Geografisch thema

Aartstraat

ID
13098
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13098

Beschrijving

Afbuigende straat gelegen in de Durmebocht ten noordwesten van het gemeentecentrum. Gevat tussen de splitsing Kaaiplein – Kaaistraat en het kruispunt Durmestraat - Kaaldries. Onderdeel van een oude verbindingsweg leidende naar de gehuchten Zogge, Sint-Anna en Rodendries en de naburige gemeente Waasmunster. Via de Kaai- en Kerkstraat rechtstreeks in verbinding met het Marktplein.

Zeer oud toponiem verwijzend naar een gemeenschappelijke aanlegplaats met handelsactiviteiten en vervoer via het water veelal gelegen in de nabijheid van een oude dorpskern. De "Aert" te Hamme zou in de middeleeuwen als één van de eerste plaatsen ingedijkt zijn om de dorpskern tegen overstromingen te beschermen. Op de "Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek (…)" van 1772-1776 wordt de Aartstraat omschreven als de "Straete van den Aert". Ter hoogte van het huidige Kaaiplein werd deze begrensd door "Den Gemeenen Aert", eigendom van de gemeente, met de herberg "De Vier gekroonde". De sporadische bebouwing aan de noordzijde van de weg was hoofdzakelijk gesitueerd aan één van de geulen (of kelen) en dienstig als kaai met hofstede. Ten westen situeerde zich de "weg naer 't veir", namelijk het Sint-Rochusveer Hamme-Sombeke met het voormalig veerhuis aan de oever op de wijk Sombeke van Waasmunster (zie Waasmunster, Smoorstraat zonder nummer). Het zou als voetveer nog bestaan hebben tot in de jaren 1950. Dit veer was één van de drie veerdiensten van Hamme over de Durme.

De zuidzijde van de Aartstraat was in het laatste kwart van de 18de eeuw meer bebouwd met kleinschalige huizen, diepe tuinen, weilanden en zelfs een boomgaard horend bij de gebouwen van de Hoogstraat. Op de Poppkaart van rond 1860 werd de straat wellicht foutief geïdentificeerd als de "Hertstraet" in plaats van "Aertstraat". Beide straatzijden waren in het midden van de 19de eeuw al veel intenser bebouwd. Rond de eeuwwisseling was dit exponentieel gestegen met hoofdzakelijk industriële gebouwen afgewisseld met directeurswoningen en zelfs een klein kasteeltje, die gebruik maakten van de Durme als transportmiddel. Anno 2008 zijn er geen industriële activiteiten meer gelocaliseerd. Veel bedrijfsterreinen zijn inmiddels gesaneerd en vervangen door appartementsbouw.

  • Gemeentehuis Hamme, Ommelooper & Terrier ofte Landt & Caerteboek Der Prochie van Hamme ende Heerlykhede van Sint Anne Liggende binnen den Lande van Dendermonde, 1772-1776 by Jan Baptiste van Huffel, gesworen Landt-meter, 14de en 15de wijk.
  • VAN BOGAERT J. – DE RIJCKE E., Geschiedenis van de dekanale Sint-Pieterbandenkerk te Hamme, in Bijdragen tot de geschiedenis van het kanton Hamme, Jaarboek XI, 2003, p. 17.
  • VAN GARSSE R., Terugblik in het verleden. Om en rond de Durme te Hamme. I, in Osschaert III, 1989, 4, p. 90.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Bedrijfsgebouw Hauwaert

  • Omvat
    Bijgebouw van kasteeltje Vermeire

  • Omvat
    Burgerhuis Mathys-Vertongen

  • Omvat
    Herenhuis Vertongen

  • Omvat
    Huis Van Laere-Hauwaert

  • Omvat
    Tegelbedrijf De Meyer met directeurswoning

  • Is deel van
    Hamme


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Aartstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/13098 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.