Geografisch thema

Vaart-Zuid

ID
12398
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12398

Beschrijving

Loopt langsheen de oude kanaalbedding. Deels enkel in gebruik als fietspad. Vanaf de zijstraten 't Hof toegankelijk voor auto's. Naam verwijst naar het kanaal Gent-Brugge. De geschiedenis van het kanaal Gent-Brugge gaat terug tot de 13de eeuw en is daarmee een van de oudste kanalen van Vlaanderen. Het kanaal ontstond toen tussen 1270 en 1280 de hoogtekam (een hoge zandrug) tussen Beernem en Sint-Joris werd doorgegraven. Hierdoor werd een verbinding gemaakt tussen de twee historische rivieren de Zuidleie en de Hoge Kale. De Hoge Kale vormde de bovenloop van de Durme. De Zuidleie was de bovenloop van de Reie en voerde water uit de streek tussen Beernem en Brugge af via het Zwin naar de Noordzee. De waterweg die toen ontstond was primitief en bezat nog tal van sluizen en een kronkelend verloop in tegenstelling tot recente kanalen. In de periode 1330-1335 werd de Zuidleie vanaf het Minnewater tot aan de Moerbrug gekanaliseerd. Omstreeks 1360 besloot het Brugse stadsbestuur tot grootscheepse werken over te gaan en de bedding van de Zuidleie overal op de gewenste diepte en breedte te brengen. Pas toen in 1604 de Westerschelde als scheepsroute door de Hollanders werd geblokkeerd, ontstond eensgezindheid tussen de Vlaamse steden over een kanaal dat Gent, Brugge en Oostende met elkaar en de zee zou verbinden. Het sluisloze kanaal Gent-Brugge (42 km) werd gegraven tussen 1613 en 1623 en werd opengesteld in 1625. Sinds de openstelling in 1625 en tot op de dag van vandaag is in verschillende fasen gewerkt aan de verbreding, verdieping en rechttrekking van het kanaal. Bij de achtereenvolgende delfwerken werd de uitgegraven grondmassa telkens over relatief grote breedte aan beide zijden van het kanaal uitgespreid zodat de foute indruk wordt gewekt dat het kanaal een smalle langgerekte rug volgt. Tussen 1738 en 1754 werd het kanaal verdiept zodat ook grotere zeeschepen Gent konden binnenvaren. In 1856 werden opnieuw grote werken aangevat: de bedding werd verruimd tot een diepte van 3,2 meter en een breedte van 12 meter in de rechte lijn (in de bochten 16 meter).

Tegenaan het dorpscentrum van Sint-Joris nieuwbouwwijk in de jaren 1960 tot stand gekomen met als zijstraten 't Hof.

  • COORNAERT M., RYCKAERT M., VANDERMAESEN M., De Witte Kaproenen. De Gentse Opstand (1379-1385) & De Geschiedenis van de Brugse Leie, Gent, 1979.

Bron: GILTÉ S. met medewerking van BAERT S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Deelgemeenten Beernem, Oedelem en Sint-Joris, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL31, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vaart-Zuid [online], https://id.erfgoed.net/themas/12398 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.