Geografisch thema

Rollegem-Kapelle

ID
13733
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13733

Beschrijving

Kleine deelgemeente van Ledegem van 483 hectare en met 1400 inwoners (1998), gelegen in zandlemig Vlaanderen. Voornamelijk landbouwdorp en woongebied voor pendelaars naar het Kortrijkse en de Mandelas. Vrij vlak landschap, doorsneden door de Koolsdambeek.

In 1213 schonk Hendrik van Moorslede een halve bunder (circa 6500m²) aan Willem van Rollegem voor de bouw van een kapel gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw, een kapelaanswoning en de aanleg van een kerkhof. Vandaar dan ook de naam "Rolleghem-Capelle". Tot 1801 hing Rollegem-Kapelle af van de parochie Moorsele (bisdom Doornik). Daarna was Rollegem-Kapelle een zelfstandige parochie, die afhing van het bisdom Gent.

Gedurende het ancien régime vormde Rollegem-Kapelle een heerlijkheid, die een leen was van de burggraven van Ieper te Zonnebeke en lag onder de roede van Menen, geïntegreerd in de Kasselrij van Ieper.

Sinds de 18de eeuw was Rollegem-Kapelle een centrum voor de lijnwadenindustrie (linnen), zie vlasschuren en de kleinere arbeiderswoningen met poorttraveeën die verwijzen naar de huisnijverheid.

Klein kerndorp aan het kruispunt Rollegemstraat, Schoolstraat en Molenstraat, waarvan de kern gevormd wordt door het Sint-Jansplein, een rechthoekig plein met de Sint-Jan-de-Doperkerk als middelpunt, zie oud patroon. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw toenemende rijbebouwing aan de huidige Sint-Janstraat, die evolueerde tot dé dorpsstraat, zie Atlas der Buurtwegen (1843). Basisbebouwing bestaande uit breedhuizen met 19de- en 20ste-eeuwse lijstgevels van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldaken.

De invalswegen, Roeselarestraat en Rollegemkapelsestraat, worden gekenmerkt door lintbebouwing. De Rollegemstraat is van oudsher een belangrijkte invalsweg, zie Ferrariskaart (1770-1778), met nagenoeg recht tracé. Opvallend veel kleine arbeidershuisjes van één bouwlaag nummers 222-224-226, 230, 231 en 239 en eenheidsbebouwing: nummers 234-236. Tevens vestigingsplaats van de Vrije basisschool. Nieuwe woonuitbreidingen voornamelijk in het noordoosten.

Buiten de dorpskom, verspreide hoevebouw meestal met losse bestanddelen en veelal met een oudere kern en met resten of sporen van een oude omwalling onder meer historische hoeven zogenaamd "Goed Ter Lexie" en zogenaamd "Waterpachtgoed".

  • SLOSSE L., Rond Kortrijk, Dl. III, Roeselare, 1914, (heruitgave 1977).
  • TANGHE G.F., Parochieboek van Ardooie, Kachtem, Moorslede, Oostnieuwkerke, Winkel-St.Elooi, Oekene, Rumbeke, Rollegem-Kapelle, Brugge, 1851-1852 (heruitgave 1975).

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C., TANSENS A. & VANNESTE P. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kanton Roeselare, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n1, Brussel - Turnhout.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Hoeve Waterpachtgoed

  • Omvat
    Nachtegaalhoeve uit 1886

  • Omvat
    Roeselarestraat

  • Omvat
    Schoolstraat

  • Omvat
    Sint-Jansplein

  • Omvat
    Sint-Janstraat

  • Is deel van
    Ledegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rollegem-Kapelle [online], https://id.erfgoed.net/themas/13733 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.