Geografisch thema

Aalterstraat

ID
12731
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12731

Beschrijving

Eén van de hoofdstraten van Ruiselede die vanuit de dorpskern leidt naar Aalter. De weg vertrekt vanaf de Markt, maakt ter hoogte van nummer 2 een bocht van 90° graden en kent verder een recht verloop. Ongeveer ter hoogte van de Pietakkerstraat wordt de weg opgenomen in de gewestweg N37 (aangelegd in 1988), waar ook de Tieltstraat (zie infra) deel van uitmaakt. De N37 verbindt Roeselare met Aalter en wordt op Aalters grondgebied verder gezet als Tieltsesteenweg.

De straat kruist, even voor het kruispunt met de Buisstraat, de Poekebeek, (betonbrug met bakstenen afdekking) en, verder noordwaarts, de Wantebeek. De straat is gedeeltelijk opgenomen, (nummers 2, 3, 4, 5 en 7) in de uitbreiding van het bij K.B. van 08/04/1981 *beschermde dorpsgezicht van Ruiselede, uitgebreid bij M.B. van 12/02/1999.

Op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644) is het begin van de straat, recht tegenover de ingang naar het toenmalige kerkhof, getekend. Links en rechts staan enkele huizen binnen omhaagde percelen met moestuin of boomgaard.
Op de Ferrariskaart (1770-1778) afgebeeld met bebouwing in de dorpskern. Op een "Plan figuratif van het dorp of plaets van Ruysselede" met beschrijving van de bestaande kasseiwegen in 1785 zijn nummers 2, 4, 5 en 7 als vrijstaande volumes getekend. De straat staat beschreven als "De Straete loopende van Ruysselede Plaetse naer Aelter" en is op dat ogenblik verhard tot aan het kruispunt met de Ommegangstraat.
In de Atlas der Buurtwegen (1842) aangeduid als "Route de Thielt à Eecloo". Aan de bocht met de Waterboordstraat vertrekt de "Sentier de Ruysselede à Aeltre" of de "Aeltreschen Voetweg", een binnenweg naar Aalter waarvan het tracé gedeeltelijk is bewaard in de huidige Waterboordstraat en Kraaienbroekdreef.
In 1843 wordt de Aalterstraat heraangelegd als rechte straat naar Aalter (zie huidig). De hoofdweg naar Aalter verloopt tot dan langs de Ommegangstraat en de Buisstraat, via de Wantestraat naar de huidige Aaltervoetweg en zo naar het grondgebied van Aalter. Ter hoogte van nummer 91 vertrekt de "Sentier de la route d' Eecloo à Axpoel Molen" of "Axpoel Molenweg", een voetweg die leidt naar de Axpoelmolen (zie Axpoelmolenstraat nummer 1), is heden nog gedeeltelijk bewaard.

Op het einde van de 19de eeuw wordt een tramlijn aangelegd die de stations van Aalter en Tielt verbindt. In 1886 wordt deze lijn, die ook Ruiselede aandoet, ingewijd. Vanaf de Markt volgt de tram het tracé van de Aalterstraat waarbij de hoek ter hoogte van nummer 2 wordt aangepast. In 1912 worden de sporen verlegd om de dorpskern te ontlasten. Vanaf het nieuwe tramstation (zie Polenplein) ontdubbelt het spoor zich richting Poeke en Gent enerzijds en richting Aalter anderzijds. Het nieuwe spoor naar Aalter loopt achter de huizen, kruist de Poekevoetweg en vindt opnieuw aansluiting met de Aalterstraat ter hoogte van nummer 34. In 1943 wordt de tramlijn opgebroken en afgeschaft.

Tijdens de bevrijding van Ruiselede in 1944 heeft de straat zwaar te lijden onder de gevechten. Na de oorlog wordt in 1946 op de hoek met de Kraaienbroekdreef een vredeskapel opgericht.

