Geografisch thema

Luit.-Gen. Gérardstraat

ID
12514
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12514

Beschrijving

Straat met bochtig tracé vertrekkende van het Marktplein met ter hoogte van Harelbeeksestraat knik van 90° naar het zuiden, richting Leie, waar de straat uitloopt in het jaagpad, waarlangs vroeger tal van roterijen gevestigd waren. De Heulebeek mondt hier uit in de Leie en wordt overbrugd door een ijzeren brugje het zogenaamde "Monumentenbrugje".

In de monding van de Heulebeek situeerde zich vroeger een binnenhaven voor onder meer de schepen die het vlas vervoerden. De Heulebeek werd overbrugd door twee bruggetjes. Het ene overwelfde de Heulebeek, als doortocht van de trakelweg (jaagpad) en kon opengedraaid worden om doorgang te verlenen aan de schepen. Het tweede, vaste brugje lag ter hoogte van "Au Rivage", en was de weg naar de Roterij Vanhacke. Bij het verleggen en inkorten van de Heulebeek op het einde van de jaren 1940 verdwenen de bruggetjes en de haven.Vanaf 1950 huidige benaming. De straatnaam verwijst naar Luitenant-Generaal Ivan Gérard, die het regiment van de 12de Linie leidde tijdens de Leislag (22-23 mei 1940) en die ereburger is van de gemeente.

Tracé reeds herkenbaar op de Ferrariskaart (1770-1778) en Landboek van de heerlijkheid Leenhove en ammanie Stuerenambacht van 1784. Op de Atlas de Buurtwegen (1844) vermeld als "Aerdstraet". Het begin van de straat, het noordwestelijke deel, maakt deel uit van de huidige Harelbeeksestraat. In de 18de eeuw is de straat nagenoeg onbebouwd zie Ferrariskaart en landboek. In het begin van de straat situeert zich ten westen een hoeve met omwald woonhuis en neerhof, afgebroken in twee fasen, respectievelijk in 1875 en 1911, en in 1913 vervangen door het landhuis van de familie Coucke (zie nummer 12). In de loop van de 19de eeuw wordt de straat langzaam bebouwd, voornamelijk aan de oostzijde. De westzijde, het zogenaamde "Sprengenmeers", overstromingsgebied van de Heulebeek, is onbebouwd, en grenst gedeeltelijk aan de Heulebeek.

In 1887 richt Joseph Andries op de hoek met het huidige Weggevoerdenplein de Brouwerij Sint-Andries (zie Weggevoerdenplein) op. De bedrijfsgebouwen zijn grotendeels gelegen langs de Luitenant-Generaal Gérardstraat. De Kuurnse sociale huisvestigingsmaatschappij "Eigen gift - Eigen hulp" bouwt op deze plaats een sociaal nieuwbouwproject, naar ontwerp van architect Bart Nollet, Kuurne. De beeldbepalende brouwerswoning wordt in 2001 afgebroken en de brouwerij wordt geïntegreerd in het project en vestigt vandaag het secretariaat van de bouwmaatschappij. Nummer 6, bewaarde voorgevel als enig zichtbare getuige van de voormalige brouwerij. Geschilderde verankerde bakstenen puntgevel met later ingevoegde rechthoekige vensters op de begane grond met erboven halfronde oorspronkelijke muuropeningen (zie oude foto). In de top voormalige laaddeur met katrol; thans met toegevoegd balkon.

Het huidige straatbeeld wordt getypeerd door gediversifieerde verspreide bebouwing, voornamelijk daterende uit het tweede kwart van de 20ste eeuw. Nummers 23 en 25, enkelhuizen uit de jaren 1940 met parement van oranje baksteen. Nummer 29, interbellumwoning met parament van gediversifieerde baksteen, links aansluitende voormalige vlasschuur met typerend beglaasd muurnisje met heiligenbeeld. Tussen de Harelbeeksestraat en de Leie voornamelijk kleinschalige industriële bebouwing met voormalige vlasschuren van de voormalige vlaszwingelarij van Gaston Vandenberghe, nu "demar Marine". Aan de Leie gelegen voormalige graansilo, nummer 16. De westzijde van de straat wordt thans ingenomen door parking "Damier", verwijzend naar de nabijgelegen afgebroken historische herberg, en het containerpark.

  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, nr. 5483: Landboek van de heerlijkheid Leenhove en ammanie Stuerenambacht, 1784, opgemaakt door P.J. Wallays.
  • BRUNEEL N., Oude herbergen te Kuurne, Kuurne, 1996, p. 207.
  • METSENS J., Geschiedenis en evolutie van de gemeente Kuurne met commentaar over de Leieslag- mei 1940, Brugge, 1959.
  • Van Cuerne tot Kuurne. Het dorp van toen, Kuurne, Kuurne, 2007, p. 66, 68, 70, 85, 188.

Bron: DE GUNSCH A. met medewerking van MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kuurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL37, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Gedenktekencomplex opgericht in 1947

  • Omvat
    Hoeve en vlasbedrijf Verschaeve

  • Omvat
    Landhuis

  • Omvat
    Rij arbeiderswoningen

  • Is deel van
    Kuurne


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Luit.-Gen. Gérardstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12514 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.