Geografisch thema

Sint-Amandstraat

ID
12690
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12690

Beschrijving

Landelijke weg met kronkelend verloop in het uiterste zuiden van Meulebeke, vanaf het grondgebied van Oostrozebeke, waar de straat doorloopt als Vijverstraat, met westwaarts verloop parallel aan de Mandel doorheen de wijk "Turkijen" (zie Turkijenstraat) tot op het grondgebied van Ingelmunster, alwaar verderlopende als Beelshoek.

Zogenaamd naar de Heilige Amandus, de prediker die in de 7de eeuw werkzaam is in de streek tussen de Schelde en de zee, tevens en de patroonheilige van de hoofdkerk (zie Markt zonder nummer, Sint-Amanduskerk).

Op een kaart bij het landboek van 1654-1656 wordt het "Sinte Amands straetken", reeds vermeld in 1616, weergegeven met verspreide landelijke bebouwing en brugje over de Devebeek, aan oostzijde doorlopende over de grens met Oostrozebeke en opnieuw op Meulebeeks grondgebied, daarbij het tracé van de huidige Ledestraat, Aardenmolenstraat en Ginstestraat volgende; het centrale deel ten oosten van de Ooigemstraat is onderdeel van de "Cortrick straete" en het kruispunt met de huidige Oostrozebekestraat wordt gemarkeerd door "Stoutens boom". Dezelfde straatnaam wordt in die periode ook gebruikt voor een kleinere weg aan de westzijde van de huidige Bruggesteenweg.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) weergave van de deels door bomen omzoomde weg met toegenomen hoevebebouwing gekenmerkt door losstaande bestanddelen; onduidelijke weergave van westelijk deel van de weg richting Ingelmunster.

Op de Atlas der Buurtwegen (1846) ook omschreven als "weg van aen de brug genaemd de Berdelenbrug leydende naer Thielt en op verscheydende gedeelten Oost Roosebeke en Meulebeke grensscheydende", met nog steeds de Ledestraat, Aardenmolenstraat en Ginstestraat als onderdelen ervan en aan de zuidzijde het gehucht "Turquien".

In de 19de en de 20ste eeuw worden langs de weg enkele herbergen uitgebaat, onder meer "De Eendracht", "Den Groenen Lanteern", "Het Schippershuys", "Sint-Nikolaas", "Vijfwege" en "Het Zwijntje".

In een studie van 1941 met betrekking tot de vlasvezelbereidingsnijverheid in Vlaanderen wordt in de straat de vlasverwerker Maurits Pauwels geregistreerd.

Vnl. agrarische functie, onder meer tuinbouwbedrijf met serres. Verspreide hoeves met losstaande, vnl. 19de- en 20ste-eeuwse bakstenen bestanddelen onder pannen zadeldaken, waarvan enkele gelegen op een oudere site, die in het landboek van 1654-1656 weergegeven wordt. Enkele hoeves met gerenoveerd of verbouwd woonhuis en veelal recentere bijgebouwen, onder meer nummers 2 en 31; nummer 4, achteringelegen hoeve met haakse, dubbele dwarsschuur met muuropeningen onder betonnen lateien en recente hoenderhokken aan de zuidzijde van de oprit. Nummer 10 met bewaarde bakstenen schuurstalvleugel met in zijgevel, grote rondboognis in roodbakstenen omlijsting waarin witgeschilderd kruis. Nummer 19, hoeve met witgekalkt woonhuis onder zadeldak (nok evenwijdig met straat; Vlaamse pannen), recentere aanbouw onder plat dak aan de straatzijde, nieuw woonhuis en grootschalige, recentere nutsgebouwen. Nummer 32, hoeve bereikbaar via de Knorrebosstraat door lange, deels beboomde toegangsweg; verbouwd woonhuis met sporen van vlechtingen in zijgevel en haakse bijgebouwen, niet zichtbaar vanop de openbare weg.

Restanten van 19de- en begin 20ste-eeuwse eenlaagsbebouwing onder pannen zadeldak, veelal gerenoveerd of verbouwd, onder meer nummers 20-22; nummer 22 met witgekalkt parement op zwartgeschilderde plint. Nummer 23 met lange toegangsweg; dubbelhuis met verankerd baksteenparement, gecementeerde plint en beluikte muuropeningen onder lateien; parallel stalletje onder golfplaten dak. Nummer 28 met omhaagde voortuin, zadeldak met Vlaamse pannen, gewijzigde muuropeningen, verankerde zijgevel en recentere, lage aanbouw.

Aanvullende, vrijstaande of gekoppelde eengezinswoningen daterend uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Nummers 5-7-9, ensemble woonhuizen onder groot pannen schilddak met centrale dakkapel onder haaks zadeldak, roodbakstenen lijstgevel met hoeksteunberen, rechthoekige deuropeningen in zwartbakstenen omlijsting en eenvoudige balkonvensters in uiterste traveeën. Nummer 14 met bakstenen inkompijler voorzien van rondboognis in zwartbakstenen omlijsting, waarin Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind.

Over de Devebeek, brug in beton en ijzer met buisleuning.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Meulebeke, Afdeling 2, 1955/102.
  • BAERT G., Van aubergien, lantsherberghskens en brandewijnhuysen te Meulebeke, in De Roede van Tielt, jg. 18, nummer 4, 1987, p. 76, 79, 100, 102, 107, 112.
  • BOUCKHUYT L., De kapellekensbaan, een inventaris van de Meulebeekse veldkapellen, Meulebeke, 1994, p. 165.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel I, Brugge, 1914, kolom 774.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XIV, Brugge, 1933, kolom 540.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XV, Brugge, 1934, kolom 459-460.
  • MAES F., Toponymie van Meulebeke t.e.m. 1700, onuitgegeven licentiaatverhandeling, Universiteit Gent, 1998-1999, p. 23-24, 128-129.
  • Onze vlasvezelbereidingsnijverheid. Jaarboek 1941. Textielcentrale, Kortrijk, 1941, p. 13, 263.
  • VANNESTE H., Meulebeke, in HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 101.

Bron: CALLAERT G. met medewerking van BOONE B. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Meulebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL38, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel met lindes

  • Is deel van
    Meulebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Amandstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12690 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.