Geografisch thema

Orsestraat

ID
13143
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13143

Beschrijving

Weg met gebogen verloop, gesitueerd in het noordwesten van de gemeente, tussen de Beiaardstraat en de Kortrijksestraat. Vindt tevens aansluiting op de Terrynstraat en op een oude weg ("Bergmolenweg") die vanaf het kruispunt met de Terrynstraat richting Molenstraat leidde, thans nog in gebruik als voetweg. Eertijds de "straete loopende naer het roocruys" genoemd, verwijzend naar het thans verdwenen kruis bij de erfoprit van hoeve nummer 92 aan de Kortrijksestraat. Op de Atlas der Buurtwegen (1847) vermeld als "Ossestraat".

Landelijke straat met voornamelijk 20ste-eeuws uitzicht door optrekken nieuwe gebouwen op vaak historische sites. Boomgaard aan noordzijde. De straat werd in het eerste decennium van de 20ste eeuw met grind verhard.

Ter hoogte van nummer 5 ("Goed te Gryspers"), op de hoek met de Beiaardstraat bevond zich reeds in de tweede helft van de 17de eeuw een omwalde hoeve bestaande uit drie volumes met toegang aan de oostzijde, zie metingen uit de periode 1662-1668. Dezelfde situatie wordt weergegeven in het renteboek 't Gryspersche van 1723. Op de Ferrariskaart (1770-1778) blijkt de wal reeds gedeeltelijk gedempt. De Atlas der Buurtwegen (1847) geeft nog slechts een aan de straat palend volume weer.

Ook op de plaats van nummers 8-10 en van nummer 12 (op de oostelijke hoek met de Terrynstraat), was in de tweede helft van de 18de eeuw reeds bebouwing aanwezig, zie Ferrariskaart (1770-1778). De kaart van het renteboek 't Gryspersche (1723) toont daarnaast ook een woning ter hoogte van nummer 3, niet weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778) maar wel weer op de Atlas der Buurtwegen (1847).

De bebouwing was tegen 1847 gestaag toegenomen, onder meer ter hoogte van nummer 2. Enkele sites zijn thans opnieuw verdwenen.
Nummer 1, circa 1901 gebouwd door Charles Dumoulein uit Rumbeke op plaats oudere bebouwing (zie Atlas der Buurtwegen, 1847). Eenlaagse woning van vijf traveeën met geïncorporeerde stal, onder zadeldak in Vlaamse pannen (nok evenwijdig met de straat). Verankerde roodbakstenen gevel waarin getoogde muuropeningen en vernieuwde stalvensters. Muizentandfries en houten kroonlijst. Grotendeels vernieuwd schrijnwerk. Eenvoudige, deels beglaasde deur voorzien van hekwerk, onder bovenlicht, bekroond door een spitsvormige gevelkapel met zwartbakstenen omlijsting waarin beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind.

In de 18de en 19de eeuw was de belangrijkste toegang tot het "Goed te Nobels" langs de Orsestraat gelegen, zie afbeelding van erfoprit op Ferrariskaart (1770-1778) en Popp-kaart (1840-1850). Op kaart van de heerlijkheid Meulewalle uit de 18de eeuw is de erfoprit weergegeven als een door bomen afgezoomde dreef; er wordt een secundaire weg afgebeeld vanaf de Kortrijksestraat.

  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 2568/3: Mesurages de terres situées dans la Flandre occidentale, avec cartes et autres, 1662-1668.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 2772: Renteboek 't Gryspersche, 1723.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kerkarchief Harelbeke, nr. 1540 b: 3 kaarten heerlijkheid Meulewalle, ten noorden van de weg van Lendelede naar St.-Eloois-Winkel, 18de eeuw.
  • DELAERE J., 75 Lendeleedse straatnamen, in Lethae, nr. 14, 1995, p. 24.
  • DELAERE J., Geschiedenis van Lendelede tot 2000, Kortrijk, 2000, p. 346.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lendelede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL41, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Orsestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/13143 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.