Geografisch thema

G. Gezellelaan

ID
12744
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12744

Beschrijving

Tamelijk rechte weg tussen de Kasteelstraat en de Poekestraat, waarvan de straat vroeger deel uitmaakt en toen in haar geheel "Poucquestraat" genoemd. Huidige naam gegeven als eerbetoon aan de priester-dichter Guido Gezelle (1830-1899). Hij woont in Ruiselede onder andere de prijsuitreikingen bij van 1887 en 1894 op het pensionaat van de zusters Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën (zie Bruggestraat nummer 29).
De straat staat aangeduid op de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques.

Op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644) volgt de straat de loop van de "Motebeek", die tevens de omwalling van een driehoekige motte, toegankelijk via een brugje, voedt. Enkele huizen tegenover de kerk zijn gelegen in omhaagde tuinen, de landelijke straat is verder onbebouwd.

Op een "Plan figuratif van het dorp of plaets van Ruysselede" van 1785 is de loop van de beek en de driehoekige motte, aangeduid als "mote toebehoorende aen de Cappelrye" of "Kapelanijmote", herkenbaar. Aan kerkhofzijde staan een tweetal huizen en aan de overkant de dorpshoeve zie nummer 10.

Ook op de Ferrariskaart (1770-1778) afbeelding van de driehoekige motte met ten westen ervan het grote, afgebakende erf van nummer 10 en verspreide bebouwing ten zuiden van het kerkhof. Tussen de motte en de hoeve loopt in een bocht de "Caneghemsche Voetweg" tot aan de Tieltstraat. De Atlas der Buurtwegen (1842) geeft een gelijkaardige situatie weer.

Foto's van circa 1900 tonen de beek afgeboord met knotbomen en een brugje leidend naar de motte, ook het 'eilandje' genoemd, waar vrederechter Henri Faict (zie Kasteelstraat nummer 7) een moestuin onderhield. Tegenover de brug bevond zich het dorpscafé "De Toekomst" (in 2000 vervangen door nummer 5). Daarachter, tegen de kerkhofmuur locatie van de herberg "Oud Vlaanderen", na de Tweede Wereldoorlog vervangen door de huidige woning nummer 3.

Begin 20ste eeuw bestaan er plannen voor een bijkomende tramlijn tussen Gent en Ruiselede, naast de reeds bestaande tussen Tielt en Aalter. Tegelijk zal deze laatste, om de dorpskern te ontzien, vanaf de Tieltstraat langs de Tramweg richting Polenplein rijden, waar het nieuwe tramstation aangelegd wordt. Vandaar ontdubbelt het spoor zich richting Aalter enerzijds en richting Poeke en Gent anderzijds De werken starten in 1911, door het dempen van de motte met afval kan een nieuwe weg en een plein (zie Polenplein) met station worden aangelegd. Langs het plein komen omstreeks 1912 enkele nieuwe cafés: "De Wachtzaal" en "De Nieuwe Tramstatie" (zie nummer 17). De lijn wordt in 1953 afgeschaft.

In 1908 wordt het kerkhof ontruimd en een nieuwe begraafplaats langs de Poekevoetweg (zie infra) in gebruik genomen. In 1923 wordt op de vrij gekomen grond ten zuiden van de kerk een park, ook nog oud kerkhof genoemd, aangelegd (zie Markt) gedeeltelijk palend aan en met ingang via de G. Gezellelaan. In de tweede helft van de 20ste eeuw verdwijnt de verspreide bebouwing ten zuiden van de kerk of wordt vervangen door nieuwbouw.

Heden overwegend woonstraat met oudste bebouwing opklimmend tot het einde van de 18de eeuw, zie nummer 10. Rijwoningen, halfopen en vrijstaande bebouwing, huizen van één à twee bouwlagen onder zadeldaken. Aan de noordzijde wordt het uitzicht van de straat mede bepaald door de aanwezigheid van het park, aan de zuidzijde door het Polenplein.

Links van de huizen nummers 1 en 3 loopt een kerkhofwegel, verder gezet langs de oude kerkhofmuur en leidend naar de Markt en naar de A. Rodenbachstraat. Gebouw aan zuidzijde indertijd horend bij de tramlijn naar Gent.

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nummer 1509.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 14-15.
  • BRAET M., De lange lijdensweg, van het oude kerkhof tot gemeentepark, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 82.
  • COPPENS W., DEPREDOMME L., Een vlucht naar het verleden…, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 8, nummer 3, 1991, p. 115.
  • DEPREDOMME J., Foto's uit de oude doos: De Motebeek, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 3, 1993, p. 116-117.
  • VAN DER PLAETSE E., Huizen rond het park, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 3, 1993, p. 98-105.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 57.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpshoeve

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Halfvrijstaand burgerhuis

  • Omvat
    Herberg

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: G. Gezellelaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/12744 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.