Geografisch thema

Klaphullestraat

ID
12766
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12766

Beschrijving

Landelijke, bochtige straat die de verbinding maakt tussen de Bruggesteenweg aan het gehucht Klaphulle, en het kruispunt met de Kruiskerkestraat en de Wantestraat. De straat loopt eerst parallel met de Klaphullebeek en maakt ter hoogte van het kruispunt met de Zandvleugestraat een noordwaartse bocht, de Klaphullebeek kruisend.

De naam verwijst naar het gehucht aan de kruispunten van de Bruggesteenweg met de Wingenesteenweg en de Vlaagtweg, nog steeds gekenmerkt door een verdichting van de bebouwing. De oudste vermelding van dit gehucht komt volgens De Flou voor in een renteboek van 1529, maar de oorsprong is wellicht veel ouder. Hypothetisch kan de naam gelinkt worden aan een prehistorische grafheuvel waar het woord hulle, hill of heuvel eventueel naar verwijst. Een hulleke is ook een groepje (huizen). Volgens een andere interpretatie zou de naam teruggaan op een perceelsaanduiding, verwijzend naar een verhoging (hul = heuvel) met een hek of andere vorm van afsluiting ("klap" zou een klanknabootsing zijn van een dichtvallend hek).

Op de "Grenskaart tussen de kasselrijen Kortrijk en de Oudburg" van 1627, geschilderd door landmeter Lodewijk de Bersacques wordt de "Claphulle" eveneens vermeld. Als herbergnaam komt "Klaphulle" een eerste keer voor in 1625 op een lijst met herbergen. De herberg is thans verdwenen, maar wordt op een figuratieve kaart uit 1769 afgebeeld op de zuidelijke hoek met de Vlaagtweg. In 1641 is er sprake van "claphulle" als naam van een hofstede. Het toponiem Claphulle staat op een kaart aangeduid in Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644), op de Ferrariskaart (1770-1778) en op de Atlas der Buurtwegen (1842) als "Klaphulle". De naam wordt tot op heden gegeven aan de wijk die zich concentreert rond het begin van de Klaphullestraat, Vlaagtweg en Wingenesteenweg. Concentratie van huizen op de kruising met de Klaphullebeek. In de buurt waren in de 20ste eeuw meerdere winkels en herbergen gehuisvest. Deze activiteiten worden meestal tegen het eind van de 20ste eeuw stopgezet.

De straat maakt indertijd deel uit van de Diksmuidse Boterweg, een oude handelsweg tussen Wingene en Ruiselede, zeker teruggaand tot de late Middeleeuwen. Op grondgebied Ruiselede volgt het oude tracé een deel van de Klaphullestraat, Zandvleugestraat, Zandstraat en Axpoelmolenstraat. Dat het hier om een Romeinse weg zou gaan die Gent over Diksmuide met Kassel zou hebben verbonden is zuiver hypothetisch. De oudste vermelding dateert van 1548 als "den dixmuytschen wech loopt daer deure" en in 1587 "lancx de Watermuelene van Axpoele duer de meersschen tot aenden Ghendschen Wech loopende naer Dixmuyde".

Op de Ferrariskaart getekend als dreef. Op de Atlas der Buurtwegen aangeduid als "Chemin du cabaret dit Klaphulle au Aelterberg" of "Klaphulle Straet" en "Aelterbergstraet", de Klaphullestraat vormt dan een geheel met de huidige Kruiskerkestraat.

Net voorbij de Klaphullebeek vertrekt vroeger vanaf de Klaphullestraat een dreef naar het "Goed te Gijselo" (zie Gallatasstraat). Op de Grenskaart getekend als een bochtige weg, op de Ferrariskaart aangeduid als een rechte dreef, op de Atlas der Buurtwegen beschreven als "Sentier de l'aqueduc dit Gysloodambuis au lieu de Bruwaen" of "Bruwaen Voetweg". De "l'aqueduc dit Gysloodambuis" waarvan sprake staat op de Vandermaelenkaart (circa 1850) op de kruising met de Klaphullebeek vermeld als "Gysloo Buys". Vlakbij lag de voormalige herberg "De Luchtbal" (ter hoogte van nummer 5), afgebeeld op de Ferrariskaart in de hoek met de dreef naar de "Gijselohoeve" en vroeger café "in den duik" verwijzend naar de duiker onder Klaphullestraat.

Van oudsher verspreide, landelijke bewoning, op de Grenskaart staat ter hoogte van nummer 3 bebouwing aangeduid, zoals te zien op de Ferrariskaart (zie nummers 4 en 7) en de Atlas der Buurtwegen.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nummer 2765.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 17.
  • DEGUFFROY G., WYCKHUYS R., Winkels en herbergen op de Klaphulle, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 15, nummer 1, 1998, p. 9-21.
  • DEPREDOMME J., Vijftig jaar geleden: Dubbel gouden jubileum in de Kruisbergstraat, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, nummer 2, 1984, p. 70-73.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 55.
  • VAN WONTERGHEM E., Over cafés gesproken: onze Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 1, 2002, p. 13, p. 18.
  • VERMEULEN F., HAGEMAN B., Opgravingen te Ruiselede Poelvoorde 1996, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, nummer 1, 1997, p. 6-7.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klaphullestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12766 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.