Geografisch thema

Hooiestraat

ID
12477
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12477

Beschrijving

Landelijke straat met licht kronkelend verloop die vanaf de Rijksweg naar het noordoosten leidt om over de Mandel verder te gaan op grondgebied Wakken (Dentergem). Net voor de Mandel splitst zich een deel van de weg af naar het zuidoosten toe om te eindigen op het jaagpad langsheen de Leie. Ook komen enkele diepergelegen erfopritten en doodlopende zijsplitsingen voor.

Zogenaamd naar een van de gehuchten van Sint-Baafs-Vijve, de "Hooie" en afgeleid daarvan de 18de-eeuwse wijkbenaming "Hooiehoek", zie landboek (1763) en Ferrariskaart (1770-1778). Benaming vermoedelijk af te leiden van de aanwezigheid van hooimeersen langs de Leie en de Mandel.
In 1645 wordt de weg vermeld als "straete naer de brugghe in d'Hoije", op het landboek (1763) als "straete naer Doye". De straat heeft een noordelijk en een zuidelijk tracé, laatstgenoemde thans doodlopend. In de Atlas der Buurtwegen (1844) wordt het noordelijke tracé dat gedeeltelijk een oude toen reeds afgesneden Leiearm flankeerde, weergegeven als "d'Hooystraet" en beschreven als "chemin de la ferme de la Veuve Vanpammele à Wakken et Oesselghem". Het stuk straat dat naar het zuiden toe vertakt krijgt de licht variërende benaming "Hoye straet" en wordt omschreven als "chemin de la ferme de Pierre Baert à celle d' Amand Vanwambeke". De Hooiestraat loopt verder over een stuk van het jaagpad (hoeve nummer  26). Evenwijdig ten noorden ligt een onbenoemd stuk weg dat op de Atlas der Buurtwegen "Groeningh straet" wordt genoemd en leidt naar de "prairies de la Lys". Nabij de Mandel bevindt zich nog een klein bakstenen landgebouw, restant van een hoeve aangeduid op de Atlas Buurtwegen (1844).

Op de Mandel voeren ooit platbodems en zeilschepen, zievermelding van vervoersdocumenten uit 1576. Door het geringe hoogteverschil en de sterkte meandering gaat de rivier na verloop van tijd steeds verder dichtslibben. Na aanleg van het kanaal Roeselare-Leie degradeert de Mandel tot een afwateringsgracht, met sterke vervuiling tot gevolg. Op kaarten uit het derde kwart van de 18de eeuw (Ferraris) en het midden van de 19de eeuw (Popp) wordt weergegeven dat de Mandel nog in de kronkelende Leie op het meest oostelijke punt van Sint-Baafs-Vijve uitkomt, nabij het kasteel "te Lake" in Zulte. Vermoedelijk bij het rechttrekken van de Leie wordt een doorsteek gemaakt voor een kortere monding van de Mandel in de Leie meer ten westen. Bij de ruilverkaveling van circa 1980 worden enkele meanders van de Mandel afgesneden en/ of rechtgetrokken.

Behouden agrarisch karakter door verspreide hoevebebouwing. Op de plaats van de huidige bebouwing komen reeds in het derde kwart van de 18de eeuw enkele volumes voor, zie kaart van het tweede kanton "Doye" in het landboek van Sint-Baafs-Vijve (1763). De meeste sites hebben echter door ingrijpende verbouwingen en/of nieuwbouw hun historisch karakter verloren. Nummer 12, een voormalige hoeve (bord "Vroonhof 1866") waarvan het woonhuis is vervangen door een nieuwe fermette en enkel een witgekalkt bakhuisje met zadeldak in Vlaamse pannen en westelijk aandak is bewaard. Nummer 19, hoeve met 20ste-eeuws woonhuis en bewaarde 19de-eeuwse stal, toegankelijk langs begroeide erfpijlers. Nummer 21, hoeve met geelgeschilderd boerenhuis van negen traveeën onder golfplaten zadeldak, getoogde muuropeningen waarin nieuw schrijnwerk, aan oostzijde het voormalige stalgedeelte; ingrijpend verbouwde achterzijde. Verbouwd langwerpig stalvolume. Restant van bakhuis ten noorden. Erf met kasseien oprit, toegankelijk via drie bakstenen erfpijlers, geelgeschilderd met gepekte plint, waartussen een ijzeren hek. In de rechterpijler zit een mijtervormige kapelnis met beeld Onze-Lieve-Vrouw. Gebouwen al in huidige constellatie voorkomend in 1815 (kadastrale kaart). Nummer 22, verbouwde hoeve met woonhuis haaks op straat, vlechtingen in de zijgevel. Ooit onderverdeeld in drie aparte woningen. Bewaard bakhuisje. Nummer 16, in 1830 (primitief kadasterplan) weergegeven als samenstel van twee landarbeiderswoningen. Enkele tientallen meters ten noordoosten lagen nog twee gelijkaardige woningen (verdwenen).
In het begin van de straat (nabij Rijksweg) komen alleenstaande eengezinswoningen in tuin voor, meegaand met de recent aangelegde woonwijk.

  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel VI, Brugge, 1926, kolommen 529-530.
  • DELANGE M., Sint-Baafs-Vijve, in HOLLEVOET F., Als straten gaan praten..., Tielt, 2005, p. 199.
  • DE SCHRIJVER G., Fietsgids West-Vlaanderen, 30 bewegwijzerde tochten langs de kust en door de hele provincie, Tielt, 2002, p. 250.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wielsbeke, Deelgemeenten Ooigem en Sint-Baafs-Vijve, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL36, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Is deel van
    Sint-Baafs-Vijve


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hooiestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12477 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.