Op de Atlas der Buurtwegen staan in de dorpskern enkele huizen getekend. Tussen 1896 en 1937 vestiging (zie nummer 8) van de Broeders van de christelijke scholen die het bestuur van de 'aangenomen lagere school' (zie Nieuwstraat nummer 8), gesticht in 1879 en tot 1896 werking met lekenonderwijzers, in handen nemen. Ze maken gebruik van de lokalen van katholieke kring "Den Tap" (zie nummer 10).
Zeker al in de 18de eeuw en tot in de 20ste eeuw locatie van brouwerij "DE MOLEN" (zie nummer 4).
De straat was nog in de eerste helft van de 20ste eeuw voorzien van een 23-tal herbergen. Herberg "Den Arend", door De Flou in 1842 vermeld als "Eene herberg te Ruysselede" (ter hoogte van nummer 99), moet in 1988 plaats maken voor de aanleg van de N37. Andere herbergen als "Den Bek" aan het kruispunt met de Ommegangstraat (huidig nummer 50) en "De Pietakker" (nummer 98) verdwenen reeds eerder.

Overwegend woonfunctie met in de dorpskern aaneengesloten bebouwing, buiten de dorpskern hoofdzakelijk met vrijstaande of halfvrijstaande huizen.
Bebouwing opklimmend tot de 18de eeuw (zie nummer 7). Beeldbepalende herenhuizen (zie nummers 4, 5 en 7) en de pastorie (zie nummer 2), al dan niet met voortuin aan het begin van de straat. Voorts aanwezigheid van lage woningen, meestal uit de 19de eeuw maar heden verbouwd of aangepast (zie nummers 28-30, 48, 53, r. van nummer 54, en 89). De hoeve nummer 91, gelegen naast een restant van de oude voetweg naar de Axpoelmolen, bestaat uit een woonhuis met parement uit de jaren 1940-1950 en een 19de-eeuwse bakstenen dwarsschuur met lisenen en boogfriezen in de zijgevel.
Bij nummer 67 hoorde een stoommaalderij (nummer 69). De achterin gelegen vrijstaande woning dateert volgens kadaster van circa 1887. Een foto van circa 1900 toont het huis gelegen in een ruime tuin, van de straat afgescheiden door hekken met rechts ervan, aan de straatkant, de maalderij. De muuropeningen van het huis zijn gewijzigd en de dakkapellen verdwenen, de maalderij is vervangen of verbouwd zie huidig.

De eenheidsbebouwing nummers 31-37 van circa 1900 heeft een centrale poorttravee met middenrisaliet, met (gewijzigd) fronton, oranjebakstenen gevel met grijze, doorlopende banden en bakstenen tandlijsten.
Naast enkele interbellumwoningen aanwezigheid van huizen uit de tweede helft van de 20ste eeuw en appartementsgebouwen.

  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Archiefnummer W/01558.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ruiselede, 1887/50.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nummer 1509.
  • BRAET M., Rusleda 900 jaar. Een kroniek 1106-2006, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 4, 2006, p. 233.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 4-5.
  • DEBACKER R., Fotoreportage: De bevrijding van Ruiselede in 1944, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, nummer 2, 1984, p. 106-109.
  • DEGUFFROY G., DEPREDOMME J., Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 4, 1993, p. 167, 169.
  • DE RAM P., Ruiselede graag gezien. De oudste prentkaarten, 2004, Koksijde, p. 46.
  • VAN WONTERGHEM E., Honderd jaar buurtspoorwegen te Ruiselede, in Oud Ruysselede Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 4, nummer 2, 1987, p. 67-69, p. 82-85.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 54.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning met schuur

  • Omvat
    Brug

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Cottagevilla

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gekoppelde burgerhuizen

  • Omvat
    Herberg De Reisduif

  • Omvat
    Herenhuis met tuin

  • Omvat
    Hoekhuis met de Veldstraat

  • Omvat
    Hoekpand met de Poortefrankstraat

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouw van de Vredekapel met oorlogsgedenkteken

  • Omvat
    Parochiaal centrum Den Tap

  • Omvat
    Pastorie met tuin

  • Omvat
    Rijkswachtkazerne

  • Omvat
    Samenstel van meerdere gebouwen in U-vorm

  • Omvat
    Vrijstaande woning

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Aalterstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12731 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.