Geografisch thema

Markt

ID
12355
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12355

Beschrijving

Rechthoekig plein te situeren tussen de Knesselarestraat en de Oude Zakstraat, centraal voorzien van betonklinkers en aan weerszijden voorzien van kasseibestrating. Centraal op het plein bevindt zich een muziekkiosk, sinds 1918 hier aanwezig en gebouwd als bunker.

In het verleden gekend onder de naam "dries", "burg" of "plaese". Huidige naam dateert wellicht van 1839 toen de eerste jaarmarkt werd gehouden of na de instelling van de weekmarkt in 1866. Vanouds het belangrijkste plein in het centrum van Oedelem waar het gemeentehuis en de belangrijkste commerciële functies te situeren zijn. Huidig uitzicht is fasegewijs tot stand gekomen. In het landboek van 1657-1659 werd de Markt aangeduid als "Plaets". In deze periode beschikte Oedelem over twee "Plaetsen", één in de wijk het Vliegende Paard (zie Beverhoutsveldstraat nummers 34-36) en één in het centrum. Deze plaatsen waren samen met de grond van de kerk en de grond van het schepenhuis eigendom van de heer van Praet. Volgens hetzelfde landboek van 1657-1659 stonden er huizen tussen het voormalige "Scepenhuys" (huidige gemeentehuis) en de westkant van de Markt, onder meer de herberg "De Naalde", recht voor de oprit naar de woning van de familie Govaert. In 1657 stond daar de "smidse van Praet". In het landboek is er sprake van één doorgang vanaf de zogenaamde "Plaetse" namelijk via de Kerkstraat, vandaag gekend onder de naam M. Matthijsstraat. Op de plaats van het huidige gemeentehuis bevond zich de vierschaar. Op een "Caerte Figurative" van 1760, opgetekend door Laurens wordt de markt als een rechthoekig plein weergegeven langs de huidige Knesselarestraat. Van aan de Oude Zakstraat was het plein enkele toegankelijk via een straat gelegen ten oosten van het gemeentehuis. Ten westen van het gemeentehuis was een park aanwezig. De overige bebouwing was enkel te situeren aan de oostzijde van het plein. In de Atlas der Buurtwegen van circa 1844 is het marktplein met een bijna gesloten noordelijke pleinwand weergegeven. Omstreeks 1870 werd ten westen van het gemeentehuis een reeks huizen gesloopt.

Het oorspronkelijke straatbeeld is grondig gewijzigd. Bijna volledige nieuwe pleinwanden, met uitzondering van de zuid- en de noordzijde van het marktplein. De oorspronkelijke bebouwing werd vervangen door weinig vernieuwende bebouwing. De oostzijde van de Markt werd oorspronkelijk ingenomen door herenhuizen, waarvan sommige een koetshuis in de M. Matthijsstraat hadden. Op de hoek met de Knesselarestraat stond een imposante woning in neoclassicistische stijl met typische beraapte lijstgevel, muuropeningen in geprofileerde omlijsting, imposant hoofdgestel op languitgerekte modillons. Deze woning werd in 1967 afgebroken en vervangen door een weinig vernieuwende nieuwbouw. Op de andere hoek met de Bruggestraat werd een voormalige "Bazar en estaminet" met typische hoektravee afgebroken in de jaren 1970-1980.

  • OCMW ARCHIEF BRUGGE, Kaarten en plannen, Losse stukken, Kaft kaarten Oostkamp.
  • RYSERHOVE A., Het Beernem, Oedelem en Sint-Joris van toen, s.l., 1982, p. 85, 96-97.
  • VERSTRAETE D., Oedelem voor 300 jaar, in Bos en Beverveld, jaarboek 1989, p. 105-110.
  • ZUTTERMAN H., Uit het foto-archief "oud Oedelem", deel 1, in Bos en Beverveld, jaarboek 1999, p. 135-162.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Café, nu dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning en herberg

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Gemeentehuis van Oedelem of schepenhuys

  • Omvat
    Herberg en brouwerij De Zwaan

  • Omvat
    Huis Raes

  • Omvat
    Kiosk, centraal ingeplant op het marktplein

  • Is deel van
    Oedelem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Markt [online], https://id.erfgoed.net/themas/12355 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.