Geografisch thema

Haandeput

ID
12629
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12629

Beschrijving

Weg aan de westzijde van de Vijfstraat met licht gebogen en doodlopend westelijk deel en haakse noordwaartse verbinding met de Groenstraat. Mogelijk verwijst de benaming naar een rente in natura ("haanrente") die op een stuk land geheven wordt.

Tracé weergegeven op een kaart bij het landboek van 1654-1656 met verspreide landelijke bebouwing en kleine landwegjes als verbinding met de huidige Marialoopsteenweg ten zuiden en de Tielstraat ten westen. De Ferrariskaart (1770-1778) toont de door bomen omzoomde landweg waarlangs toegenomen verspreide hoevebebouwing. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) "Haendeputwegel" genoemd, ook omschreven als "voetweg van d' herberg genaemd den Ezel naer degenen het Peerdeken".

Landelijke weg met gelijknamige beek aan de zuidzijde. Enkele 18de- en 19de-eeuwse hoeves met losstaande bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken op deels omhaagd en heraangelegd erf, veelal met verbouwde of recente bijgebouwen; nummer 1 met verbouwd woonhuis. Nummer 2, hoeve met centraal grasperk met treurwilg, witgeschilderd woonhuis en dito bakhuis met lage aanbouw. Nummer 6, hoeve waarvan het volume van het haaks op de straat ingeplante woonhuis weergegeven wordt op de Ferrariskaart (1770-1778); eenlagige baksteenbouw met vernieuwde bedaking en schrijnwerk, roodgeschilderde muurankers, getoogde muuropeningen onder strek en luiken met figuratieve klemmen. Ten zuiden, haaks bijgebouw onder zadeldak (Vlaamse pannen) met metalen schuifpoort, deels gewijzigd en uitgebreid in snelbouwsteen. Centraal op het erf, waterpomp op bakstenen onderbouw. Enkele resterende landarbeidershuizen, waarvan de meeste thans in verbouwing. Nummers 3-4, achteringelegen tweewoonst met witgekalkt verankerd parement onder zadeldak (golfplaten/mechanische pannen); gewijzigde (onder meer gedichte) muuropeningen; recentere aanbouw en haaks achterliggend bijgebouwtje. Nummer 8, dubbelhuis met gecementeerd en van schijnvoegen voorzien parement. Aanvullende, vrijstaande eengezinwoningen daterend uit de tweede helft van de 20ste eeuw.

  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel V, Brugge, 1925, kolom 205.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 88.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het woord "haanrente" staat niet in het Woordenboek der Nederlandse Taal en evenmin in het Middelnederlands Woordenboek. Het staat ook niet in het West-Vlaamsch Idioticon van De Bo (1873). In de middeleeuwen bestonden weliswaar erfrenten in natura (bijvoorbeeld kapoenen), maar die werden niet met de term "haanrente" aangeduid. De hypothese dat de Haandeput zijn naam te danken heeft aan een "haanrente", lijkt tamelijk onwaarschijnlijk. Allicht heeft het toponiem een andere oorsprong. Misschien houdt het verband met de veenontginning in de regio (zie de term "haande" in het West-Vlaamsch Idioticon, waar het "turfwerker" betekent).

  • Informatie verstrekt door T. Van Driessche.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Kapel opgedragen aan Onze-Lieve-Vrouw Troost in Nood

  • Is deel van
    Meulebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Haandeput [online], https://id.erfgoed.net/themas/12629 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.