Brakel ontstond in 1971 door de fusie van Nederbrakel (centrumgemeente) met Opbrakel, Elst, Michelbeke en Zegelsem. De fusiegemeente werd in 1977 uitgebreid door de aanhechting van Everbeek, Parike en een deel van Sint-Maria-Oudenhove dat voorts een deelgemeente van Zottegem vormt. Brakel, halverwege tussen Ronse en Geraardsbergen liggend, is een taalgrensgemeente palend aan Henegouwen. De totale oppervlakte bedraagt 5 646 ha met 13 709 inwoners (30.12.2000) en is sinds 1970 in aantal verdubbeld.
Zowel Nederbrakel als het aanliggende Opbrakel werden volgens middeleeuwse bronnen voorheen eensluidend met Brakel aangeduid; toch zouden ze niet op éénzelfde heerlijkheid teruggaan. Hun geografische onderscheiding leidde tot aanhechting van "op" en "neder" en niet een splitsing van het vroegere Brakel.
De naamgeving Brakel is een toponiem waarin een Germaanse bosnaam wordt herkend.
Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
