze opstand niet. Deze spanningen waren reeds langer aanwezig in het graafschap en waren eerder al geaccentueerd door een conflict omtrent de aanleg van de Nieuwe Leie: in 1379 hadden de Bruggelingen toestemming gekregen van Graaf Lodewijk van Male om een kanaal te graven tussen Brugge en de Leie te Deinze. Dit bevoordeelde echter enkel de Bruggelingen terwijl Gent z'n Leie-trafiek grotendeels afgesneden zag. Het kwam tot een conflict tussen beide steden waarbij de Gentse "Witte Kaproenen" de Brugse gravers aanvielen. Wanneer kort daarna de grafelijke baljuw te Gent werd vermoord brak de revolte echt uit. Na verschillende opeenvolgende fasen kwam het op het Beverhoutsveld tot een massaal treffen tussen de graafgezinde Bruggelingen en de opstandige Gentenaren onder leiding van Filips van Artevelde. De overwinning van de Gentenaren had grote gevolgen: ze leidde uiteindelijk tot de val van Brugge en kreeg in verschillende Franse, Hollandse en Brabantse steden navolging toen ook daar opstanden uitbraken.

In de 19de eeuw is er nog steeds een discussie over een mogelijke opdeling van het Beverhoutsveld. In 1881 registreert het kadaster de aanleg van de weg, genaamd de "Steenweg van Assebrouck naar Beernem". In 1884 vindt er een verzoeningsvergadering plaats met de burgemeesters van Oostkamp, Oedelem en Beernem, waarbij men laat weten dat men geen opdeling wil. In 1897 gaat de verdeling van het Vrijdom het Beverhoutsveld tussen de drie gemeentes Oedelem, Oostkamp en Beernem toch door. In 1902 beveelt de rechtbank van Eerste Aanleg van Brugge bij vonnis van 2 juli de verdeling van het Vrijdom het Beverhoutsveld. De verdeling zal geschieden in de volgende verhouding: Oedelem 8/13, Oostkamp 3/13 en Beernem 2/13.

  • Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • COORNAERT M., RYCKAERT M., VANDERMAESEN M., De Witte Kaproenen. De Gentse Opstand (1379-1385) & De Geschiedenis van de Brugse Leie, Gent, 1979.
  • ZWAENEPOEL A., Inventaris van traditionele bomenrijen als leidraad voor natuur- en landschapsbehoud en – herstel in West-Vlaanderen. Wvi, in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen, Brugge, 2006, p. 178.
  • ZWAENEPOEL A., Inventaris van traditionele solitaire bomen en struiken als leidraad voor natuur- en landschapsbehoud en – herstel in West-Vlaanderen. Wvi, in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen, Brugge, 2005, p. 228.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Beverhoutstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12338 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.