Sedert 1 januari 1977 deelgemeente van Heist-op-den-Berg, ten noorden van de hoofdgemeente. Landelijk woondorp aan de Grote Nete, dat ten zuiden de kleine gemeente Hallaar als een gordel omvat. Begrensd door Bevel en Herenthout in het noorden, Wiekevorst in het oosten, Hallaar in het zuiden en Berlaar in het westen. Oppervlakte van 1.664 hectare en 5.318 inwoners (1/1/1997).

Vrij belangrijke site in de middeleeuwen, zoals blijkt uit talrijke archeologische vondsten, waaronder een waterput ontdekt aan de Schoolstraat in 1956. De put is gemaakt van een uitgeholde eiken boomstam en verwijst vermoedelijk, evenals het suffix "-em" en het driezijdige dorpsplein juist buiten de potentiële overstromingsvlakte van de Nete, naar de Frankische periode. Het belang van de site is vermoedelijk ontstaan uit de historisch-geografische situatie, als oversteekplaats door de vallei van de Grote Nete, juist op de plaats waar de drassige alluviale vlakte relatief smal is.

Voor het eerst vermeld als "Idingaheim" in een oorkonde van 976, waaruit blijkt dat Itegem in handen was van de Gentse Sint-Baafsabdij. Op burgerlijk en administratief vlak ressorteerde Itegem, dat deel uitmaakte van de meierij Hoogstraten in het markgraafschap Antwerpen, tot in de 14de eeuw onder de Berthouts, sedert de 11de eeuw één van de meest invloedrijke geslachten binnen het hertogdom Brabant. Van 1381 tot 1672 kwam de heerlijkheid Itegem in handen van het geslacht van Immerseel, gevolgd door de familie Gansacker en door de familie van Reynegom. De belangrijkste vertegenwoordiger van eerst genoemde familie is Jan van Immerseel, heer van Itegem van 1474 tot 1504, markgraaf van Antwerpen en raadsheer van Filips de Schone en Maximiliaan van Oostenrijk. Onder het Franse bewind werd Itegem een autonome gemeente in het departement van de "Beide Nethen". Deze gemeentelijke autonomie bleef behouden tot de fusie van 1/1/1977. Het gebied over de Grote Nete in het zuidoosten van de gemeente, vormde eertijds het landbouwgehucht Bernum, één van de zeven heerdgangen van Heist-op-den-Berg, zie gemeente-inleiding aldaar, en werd in 1876 bij Itegem gevoegd.

Geografisch gezien bestond Itegem eertijds uit de tot op heden schaars bebouwde, alluviale vlakte van de Grote Nete, met beemden en moerassige weilanden; deze vlakte is gelegen in het oosten van de gemeente en gaat naar het westen over in een landbouwzone; het uiterste westen bestond uit droge heidegronden, een typisch Kempische biotoop.

Thans uitgegroeid tot de belangrijkste deelgemeente, vooral bepaald door de betere verkeerstechnische ontsluiting op de linker oever van de eertijds bevaarbare Grote Nete, de nabijheid van de spoorlijn Antwerpen-Aarschot, de aantrekkingskracht van de herbeboste heide als residentiële woonzone en de lokale industriële werkgelegenheid, onder meer in de diamantnijverheid. In het verleden speelden ook het voedingsbedrijf Fort en de conservenfabriek l'Abeille een niet onbelangrijke rol. Het centrum ligt min of meer centraal, juist buiten het overstromingsgebied van de Nete, waarvan de oevers in het kader van het SIGMA-plan gevoelig werden verhoogd en met dijken versterkt. Deze kern heeft zich vanaf eind 18de eeuw uitgebreid in alle richtingen, behalve oostwaarts in de richting van de Nete. Een stelselmatige verdichting van de lintbebouwing vanuit het centrum was hiervan het gevolg. Analoog met de andere deelgemeenten van Heist vinden we ook hier een intense verspreiding van de typisch Kempische langgestrekte hoeve. Het agrarische karakter ervan wordt evenwel steeds vaker ondergeschikt aan de woonfunctie, wat vaak gepaard gaat met grondige aanpassingswerken. In tegenstelling tot de andere gemeenten kwamen hier ook meerdere hoeven met losstaande bestanddelen voor, die getuigen van de relatieve vruchtbaarheid van de bodem. Zo bezat de abdij van Rozendaal hier naast andere eigendommen, de nog bestaande, doch grondig aangepaste "Staeyhoeven", Netelei nummers 6 en 8; andere voorbeelden van hoeven met losstaande bestanddelen vinden we onder meer aan de Bevelsesteenweg nummers 101 en 122, Bruulstraat nummer 40 en Hulshoutsesteenweg nummer 24.

Het gebied over de Grote Nete in het noordwesten van de gemeente maakt thans deel uit van het beschermde landschap "Kruiskensberg", zie Nijlen-Bevel, Kruiskensberg . Het gebied tussen de Grote Nete en de Hulshoutsesteenweg maakt deel uit van het landschap "Netevallei", beschermd als relict van het vroegere alluvium en als getuige van het oorspronkelijke reliëf van de vallei met aanwezigheid van hooilanden. Het zuidwesten van de gemeente wordt gekenmerkt door de inplanting van de bosrijke kasteeldomeinen van "Isschot" en "La Garenne", die geleidelijk worden ingesloten daar de toenemende bebouwing met residentieel karakter.

Ten zuiden van de dorpskern: inplanting van een recente (vierde kwart van de 20ste eeuw) sociale wijk "De Meutters", waarvan de straatnamen ontleend zijn aan talrijke prominenten uit Itegems verleden. Ten westen van de kern recente woonwijk "Gansacker", naar een voormalige heer van Itegem, verkaveld in de jaren 1970.