Geografisch thema

Axpoelmolenstraat

ID
12734
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12734

Beschrijving

Bochtige weg tussen de Aaltervoetweg en de Wantestraat. De naam verwijst naar de vroegere Axpoelmolen, vermeld in 1457 en volgens kadaster afgebroken in 1893 (zie nummer 1), en het kasteel van de heren van Axpoele, afgebroken in de loop van de 18de eeuw. De heerlijkheid Axpoele, met foncier gevestigd in het "Goed te Axpoele" (zie Aaltervoetweg nummer 7) behoorde tot de roede van Tielt, in de kasselrij Kortrijk. De gemeente Ruiselede neemt vanaf 1847 het wapen van de heren van Axpoele als gemeentewapen over.

Het toponiem Axpoele gaat zeker terug tot de 12de eeuw, wanneer het in 1137 als "Hackespul" wordt vermeld naar aanleiding van de slag van Axpoele in 1128 tussen Diederik van de Elzas en Willem van Normandië. "Hackespul" is te interpreteren als moerasland (poel) in de vorm van een hak of bijl. In de omgeving lagen poelen zoals te zien op de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques.

De straat maakt indertijd deel uit van de Diksmuidse Boterweg, een oude handelsweg tussen Wingene en Ruiselede, zeker teruggaand tot de late Middeleeuwen. Op grondgebied Ruiselede volgt het oude tracé een deel van de Klaphullestraat, Zandvleugestraat, Zandstraat en Axpoelmolenstraat. Dat het hier een Romeinse weg betreft die Gent over Diksmuide met Kassel zou hebben verbonden is zuiver hypothetisch. De oudste vermelding van de weg dateert van 1548 als "den dixmuytschen wech loopt daer deure", in 1587 beschreven als "lancx de Watermuelene van Axpoele duer de meersschen tot aenden Ghendschen Wech loopende naer Dixmuyde".

Op de Atlas der Buurtwegen (1842) aangeduid als "Chemin du Moulin dit Zandvleugmolen au Axpoelmolen" of "Axpoel Molen Straet".

Van oudsher een landelijke weg met verspreide hoevebouw waarvan de oudste bebouwing kan opklimmen tot de 18de eeuw (zie nummer 1).
Op het kruispunt met de Wantestraat en de Zandstraat staat het "Kruis aan de Kwakkel", opgericht in 1982 (zie Wantestraat).

  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 6-7.
  • DEGUFFROY G., Ruiseleedse kapellen en kruisen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 12, nummer 3, 1995, p. 143.
  • DEPREDOMME J., Rond Axpoele en zijn kruis, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 8, nummer 3, 1991, p. 99-103.
  • VERMEULEN F., HAGEMAN B., Opgravingen te Ruiselede Poelvoorde 1996, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, nummer 1, 1997, p. 6-7.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Axpoelmolenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12734 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.