Geografisch thema

Genk

ID: 13855
URI: https://id.erfgoed.net/themas/13855

Provincie
Limburg: Gemeente
Genk: Deelgemeente
Onbepaald: Straat
Onbepaald: Locatie
Genk (Limburg)

Beschrijving

Belangrijk handels- en industriecentrum. Voor het eerst vermeld in 1016 als Genecke. Op Kempisch laagplateau aan het Albertkanaal; nabij Genk Centrum wordt het terrein ingesneden door Stiemer en Dorpsbeek met Molenvijver. Archeologische vondsten uit mesolithicum, neolithicum, urnenveldcultuur en ijzertijd; opgegraven Motte van Stalen te Waterschei. Tijdens het ancien régime, Loonse heerlijkheid.

Tot de eerste helft van de 20ste eeuw kerndorp bij de weg Hasselt-Maaseik, daarbuiten de straalvormige gehuchten Winterslag ten noorden, Gelieren ten oosten en Waterschei ten noordoosten, Langerlo en Camerlo ten zuiden, samen met Sledderlo ten zuidoosten. De Sint-Martinuskerk en het dorp speelde tot 1910 een centraliserende rol op de andere gehuchten; pas tijdens de eerste economische expansie gebeurde de decentralisatie naar de drie steenkoolmijnen: Winterslag in 1917, Waterschei in 1924 en Zwartberg in 1925. Bij de tweede economische expansie na de Tweede Wereldoorlog ontstonden volledig nieuwe wijken met eigen parochiekerk: in 1952 Bokrijk-Boxbergheide ten oosten, ten noordoosten, vlakbij het Centrum (1956) Bret-Gelieren, ten zuidwesten, (1956) Termien, ten westen, bij het centrum (1960) Park van Genk. Na de teruggang der steenkolen-sector in 1966, veelzijdige industriële ontwikkeling op de twee industrieterreinen Genk-Noord en Genk-Zuid met als belangrijkste Genk-Zuid met onder meer de inplanting van een belangrijk automobielconstructiebedrijf. Daar ontstonden de nieuwe wijken Sledderlo en Langerlo. Genk kende tot in de 19de eeuw uitgravingen van ertsen, onder meer op de wijk Termien, waar op de Stiemerbeek gedurende enige tijd een ertsmolen werkzaam was. Kiezel voor spoorweg-aanleg (de zogenaamde ballastgroeven) werd vanaf midden 19de eeuw in grote hoeveelheden uitgegraven, onder meer in Gelieren, nog zichtbaar aan weerszij van de Timkensbergstraat.

Het vroegere kerndorp met de centraal gelegen Sint-Martinuskerk aan de weg Hasselt-Maaseik werd in 1944 bij een verkeerd uitgevoerd Amerikaans bombardement vrijwel volledig verwoest. Het vroegere stratenpatroon bleef slechts gedeeltelijk behouden; buiten het centrum, recente aanleg van brede ringlanen, die het landschap bepalen. Van de oorspronkelijke, landelijke vakwerkarchitectuur in de gehuchten bleef vrijwel niets bewaard, buiten een aantal versteende, langgestrekte hoevetjes.

Enorme bevolkingstoename door immigratie. Oppervlakte: 8.785 hectares. Inwonersaantal (1976): 61.156.

CLAASSEN A., De Motte van Stalen te Genk-Waterschei (Het Oude Land van Loon, XXVI, 1971, pagina's 11-59).
REMANS A., Genk, van agrarisch dorp tot industriegemeente , (Tijdspiegel, 11, 1962, pagina's 62-77).

Bron : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs : Schlusmans, Frieda
Datum : 1981

