Geografisch thema

Barnumstraat

ID
12604
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12604

Beschrijving

Straat aan de westzijde van de Oostrozebekestraat met gebogen verloop en dubbele elleboogvormige knik tot aan het kruispunt van de Kapellestraat en de Astridlaan, met westelijk deel als onderdeel van de wegenlus voor doorgaand verkeer omheen het centrum.

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 oostelijk deel van de weg samen met de huidige Holdestraat aangeduid als onderdeel van de "Oude Cortrickstraete", en westelijk deel als "straete aen de seven Eecken", met landelijke bebouwing geconcentreerd ten zuidoosten van de straat en kleine haakse verbindingswegel naar de "Cortrickstraete" of de huidige Oostrozebekestraat. "Seven Eecken" is een gelijkaardige benaming voor het kruispunt van de Aardemolenstraat - Vierschaarstraat (zie Aardenmolenstraat), doch hier ter aanduiding van het beboomde kruispunt met de huidige Holdestraat; eertijds gelijknamig stuk akkerland aan de zuidzijde van het centrale straatdeel, tussen de huidige Vuilput- en Oostrozebekestraat.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) weergave van oostelijk deel van de weg als gebogen landwegje met landelijke bebouwing aan de zuidzijde.
Op de Atlas der Buurtwegen (1846) westdeel aangeduid als "Eyergatstraet", naar een gebied palend aan de Lapperbeek, en oostdeel als "weg van de knok gezegd Zeven Eyken naer den weg genaemd Kortrijkstraet", met sporadische verspreide bebouwing. De benaming "Eiergatstraat" voor het westelijk deel tot aan het kruispunt met de Holdestraat blijft behouden tot halverwege de 20ste eeuw.

Huidige benaming naar verluidt mogelijk naar Phineas Taylor Barnum (1810-1891), die eertijds in de Verenigde Staten succes heeft met zijn circus "Barnum & Bailey".

In de 19de en het begin van de 20ste eeuw zijn langs de straat vele herbergen gelegen, onder meer "Den Amerikaander", "Eiergat", "het Lam", "Het Slachthuis" later gekend als "Het Nieuw Kwartier", "(In) Sint-Pieter", "De Steenoven", "De Wagenmakerij" en "Het Zweerd", waarvan de uitbatingen in de loop der tijd zijn stopgezet.

In 1910 laat Joris Schaetsaert, een Gentse nijveraar, zowel aan de Barnumstraat als aan de Vuilputstraat een rij van tien werkmanswoningen optrekken op het voormalige akkerland z.g. "Seven Eecken".

Woonfunctie. Basisbebouwing voornamelijk bestaande uit onderbroken 20ste-eeuwse rijbebouwing. Frequent bewaarde al dan niet gerenoveerde eenlaagsbebouwing; verankerde baksteenbouw met getoogde of rechthoekige - veelal gewijzigde - muuropeningen onder pannen zadel- of mansardedaken (nok evenwijdig met straat). Nummers 2-4, schuin ingeplant ten opzichte van de rooilijn, nummer 46, haaks op de straat ingeplant. Nummer 85 met aflijnende getrapte baksteenfries. Geschilderd baksteenparement bij nummers 4, 52 en 61; nummer 61 met tandfries. Gecementeerd parement, al dan niet geschilderd en voorzien van imitatiebanden, onder meer bij nummers 2, 10, 46, 65; nummer 87 met sieromlijstingen en decoratieve sluitstenen boven de muuropeningen; nummer 52 met poort onder ijzeren I-profiel. Veelal gerenoveerd, onder meer nummers 31, 33, 50, 63 en 81, of verbouwd, onder meer nummers 12, 44, 53 en 59. Nummer 44 onder zadeldak van Vlaamse pannen, met gecementeerde en van schijnvoegen voorziene zijgevel en achterliggend haaks bijgebouwtje.
Nummers 25-27-29, half vrijstaand ensemble van drie eenlaagswoningen onder pannen mansardedak volgens kadaster in 1933 gebouwd. Verankerde baksteenbouw met gecementeerde en geschilderde plint, verlevendigd door gebruik van lichtgele of grijsgeschilderde baksteen voor getoogde strekken en doorlopende tandlijst onder geprofileerde houten kroonlijst op consoles; bewaarde schuiframen bij nummers 27 en 29; nieuwe dakvlakramen en -venster.

Enkele woonhuizen zijn in de loop der tijd voorzien van een tweede bouwlaag en een gecementeerd en geschilderd parement, onder meer nummers 53-59; nummers 53 en 59 voorzien van imitatiebanden; nummer 57 met imitatiebreukstenen plint en typerende bladornamentiek in de trant van de geveldecoratie toegepast tijdens het interbellum door burgemeester en amateuraannemer Edgard Van Baveghem.

Aanvullende eenheidsbebouwing van werkmanshuizen doorlopend in de Holdestraat, opgericht in de jaren 1930 door de Bouwmaatschappij De Deeve. Enkelhuizen in spiegelbeeldschema van twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak (nok evenwijdig met straat), getypeerd door onder meer eenvoudige roodbakstenen lijstgevel, muuropeningen onder witgeschilderde lateien (vernieuwd schrijnwerk) en rondboogdeuren, onder meer nummers 28-38. Nummer 73, woonhuis met roodbakstenen lijstgevel verlevendigd door witte baksteen voor banden en aanzet- en sluitstenen van getoogde strekken; gecementeerde plint; bewaard schuifraam op begane grond.

Nummer 20, vrijstaande notarispraktijk en -woonst in tuin, gebouwd in 1989 naar ontwerp van architect Ferdinand Vergote (Meulebeke). Aangelegde omhaagde tuin met weelderige aanplantingen, aan zuidzijde ommuurd door hoge gecementeerde muur tussen betonnen pijlers. Deels verharde voortuin met parking. Toegang gemarkeerd door decoratieve vormsnoei van taxus. Woning in bungalowstijl; onbeschilderde baksteenbouw onder plat dak met afgeronde uitbouw aan noordoostzijde, muurhoge beglazing en vlakke kroonlijst overgaand in overkragende rechte luifel op ronde pijlers aan de inkom.

  • Gemeentearchief Meulebeke, Bouwaanvragen, 1930/32, 1989/70.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 1, 1910/36, 1933/47, 1991/31.
  • BAERT G., Van aubergien, lantsherberghskens en brandewijnhuysen te Meulebeke, in De Roede van Tielt, jg. 18, nummer 4, 1987, p. 70.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 22-23.
  • MAES F., Toponymie van Meulebeke t.e.m. 1700, onuitgegeven licentiaatverhandeling, Universiteit Gent, 1998-1999, p. 64, 108.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 82, 89.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Barnumstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12604 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.