Geografisch thema

Bavikhoofsestraat

ID
12446
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12446

Beschrijving

Licht gebogen weg die vanaf het Sint-Brixiusplein in westelijke richting naar Bavikhove en Hulste loopt. In het kaartboek van de parochie Ooigem (1778) omschreven als "Dorpweg van Oyghem naer Bavichove". De straat maakte samen met de Wielsbeeksestraat deel uit van de oude weg Kortrijk - Gent die onder meer over Wakken en Deinze liep. Stond ook bekend als "Wakensche Straete" (zie kaartboek van parochie Ooigem), "Wackenstraat" of "Heirweg".

Uit het kaartboek van de parochie Ooigem (1778) blijkt reeds een sterke graad van bebouwing in het laatste kwart van de 18de eeuw. De straat was al aan beide zijden van de straat vrijwel volgebouwd vanaf het kerkplein tot de huidige Hulstersestraat en bestond voornamelijk uit breedhuizen waaronder enige aaneengesloten en halfopen bebouwing maar vooral vrijstaande woningen. Ten zuiden van de weg, op de hoek met de huidige Kloosterdreef, bevond zich een windmolen met bijgebouwen die circa 1927 werd afgebroken. De enige vorm van bebouwing ten westen daarvan bestond uit een barok kapelletje gesitueerd op de hoek met de huidige Guido Gezellestraat. Het kapelletje "Ten Olme" was gewijd aan de Heilige Anna en was in 1937 al in vervallen staat (thans afgebroken). De Popp-kaart uit circa 1840-1850 geeft grosso modo eenzelfde situatie weer als in het vierde kwart van de 18de eeuw. De Bavikhoofsestraat staat op de kaart aangeduid als "Chemin de Bavichove à Oyghem". Toename van bebouwing pas vanaf het einde van de 19de en begin van de 20ste eeuw. Wellicht hield dit deels verband met de verharding van de weg Ooigem – Bavikhove die voltooid werd in 1890. Het uiterste westen van de "steenweg", op de grens met Bavikhove, is nog steeds weinig bebouwd. Hier situeerden zich, ten noorden van de straat, de historische akkerlanden "Vierendeelen", "Breêmeerschen" en "Quitsbilck".

In de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw bevonden zich langsheen deze invalsweg veel panden met publieke of commerciële functie waaronder tal van herbergen en cafés. Voor de Tweede Wereldoorlog was ook het gemeentehuis in de "Wackenstraat" gevestigd, naast herberg "De Groene Lancier". Waarschijnlijk was er ook een school aanwezig, cf. plan uit 1940 voor de bouw van een nieuw schoolhuis. Vroegere industriële activiteit blijkt onder meer uit de aanwezigheid van een roterij, talrijke vlasschuren en een ast (op de grens met Bavikhove, afgebroken in 2006).

Op de plaats van het huidige August Marinplein bevonden zich in de 20ste eeuw de kloostergebouwen van de Benedictinessen van het Heilig Sacrament. De zusters, oorspronkelijk afkomstig uit Boulogne-sur-Mer, strijkten in 1904 neer te Ooigem nadat ze zich, als gevolg van de wet van Combes, verplicht zagen om Frankrijk te verlaten. Ze namen hun intrek in een burgerwoning die stelselmatig werd uitgebreid met ingebruikname van de ramen, deuren en trappen uit het oude klooster te Boulogne. Ook in de nieuwe kapel werden de ramen uit het Franse klooster geïncorporeerd. De zusters legden zich toe op onderwijs; binnen het klooster was een pensionaat ondergebracht. In 1961 verlieten ze Ooigem voor Rumbeke. Het meest recente kloostergebouw uit 1946-1947 verdween pas in begin van de 21ste eeuw onder de sloophamer.

Het August Marinplein is genoemd naar het hoofd van een Belgische gevechtseenheid die er op 25 mei 1940 tot de laatste man sneuvelde.

