Geografisch thema

Borsbeek

ID
13721
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13721

Beschrijving

Tot voor de Tweede Wereldoorlog uitsluitend landbouwgemeente (8.674 inwoners in 1981 en 392 hectare), ten oosten van Antwerpen, thans deels omgeschakeld naar tuinbouw; doorsneden door Frans Beirenslaan (deel van de verbindingsweg van de fortengordel rondom Antwerpen) en ten noorden begrensd door de Herentalsebaan. De parochie wordt de eerste maal vermeld in 1232 als hulpkerk van Deurne, verheven tot zelfstandige parochie in 1264. In de tweede helft van de 16de eeuw meest noordelijke gemeente van het graafschap Cantecroy (zie Mortsel), in 1616 gevoegd bij Boechout, eigen schepenbank in 1649. De heerlijkheid Borsbeek was aanvankelijk eigendom van de hertog van Brabant, nadien achtereenvolgens in handen van Jan van Halen (1505), Aerdt van Lier (1515), Antoon Perrenot en opvolgers (1558-1616), Antonius de Tassis (1616-18), Pieter en Angelus Peckius (1618-48), de families Bervelt (vanaf 1648), de Villegas en de Robiano.

Het dorp werd verscheidene malen geplunderd en verwoest tijdens de gevechten rond Antwerpen (laatste kwart van de 16de eeuw); verder werd Borsbeek in 1626 geplunderd door Kroatische huurlingen van Spinola en in 1746 nagenoeg volledig verwoest tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog. Concentratie van oudere bebouwing in de dorpskern gedomineerd door de kerk, de watertoren (1965) en het Sint-Jozefinstituut met klooster (eerste helft en derde kwart van de 20ste eeuw), laatst genoemde op de plaats van het vroegere landgoed Reynenborgh. Rond de dorpskern: recente verkavelingen met één- en meergezinswoningen (tweede helft van de 20ste eeuw). Zuidoostzijde van de gemeente met weiland en tuinbouw (serres); enkele bewaarde hoeven. Ten westen van de Frans Beirenslaan moderne verkavelingen onder meer op gronden van de verdwenen hoeve "De Springhaan" (derde kwart van de 20ste eeuw), Sint-Jan Berchmansparochie met kerk van Heilige Rita (tweede en derde kwart van de 20ste eeuw). In het zuidwesten van de gemeente - deels op grondgebied Mortsel - Fort III (1860) van de fortengordel rondom Antwerpen (zie inleiding).

  • PRIMS F., Borsbeek in de Vaderlandse geschiedenis. Borsbeek, 1954
  • PRIMS F., Borsbeek, in Antwerpiënsia, dl. XXIV, 1953, p. 73-140.
  • PROOST J., Borsbeek, Borgerhout, 1959.
  • PROOST J., Borsbeek in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1974.
  • PROOST J., Boechout, 1964.
  • PROOST J., 700 jaar Borsbeek, Antwerpen, 1964.
  • STOCKMANS J.B., Geschiedenis der gemeente Mortsel met aanhangsels over Edeghem, Hove, Boechout, Borsbeek..., Brussel, 1975, p. 400-406.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n1 (A-He), Brussel - Gent.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    De Brialmontvesting

  • Omvat
    de Robianostraat

  • Omvat
    Fort III

  • Omvat
    Gebroeders Van der Auwerabaan

  • Omvat
    Heilige Geesthoeve

  • Omvat
    Heropgebouwde pastorie met koetshuis

  • Omvat
    Jozef Reusenslei

  • Omvat
    Langbaan

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Lucien Hendrickxlei

  • Omvat
    Schanslaan

  • Is deel van
    Arrondissement Antwerpen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Borsbeek [online], https://id.erfgoed.net/themas/13721 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.