Geografisch thema

Waterhoek

ID
13165
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13165

Beschrijving

Landelijke straat in het oosten van Berlare binnen de wijk Aubroeck, voorheen deels Pontstraat geheten (ook Waelen Hoogeweg). Vanouds leidend naar het Scheldeveer, zogenaamd "Appels Veer" tussen Berlare en Appels (deelgemeente van Dendermonde), één van de oudste nog bestaande Scheldeveren in de Schelde - Durmestreek. De straat Waterhoek eindigt bij een kleine inham van de Scheldeoever waar het veerhoofd gelegen is met veerstoep en houten aanlegsteiger.

Het veer vormde vroeger een onderdeel van een minstens sinds de Middeleeuwen bestaande belangrijke verbindingsweg, namelijk van de Heerweg Gent Dendermonde. Op Berlare geeft het veer via Waterhoek enerzijds langs Heirweg noordwaarts verbinding met de Gentsesteenweg op Zele. Het tracé van Waterhoek gaat over in de Hogeweg en vormt aldus een onderdeel van de oude hoofdstraat die van oost naar west via de dorpskern doorheen het grondgebied van Berlare loopt. Beide oude straatverbindingen vanaf Appels Veer zijn al weergegeven op de figuratieve kaart van het Land van Aalst door J. Horenhault van 15(9)6.

Tegenover het veer lag de herberg genaamd Sint-Martinus, herbergnaam ontleend aan de patroonheilige van de parochie Berlare. De herberg werd al met naam vermeld in de "Ommelooper ende Terrier ofte Land en caerteboek der Prochie van Berlaere" van 1773-1786 en minstens van in de eerste helft 17de eeuw was hier een hofstede gelegen. In 1917 verdween deze herberg tengevolge van een overstroming. De overblijvende bedrijfsgebouwen werden recent in een woning gewijzigd. In de 18de eeuw waren al meerdere hofsteden aanwezig in de nabijheid van het Scheldeveer. De Scheldeoever vertoonde daar meerdere killen en er kwamen hier toen ook al aalputten voor. Naast meststoffen werd er ook steenkool verhandeld.

De huidige straatbenaming Waterhoek ontleend aan de film van Fons Raedemakers die hier deels werd opgenomen in 1971, namelijk Mira of "De teleurgang van de waterhoek" naar de gelijknamige roman van Stijn Streuvels. Appels Veer werd hierdoor een toeristische attractie.

  • DE BRUYNE C., DE BRUYNE L., De oude Hogeweg, het Veer, zijn bewoners en een beetje geschiedenis, Heem- en Oudheidkundige Kring Berlare, XXI, 2, 2003, p. 34-41, 65-75.
  • VENNEMAN R., ADAM A., ADAM M., Berlare in prentkaarten: prentkaarten van de deelgemeente Berlare, Berlare, 1984, p. 149, 168-171.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Herberg en veerhuis 't Veerhuis

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met café In de Kleine Kroon

  • Omvat
    Scheldeveer Appels-Berlare

  • Is deel van
    Berlare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waterhoek [online], https://id.erfgoed.net/themas/13165 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.