Geografisch thema

Hondekerkhofstraat

ID
12632
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12632

Beschrijving

Landelijke weg met licht kronkelend verloop vanaf de Gentstraat zuidwaarts tot aan het kruispunt Paanderstraat - Linnenstraat. Benaming mogelijk naar een nabijgelegen begraafplaats voor honden of heidenen.

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 weergave van het tracé ten zuiden van de Oude Diksmuidse Boterweg met de dwarsende (Citroen)beek, verspreide, kleinschalige landelijke bebouwing en ten zuidoosten de "Paandermolen" op de hoek met de Paanderstraat, een staakmolen op torenkot opgericht in 1643 (zie Paanderstraat). Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt de door bomen omzoomde weg met de "Paender Meulen" en verspreide hoeves met losstaande bestanddelen nog steeds weergegeven zonder noordelijke verbinding met de Gentstraat.

Einde 18de - begin 19de eeuw worden nog twee molens opgericht, met name de tweede Paandermolen of "Stampkotmolen", een houten graan- en oliemolen aan de zuidwestzijde van de straat op de hoek met de Oude Paanderstraat en de Paanderstraat, en de derde Paandermolen, een stenen graan- en oliewindmolen ten zuiden van de kruising met de Paanderstraat; deze laatste wordt reeds in 1870 afgebroken.

Op de Atlas der Buurtwegen (1846) is de straat gekend onder de huidige benaming, ook omschreven als "weg van den molen genaemd Paendersmolen naer den weg gezegd Ouden Dixmudschen Boterweg, voorbij d' hoeve Joseph Verbrugge" met zuidelijk deeltje als onderdeel van de "Paenderstraet" of huidige Oude Paanderstraat.

Op de kaart van het Dépôt de la Guerre van 1913 wordt de noordelijke verbinding met de Gentstraat weergegeven; later wordt het tracé aan de kruising met de Oude Diksmuidse Boterweg nog rechtgetrokken.

In het eerste kwart van de 20ste eeuw wordt in de straat herberg "De Nieuwe Paanders" uitgebaat, gesloten in het derde kwart van de 20ste eeuw. Tevens worden de resterende molens afgebroken, onder meer de tweede Paandermolen in 1902 en de Paandermolen na oorlogsschade in 1920 waarna een maalderij wordt opgericht.

Woon- en agrarische functie. Verspreide voornamelijk 19de-eeuwse hoeves met losstaande bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken, onder meer met nieuwe woonhuizen. Nummer 16, voormalige hoeve met gebouwen weergegeven op de Atlas der Buurtwegen en aangepast in 1947 met onder meer een nieuw woonhuis en afbraak van het bakhuis aan de straat. Omhaagde, aangelegde tuin waarin vrijstaand woonhuis; dubbelhuis van twee traveeën onder overkragend schilddak (zwartgeglazuurde mechanische pannen) met bakstenen parement, gecementeerde plint, muuropeningen onder betonnen latei en verdiepte en getrapte inkom met deur onder rechte luifel en bovenlicht; uitbouw aan zij- en achtergevel. Achterliggende haakse schuurstalvleugel onder zadeldak (mechanische pannen) met stalvensters onder latei, rechthoekige poort en laaddeurtjes. Nummer 26, hoeve met 20ste-eeuwse haakse schuurstalvleugel onder zadeldak (mechanische pannen) met witgeschilderde lateien, tweedelige staldeurtjes en rechthoekige poorten. Nummer 14, haaks op de straat ingeplante 19de-eeuwse, gerenoveerde landarbeiderswoning onder zadeldak (Vlaamse pannen) met overhoekse muizentandfries, getoogde muuropeningen en nieuwe bepleistering. Aanvullende, vrijstaande eengezinswoningen in tuin daterend uit de tweede helft van de 20ste eeuw.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 2, 1942/39, 1947/47.
  • BAERT G., Van aubergien, lantsherberghskens en brandewijnhuysen te Meulebeke, in De Roede van Tielt, jg. 18, nummer 4, 1987, p. 93.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel VI, Brugge, 1926, kolom 216.
  • GERMONPREZ R., Het boek van Meulebeke, Meulebeke, 1982, p. 252.
  • HOUTHOOFD G.; DENEWET L.; BAERT G., De windmolens van Meulebeke, Meulebeke, 1994, p. 17, 25-26.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 89.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Is deel van
    Meulebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hondekerkhofstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12632 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.