Geografisch thema

Barrage

ID
12470
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12470

Beschrijving

Korte landelijke straat die vanaf de Hooiestraat zuidwaarts loopt naar de tragel van de Leie. Hoort eertijds voor een groot stuk bij Sint-Eloois-Vijve (Waregem). Bij de grenswijziging van 2000 wordt grotendeels de nieuwe loop van de Leie als grens genomen, daarbij wordt het stuk van de straat ten noorden van de nieuwe Leie bij Sint-Baafs-Vijve (Wielsbeke) gevoegd. Zogenaamd naar de stuw die in 1843 was opgeworpen op de noordelijke Leiearm in Sint-Eloois-Vijve om het peil van de Leie te regelen, op de zuidelijke arm kwam een sas met ophaalbrug en sluisdeuren. Langs de Leie stond een gelijknamig café, afgebroken in het begin van de jaren 1970 bij de verbredingswerken van de Leie en de aanleg van de nieuwe brug.
Deze weg vormt voor de aanleg van de Rijksweg de belangrijkste verbinding tussen Sint-Baafs-Vijve, Wielsbeke, Wakken, Oostrozebeke en Sint-Eloois-Vijve, de steenweg Gent-Kortrijk en Waregem. Voor de jaren 1970 heet de weg ook: "Oude Vijvestraat". In 1830 maakt de weg deel uit van "Chaussee de Wacken". Er wordt vermoed dat deze zeer oude verbinding en Leieovergang deel uitmaakte van de Romeinse heerbaan van Bavay over Blicquy en Vijve naar Aartrijke, Oudenburg en Wenduine.

Eertijds stonden Sint-Baafs- en Sint-Eloois-Vijve met elkaar in verbinding via een houten brug, waarover de hertog d'Ursel als burggraaf van Sint-Eloois-Vijve de tolrechten bezat. Na vernietiging door oorlogsdaden op het einde van de 16de of het begin van de 17de eeuw wordt de brug vervangen door een veerpont. Aan deze onveilige situatie kwam pas een eind in 1777, wanneer de hertog door de omliggende gemeenten wordt gedwongen opnieuw een brug te installeren. De brug wordt iets meer stroomopwaarts gebouwd, gunstiger voor de scheepvaart. De brug wordt pas in 1779 toegankelijk gesteld, na een verbinding met de bestaande wegen.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) en in 19de-eeuwse kadastrale bronnen wordt het gehucht "Oostpoorte" genoemd. In het laatste kwart van de 18de of het eerste kwart van de 19de eeuw wordt reeds een oude Leiearm afgesneden, thans nog bestaand als beek langsheen nummer 18. Al in 1843 wordt een stuk van de Leie rechtgetrokken, waardoor een noordelijke en een zuidelijke arm ontstaat. Er wordt een nieuwe weg en brug gebouwd die Sint-Eloois-Vijve met Sint-Baafs-Vijve verbindt. In 1863 wordt stroomafwaarts in Sint-Baafs-Vijve/ Sint-Eloois-Vijve een nieuwe sluis gebouwd in baksteenmetselwerk en voorzien van houten puntdeuren, naar ontwerp van ingenieur Vifquain (ter hoogte van de huidige sluizen, zie Hooiemeersstraat). Deze kanalisatie leidde reeds tot een grote stijging van het waterverkeer over de Leie. Naar het einde van de 19de eeuw toe komt een merkbare vertraging voor in de uitbouw en het onderhoud van de bevaarbare infrastructuur, mede door de opkomst van het spoor.
In het midden van de 19de eeuw wordt de Rijksweg aangelegd, die een rechtstreekse verbinding over de Leiebrug biedt, waarbij de huidige weg aan belang inboet (cf. Rijksweg). Bij de verbreding van de Leie in het begin van de jaren 1970 wordt een naoorlogse villa afgebroken.

  • DELANGE M., Sint-Baafs-Vijve, in HOLLEVOET F., Als straten gaan praten..., Tielt, 2005, p. 197.
  • DESMYTER B., Bouw Leiebrug (1777-1779), in Leiesprokkels, jg. 1, 1982, nr. 1, p. 30-35; nr. 2, p. 65-69; nr. 3, 106-107.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wielsbeke, Deelgemeenten Ooigem en Sint-Baafs-Vijve, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL36, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brouwerswoning van brouwerij Van Hulle

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Is deel van
    Sint-Baafs-Vijve


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Barrage [online], https://id.erfgoed.net/themas/12470 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.