De Bavikhoofsestraat heeft thans voornamelijk een woonfunctie. Het eerste deel tot aan de Kloosterdreef heeft weinig authenticiteit bewaard en wordt voornamelijk getypeerd door aaneengesloten bebouwing met een naoorlogs uitzicht. Nog enkele oudere gevels uit de 19de eeuw of het begin 20ste eeuw, onder meer nummers 22-24, enkelhuizen van twee bouwlagen onder zadeldak met bepleisterde gevels voorzien van voegwerkimitatie, nummer 22 met verdiepte winkelpui.
De rest van de straat tot aan de grens met Bavikhove wordt onder meer gekenmerkt door enkele lage woningen uit de 19de of het begin van de 20ste eeuw. De achteruitgelegen woning met nummer 31 is reeds aangeduid op het primitief plan ca. 1830 en werd gedeeltelijk herbouwd in 1890. Herberg " 't Hoge" (nummer 120) telt anderhalve bouwlaag en dateert uit circa 1901. Beide worden gekenmerkt door verankerde geschilderde gevels met gewijzigde rechthoekige muuropeningen onder betonlatei. Nummer 31 afgelijnd door een geprofileerde baksteenlijst en nummer 120 door een getrapt tandfries onder een houten daklijst.

Verschillende woonhuizen uit de eerste decennia van de 20ste eeuw, onder meer met getoogde muuropeningen en gebruik van natuursteen voor de aanzet- en sluitstenen van de strekken, zie nummers 41, 67-69 en 114, nummers 67-69 met aflijnend tandfries. Nummer 33, roodbakstenen gevel gekenmerkt door muuropeningen met afgeronde hoeken onder strek en grote vensters op het gelijkvloers onder betonnen latei, laadluikje in oostelijke zijgevel. Verscheidene gevels met getoogde of korfboogvormige muuropeningen onder strek, onder meer nummers 46-50 en nummer 60.
Nummer 102, woonhuis van anderhalve bouwlaag met aanpalende vlasschuur. Gebruik van witgeglazuurde stenen voor banden en strekken in de gevel van het woonhuis. Nieuwe en verlaagde muuropeningen zowel op het gelijkvloers van de woning als in de gevel van de vlasschuur.
Nummer 128, 20ste-eeuwse hoeve (vermoedelijk interbellum) bij de grens met Bavikhove bestaande uit een haaks op elkaar gebouwd woonhuis en schuur-/ stalvolume. Woonhuis met roodbakstenen parement en rechthoekige muuropeningen. Basisbebouwing aangevuld met woningen uit de jaren 1940-1950 (vaak met bijhorende vlasschuur) en vrijstaande woningen uit de tweede helft van de 20ste eeuw.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, 1891/5, 1902/6, 1911/8, 1917/2, 1927/30.
  • DE BRABANDERE P. en HUYS E., De geschiedenis van Oyghem. Wijlent Mijnheer P. Debrabandere's nagelaten werk aangevuld door Emiel Huys, Kortrijk, 1937, p. 22-23.
  • VAN WESEL R., Les bénédictines d'Ooigem, Saint-André, 1947.
  • TACK, J., De benedictenessen van het Heilig Sacrament te Ooigem, in Leiesprokkels 2005-2006, jaarboek 9, 2006, p. 319-323.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wielsbeke, Deelgemeenten Ooigem en Sint-Baafs-Vijve, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL36, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuizen met vlasschuren en loodsen

  • Omvat
    Dorpswoning in 1924

  • Omvat
    Dorpswoning met vlasschuur

  • Omvat
    Dorpswoning uit 1924

  • Omvat
    Dorpswoning uit 1927

  • Omvat
    Gemeentelijke begraafplaats

  • Omvat
    Huis met vlasschuur en achtergelegen magazijn

  • Omvat
    Natuurstenen paal

  • Omvat
    Vlasfabriek

  • Omvat
    Vlasschuur

  • Omvat
    Winkel

  • Is deel van
    Ooigem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bavikhoofsestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12446 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.