Geografisch thema

Zarren-Lindestraat

ID
13020
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13020

Beschrijving

Straat met een complex tracé met eerst een kort, recht oost-westtracé vanaf het kruispunt Roeselarestraat/ Amersveldestraat tot aan het gehucht "Zarren-Linde". Dit eerste stuk van de straat tot aan het gehucht "Zarren-Linde" is nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778). Ook op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845) (zie illustratie), op het gereduceerd kadasterplan van het "Dépôt de la Guerre" van 1853 en op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (opmeting 1861) is dit stuk van de weg nog niet aangeduid. Dit stuk wordt voor het eerst aangeduid op de in 1883 herziene kaart van het Militair Cartografisch Instituut. Er bestond wel een oudere, kronkelende verbinding naar "Amersvelde". Het gehucht en de naam van het gehucht is echter wel al aangeduid op de Ferrariskaart.

Bij het gehucht "Zarren-Linde" maakt de straat een haakse bocht naar het zuiden, dit nog steeds met een recht tracé dat verderloopt in de Vlaestraat. Dit stuk is - weliswaar iets meer gebogen – reeds aangeduid op de Ferrariskaart. Over de Beukelstraatbeek draait de Zarren-Lindestraat westwaarts af met een gebogen tracé en een aantal doodlopende stukken, alwaar de straat uitkomt op het gehucht "Terrest" (sinds 1971 een deel van Houthulst). Dit laatste stuk heet voor de fusie van 1977 Nieuwstraat, al is ook dit stuk reeds aangeduid op de Ferrariskaart. Op het primitief kadasterplan (circa 1827) is het gedeelte van de straat ter hoogte van de latere Couchezmolen (zie * Zarren-Lindestraat nummer 51) aangeduid als een deel van de Vlaestraat, hetzelfde is het geval met de mutatieschets van 1876. Verderop ter hoogte van de hoeve op nummer 57 is de straat op het primitief kadasterplan aangeduid als "Nieuwe Straete".

De benamingen "Zarrelindeweg" en "Nieuwestraet" worden voor het eerst vermeld in de Atlas der Buurtwegen (circa 1845). De naam "Zarre-Linde" komt reeds voor in de tweede helft van de 18de eeuw en had volgens K. De Flou zowel betrekking op een lindeboom, een brouwerij met bijhorende herberg als een wijk in de gemeente. Op de ommeloperkaart van circa 1645 is de benaming "Lindeken" aangeduid.

De herberg "In Zarren Linde" (zie Zarren-Lindestraat nummer 30) op de kruising van wegen is minimaal bekend sinds 1748 en is tijdens het ancien régime van groot belang voor het doorgaand verkeer. Op het gehucht "Zarren-Linde" kruisen de weg van Torhout over "Amersvelde" (Handzame) en "Zarren-Linde" naar Poperinge/ Ieper (Amersveldestraat), de weg van Diksmuide over "Zarren-Linde" en "Amersvelde" naar Roeselare/ Gent (Stadenstraat, Roeselarestraat, deze verbinding wordt ook de "Diksmuidesen Boterweg" genoemd), en de weg van "Zarren-Linde" over Westrozebeke (Staden) naar Wervik/ Rijsel elkaar (Zarren-Lindestraat, Vlaestraat).

Het eigenlijke gehucht wordt gekenmerkt door een dichtere bebouwing van lage arbeidershuizen uit het eerste kwart van de 20ste eeuw (zie infra). Het eerste rechte stuk van de straat wordt gekenmerkt door gekoppelde woningbouw van twee bouwlagen uit jaren 1950-1960 en een aantal weiden ter hoogte van de vallei van de Zarrenbeek met opgaande bomen. Nummer 8: roodbakstenen boerenarbeidershuis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw met geïncorporeerd schuurtje en stalletje.

Voorts verspreide hoevebouw met markerende lindebomen aan de erftoegangen. Voor de Eerste Wereldoorlog bevindt zich nog een 18de-eeuwse brouwerij in een hoeve op het gehucht "Zarren-Linde" (zie Zarren-Lindestraat nummer 34). Zarren-Lindestraat nummer 36: hoeve met vernieuwd boerenhuis, bewaarde schuur met geïncorporeerde stalling uit de wederopbouwperiode van de jaren 1920, zijgevels met aandaken, bewaarde poorten, korfboogdeurtje en luchtspleten. Nummer 49: achteringelgen hoeve met erflinde, hagen en restant van boomgaard, vernieuwd woonhuis, stalling en schuur (met windwijzer) onder pannen zadeldaken dateren uit de jaren 1920. Nummer 61: achteringelegen hoeve met lindes bij de erftoegang, nieuwe woning, het oude boerenhuis met laag ovenhuisje (vermoedelijk uit de jaren 1920) is bewaard.

  • Informatie verstrekt door Dhr. Jos Demaree.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Zarren, 1876/6.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XI, Brugge, 1930, kolom 459.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XVIII, Brugge, 1938, kolom 321.
  • DEMAREE J., Een kwarteeuw Zarren. 1900-1925, Sint-Andries, 2002, p. 12.
  • WERBROUCK M., Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 75.
  • WERBROUCK M., Zarren, van brouwers en herbergiers tijdens het Oostenrijks en het Frans bestuur, 1748-1814, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1996, p. 144-145.

Bron: BAERT S. & VANNESTE P. in samenwerking met CREYF S., DEVOOGHT K., GHERARDTS F. & MOEYKENS S. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortemark, Deel I: Deelgemeenten Kortemark en Handzame, Deel II: Deelgemeenten Werken en Zarren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL40, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brug over de Zarrenbeek

  • Omvat
    Couchezhoeve en omgeving

  • Omvat
    Couchezmolen

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning en aanpalende smidse

  • Omvat
    Herberg In Zarren Linde

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve Ark van Zarren

  • Omvat
    Hoeve met 18de-eeuwse kern

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kapel op het gehucht Zarren-Linde

  • Omvat
    Mariakapel

  • Omvat
    Mariakapel bij de Couchezmolen

  • Omvat
    Molenaarshoeve bij de Couchezmolen

  • Is deel van
    Zarren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zarren-Lindestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/13020 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.