Geografisch thema

Zandberg

ID
12810
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12810

Beschrijving

Groot rechthoekig plein in het centrum van Zele doorsneden door de Aloïs De Beulelaan, begrensd door de Dr. Victor Van Cauterenstraat, de Dendermondebaan en de Dokter Armand Rubbensstraat, heden ingericht als parking. Straatnaam refererend aan het vroegere hoger gelegen terrein met de, al dan niet natuurlijke, molenberg en windmolen, dat reeds in de "Ommelooper ende Terrier ofte Landt ende Caertebouck der prochie van Zele (...)" van 1775 als "Sandberg" gekend was. Volgens de literatuur klimt deze benaming zelfs op tot de 13de eeuw. Open ruimte eertijds hoofdzakelijk bepaald door de molen, maar ook gebruikt als jaarmarkt (sinds 1714) en als wedstrijdplaats door de aloude schuttersvereniging St. Sebastiaansgilde die tot 1794 deels eigenaar was van het terrein.

De aanwezigheid van de houten korenwindmolen, later ook gekend als de "Zandbergmeulen" werd volgens de literatuur reeds vermeld in de 14de eeuw. In de 16de eeuw behoorde deze toe aan Frans Mettepenninghen, in de 17de eeuw aan Pieter Raes. Vanaf de tweede helft van de 17de eeuw werd de molen uitgebaad door de familie Cornelis tot en met 1831 toen deze werd verkocht aan de familie Van Lierde. Zij baatten de graan-, wind- en rosmolen verder uit en moderniseerden deze, tot hij in onbruik geraakte rond de Eerste Wereldoorlog. In het kader van urbanisatiewerken werd de molen in 1929 onteigend en in 1931 afgebroken. Deze verdwenen windmolen en site zijn gerelateerd aan het fragmentair bewaarde voormalige molenaarshuis met bijhorende hoeve en maalderij, volgens gerecupereerde gevelsteen zogenaamd " 't Molenhof", ter hoogte van de Dr. Victor Van Cauterenstraat nummer 37. Het vroegere molenaarshuis werd eveneens reeds vermeld in de "Ommelooper (...)" van 1775, maar is in kern mogelijk nog ouder. Heden in sterk verbouwde toestand.

  • BOONE L., COENE F., COUCKE A., Een huis op de Zandberg. Geschiedenis van een huis en zijn bewoners in Heem- en Oudheidkundige Kring Zele, Jaarboek Nr. 32, 2001, p. 45-102.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zandberg [online], https://id.erfgoed.net/themas/12810 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.