Geografisch thema

Ichtegemstraat

ID
12911
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12911

Beschrijving

Straat vanaf de Hospitaalstraat/ Processiestraat tot aan de grens met Ichtegem. Recht tracé, doch scherpe bocht ter hoogte van de kruising met de Vinkaertstraat en Koekelarestraat. Het oude tracé van de straat naar Ichtegem is ten dele bewaard in onder meer de huidige Processiestraat, de Kapellestraat en de Politieke Gevangenenstraat. Andere delen van het oude tracé verdwijnen pas na de Tweede Wereldoorlog. Dit oude tracé is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Op de (gereconstrueerde) kaart "Kortemark: het Ambacht en de Groete Lenen, omstreeks 1625" is het oud tracé (ter hoogte van de historische hoeve "de heerlijkheid van Markhove", zie Ichtegemstraat nummer 100) aangeduid als de "Visvijverstraat". In de legger van het "Ambacht Kortemark" van 1680 wordt de straat "straete van Cortemarcq loopende naer Marchove meullen" genoemd. Dit is meteen de oudst bekende vermelding van deze vermoedelijke banmolen van de heerlijkheid Markhove (ter hoogte van de huidige Politieke Gevangenenstraat/ Doornstraat). In de Ommeloper van Markhove van 1785 is er sprake van "de straete loopende vande vischvijver naer Marckhove-meulen". In 1810 wordt de molen in de klachtenbrief tegen de oprichting van de "Bonjourtjesmolen" als één van de benadeelde molens aangehaald. In het "rekwest" van 1818, op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) en de Poppkaart (circa 1850) is de molen aangeduid of vermeld. Op het primitief kadasterplan (circa 1828) aangeduid als de "Straat van Cortemarck naar Ichtegem". Het gebied tussen de huidige Ichtegemstraat, Makeveldstraat, Nachtegaalstraat en Ichtegemstraat is op die kaart quasi volledig aangeduid als "de Gensche Bosschen".

De "Markhovemolen" wordt verwoest tijdens de Eerste Wereldoorlog. Van 1935 tot 1962 is er nog een mechanische maalderij op de locatie van de vroegere molen. Circa 1887 wordt de huidige Ichtegemstraat dwars door het grondgebied van de vroegere heerlijkheid "Markhove" als kasseiweg aangelegd (reeds aangegeven op de mutatieschets van 1886). Deze gedeeltelijke wegverlegging en rechttrekking deelt de historische hoeve "de heerlijkheid van Markhove" (zie Ichtegemstraat nummer 100) op in twee delen waardoor de ast aan de andere kant van de straat komt te liggen. Circa 1894 wordt op gronden van deze hoeve een klooster en school (zie Ichtegemstraat nummer 96) gebouwd. In afwachting van de wederopbouw worden in de eerste helft van de jaren 1920 onder meer op gronden van het armenbestuur een honderdtal houten barakken gebouwd door het Koning Albertfonds, dit onder meer langs de Ichtegemstraat. In 1938 krijgt de straat een betonnen wegdek. Nummer 92 is een verbouwde hoeve uit de eerste helft van de 20ste eeuw, één van de dwarsschuren is in de zijgevel "1941" gedateerd door middel van baksteenkoppen. Nummer 119 is een verbouwde kleine hoeve met bewaard vrijstaand bakhuis, vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw. Nummer 121 is een achteringelegen boerenarbeidershuis met een vrijstaande stalling met voederkeuken, vermoedelijk uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. In 1976 werd de sporthal in de Ichtegemstraat ingehuldigd.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Kortemark, 1886/9 (aanleg steenweg).
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel X, Brugge, 1930, kolom 171.
  • NOTEBAERT A., NEUMANN C. e.a., Inventaris van het archief van de Dienst der Verwoeste Gewesten, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 1986.
  • VERHAEGHE M., Uit het verleden van Kortemark, Brugge, 1953, p. 60.
  • WERBROUCK M., In honderdvijftig jaar meer dan honderdvijftig herbergen in Oud-Kortemark (1830-1980), in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1998, p. 116-146.
  • WERBROUCK M., Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 19-20.
  • WERBROUCK M., Van molens en molenaarsgeslachten: acht eeuwen molengeschiedenis te Kortemark, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1990, p. 85-90.

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Baert, Sofie; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning met stal en schuur

  • Omvat
    Bungalow

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning met schuur

  • Omvat
    Historische hoeve De heerlijkheid van Markhove

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Mariakapel

  • Omvat
    Zusterhuis op gehucht Markhove

  • Is deel van
    Kortemark


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ichtegemstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12911 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.