Geografisch thema

Vlaestraat

ID
13017
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13017

Beschrijving

Straat in het verlengde van de Zarren-Lindestraat. Recht tracé tot over het gehucht "Vla" alwaar bocht, waarna opnieuw recht tracé tot op grondgebied Staden. Het tracé tot aan het huidige gehucht "Vla" is als dusdanig reeds aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778), maar loopt daarna dood in wegels in het "Vrijbos" (kern op gemeente Houthulst) dat zich dan nog uitstrekt tot het zuiden van Zarren. Eerste vermelding van de huidige benaming in 1735 als "Vlae straet wylent genaemt de moerhaer straete loopene van 'tvrijbusch naer de prochie van Sarren". Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) aangeduid als "Vlâ-straet".

Het naambord "BOSCHBALIE 1739" aan het huis nummer 17 verwijst naar de balies of slagbomen die de dreven rond het "Vrijbos" afsloten vanaf de 17de of 18de eeuw. Rond het bos was een diepe gracht gegraven en met de uitgegraven aarde een binnendijk aangelegd om te verhinderen dat men zich in het bos zou vestigen. Deze 12 kilometer lange ringgracht krijgt de benaming "boswaer" of "bosweer" ("ware" = waterloop) en is duidelijk afleesbaar op de Ferrariskaart (1770-1778). In 1687 scheert de ontbossing aan de rand van het bos hoge toppen: te Klerken is het bos tussen "Het Verloren goet" (zie Ferrariskaart) en de "Buschbaillie" (niet aangeduid op de Ferrariskaart, maar dus mogelijk te Zarren volledig gerooid). Als reactie hierop worden alle landerijen bij het koninklijke domein gevoegd.

Op het gereduceerd kadasterplan van het "Dépôt de la Guerre" van 1853 blijft de omgeving van de zuidelijke Vlastraat en de Vuilpanstraat nog aangeduid als een beboste uitloper van het "Vrijbos" (kern op gemeente Houthulst). Daar dit bos nog niet verkaveld is gaat het hier wellicht nog om de oude bosstructuur die kort daarna omgevormd tot een productievere bosaanplanting en deels ontgonnen wordt. Op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (opname 1861) zijn in het uiterste zuiden van de gemeente enkele percelen met naaldbos en exploitatiedreven haaks op de Vlaestraat aangegeven. Op de herziene kaart van 1911 zijn er nog steeds percelen met naaldhout aanwezig ten westen en ten oosten van de zuidelijke Vlaestraat. Wellicht worden deze bossen vernietigd tijdens de Eerste Wereldoorlog en worden ze nadien niet heraangeplant (in de omgeving van Terrestdreef blijft een bosje bewaard tot 1935). Op vandaag zijn wel nog een aantal haakse "exploitatiedreven" bewaard, echter zonder bomen.

Landelijke straat met verspreide hoevebouw uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920. Vanuit de Vlaestraat zicht op twee Duitse betonnen constructies uit de Eerste Wereldoorlog (zie Terrestdreef zonder nummer).

  • Inventarisatie van Relicten uit de EErste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen, 2002-2006).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nr. 33: Figuratieve Kaart met landerijen langs het bos van Houthulst en Klerken (…) die opnieuw aan het bos werden toegevoegd op bevel van de koning van Franktijk, 1687.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen Watering Blankenberge, nr. 1362: Kaart van een hofstede gelegen te Zarren, groot 66-2-40 gemeten, in het bezit van Jacob Donatiaan vander Meirsch: kopie naar een kaart van H. Vehraeghe van 1735, gemaakt door I. Drubbele, 18de eeuw.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XVI, Brugge, 1936, kolom 605.
  • LESAGE X., Elementen van de landschapsgeschiedenis van het huidige "Houthulst", in Bijdrage tot de geschiedenis van Houthulst. Van 19de-eeuwse parochiestichting tot gemeente (1928), Brussel, 1988, p. 10.

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Duitse militaire post I Flandern I Stellung

  • Omvat
    Duitse militaire post II Flandern I Stellung

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Mariakapel

  • Is deel van
    Zarren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vlaestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/13017 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.