Sedert 1 januari 1977 de kleinste deelgemeente van Heist-op-den-Berg, gelegen ten noorden van de hoofdgemeente. De oostgrens wordt gevormd door de Nete; ten noorden en ten westen begrensd door Itegem. Oppervlakte van 690 hectare en 2.882 inwoners (1/1/1997).

Vermoedelijk ontstaan in de vroege middeleeuwen, als Frankische nederzetting op een zachte glooiing tussen de Heistse berg en de vallei van de Grote Nete. Het geringe reliëf zorgde voor een natuurlijke drainage, zodat de omgeving uitermate geschikt was voor landbouw. Voor het eerst vermeld in 1131.

Vermits Hallaar tijdens het ancien régime deel uitmaakte van het Land en de Vrijheid van Heist, verloopt de geschiedenis grosso modo op dezelfde wijze. Hallaar was immers samen met Booischot één van de grotere "heerdgangen" van het ressort Heist-op-den-Berg. Volgens sommige litteraire bronnen hadden de Berthouts, heren van de heerlijkheid Mechelen, waartoe Heist behoorde, een burcht te Hallaar; de enige resterende toren van de burcht werd verbouwd tot windmolen circa 1820 en gesloopt in 1928. In 1311 verkocht Floris Berthout de erfvrije rechten van de zogenaamde "Hallaar-aard" aan de plaatselijke bewoners.

Zelfstandige gemeente sedert 1876, en dit tot de fusies van 1976. Door de woondruk op Heist en de daarmee gepaard gaande toenemende bebouwing langs de Molenstraat en de Leopoldlei, thans vergroeid met de noordzijde van de hoofdgemeente en uitgegroeid tot één urbanistisch geheel; de in de breedte uitgestrekte gemeente met eerder zuidelijk gelegen dorpscentrum is bijgevolg geëvolueerd van een agrarische entiteit naar een verstedelijkte woonkern met omringend landelijk gebied en beperkte industrie in het vlak van de diamantnijverheid en de bouwsector. Kenmerkend is de zeer sobere en meestal kleinschalige architectuur. Vrij talrijk, doch meestal sterk aangepast, zijn de typisch Kempische langgestrekte hoevetjes, van grotere hoeven is er nagenoeg geen spoor; in de Schransstraat bleef wel de omgrachting bewaard van de voormalige Schranshoeve. Voorbeelden van sociale woningbouw onder meer in de Lange Rechtestraat nummers 11-21 (midden jaren 1950) en nummers 23-25 (begin jaren 1930) aansluitend bij de Smederijstraat. In het noordwesten bevindt zich het provinciaal domein zogenaamd "Averegten", een bosrijk gebied, thans een wandelbos van circa 80 hectare, opengesteld voor het publiek in 1973. Hierbij aansluitend in het westen bevindt zich het natuurgebied "De Kweken", een moerassige zone van circa 8 hectare. Het gebied tussen de L. Carréstraat, de Broekstraat en de Grote Nete maakt deel uit van het beschermde landschap "Netevallei", zie Itegem, gemeente-inleiding.

Het geriatrisch centrum "Ten Kerselaere", Boonmarkt nummer 29, naar ontwerp van F. Verbaenen in samenwerking met L. Luyten en geopend in 1979, staat in de wijde omgeving als model voor een eigentijdse benadering van de geriatrische problematiek en voorziet in verpleging en/of begeleiding in afwachting van een definitieve oplossing.