Relaties

Omvat
Architectenwoning Jan van de Kerkhof
Omvat
Architectenwoning Van der Graesen
Omvat
Architectenwoning van Joannes Olaerts
Omvat
Boxbergheide
Omvat
Burgerhuis van 1844
Omvat
Cinema Victoria
Omvat
Cockerillplaats
Omvat
De Maten
Omvat
Delcourtplaats
Omvat
Directeursvilla van de Steenkoolmijn van Winterslag
Omvat
Drie gekandelaarde winterlinden als schermbeplanting
Omvat
Dumontgedenkteken en plattegrond voormalige kerk
Omvat
Evangelisch-Lutherse Johanneskerk
Omvat
Expo '58-paviljoen van Canada
Omvat
Gemeentehuis van Genk
Omvat
Gemeentelijke bibliotheek
Omvat
Geschoren olifanten topiary van haagliguster
Omvat
Groenaanleg in de tuinwijk Vlakveld
Omvat
Groenaanleg van de tuinwijk Termien
Omvat
Hakhoutstoof van wintereik Klaverberg
Omvat
Hakhoutstoof van wintereik Klaverberg
Omvat
Hakhoutstoof van wintereik op Klaverberg
Omvat
Hakhoutstoven van wintereik op de Klaverberg
Omvat
Hengelhoefstraat
Omvat
Herenhuis eclectische stijl
Omvat
Hoeve met losstaande bestanddelen
Omvat
Hoofd-verdeelcentrum Denistry-landbouwproject
Omvat
Kapel Onze-Lieve-Vrouw van d'Ierd
Omvat
Klooster en ziekenhuis Sint-Rafaël
Omvat
Koerweg
Omvat
Landhuis naar ontwerp van Jan Rebel
Omvat
Langerlo
Omvat
Langgestrekte hoeve
Omvat
Langgestrekte hoeve
Omvat
Langgestrekte hoeve
Omvat
Langgestrekte hoeve
Omvat
Langgestrekte hoeve
Omvat
Langgestrekte hoeve van circa 1900
Omvat
Maison Blanche
Omvat
Marcel Habetslaan
Omvat
Margarethalaan
Omvat
Mijnsite Waterschei, Klaverberg en Heiderbos
Omvat
Modernistisch home voor verpleegsters
Omvat
Modernistisch winkelpand
Omvat
Modernistische villa
Omvat
Molenblook
Omvat
Muziekkiosk
Omvat
Onze-Lieve-Vrouw van Fatimakerk, parochiezaal en pastorie
Omvat
Onze-Lieve-Vrouwekapel
Omvat
Oorlogsmonument
Omvat
Oud-Winterslag
Omvat
Park van het Sint-Jozefinstituut
Omvat
Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans
Omvat
Parochiekerk Sint-Martinus
Omvat
Pastorie van de Sint-Martinuskerk
Omvat
Personeelswoningen van de Naamloze Maatschappij van electriciteit te Genck
Omvat
Provinciaal Domein Bokrijk
Omvat
Reumacentrum
Omvat
Schoolgebouw en sporthal Sint-Jan Berchmanscollege
Omvat
Schoolgebouwen Dochters van het Kruis
Omvat
Sigarenfabriek Lowis (voormalige)
Omvat
Sint-Antoniuskapel
Omvat
Sint-Jan Baptist de la Salle
Omvat
Sint-Jan Berchmanscollege
Omvat
Sledderlo
Omvat
Sportcentrum
Omvat
Station van Waterschei
Omvat
Steenkoolmijn van Waterschei
Omvat
Steenkoolmijn van Waterschei: Cité industrielle
Omvat
Steenkoolmijn van Waterschei: Mijncité tot Oud-Waterschei
Omvat
Steenkoolmijn van Waterschei: Tuinwijk
Omvat
Steenkoolmijn van Winterslag
Omvat
Steenkoolmijn van Winterslag: Mijncité
Omvat
Steenkoolmijn van Winterslag: Oude tuinwijk
Omvat
Steenkoolmijn van Winterslag: Staatstuinwijk
Omvat
Steenkoolmijn van Zwartberg
Omvat
Steenkoolmijn van Zwartberg: Noorderwijk
Omvat
Steenkoolmijn van Zwartberg: Zuiderwijk
Omvat
Timkensbergstraat
Omvat
Twee bunkers aan de sluis van het Albertkanaal
Omvat
Vallei van de Dorpsbeek
Omvat
Villa
Omvat
Villa Adagio
Omvat
Villa Croonenberghs
Omvat
Villa De Decker
Omvat
Villa Knaeps
Omvat
Villa Le Bon Gîte
Omvat
Villa Le Coin Perdu
Omvat
Villa Les Abeilles
Omvat
Villa Les Chênes
Omvat
Villa Les Sapins
Omvat
Villa Roex - Gekiere
Omvat
Volkstuintjes
Omvat
Vroeg-modernistische tweewoonst
Omvat
Watermolen
Omvat
Watermolen Slagmolen
Omvat
Woning Huygen
Omvat
Woning Kneipp
Omvat
Woning Lismont-Baeyens
Omvat
Woning Sciot-Ruysschaert
Omvat
Woonhuis en apotheek Bijnens
Is deel van
Arrondissement Hasselt

Je kan deze pagina citeren als: Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Genk [online] https://id.erfgoed.net/themas/13855 (Geraadpleegd op 18-05-2021)