Inventaris

Link naar homepagina Logo agentschap Onroerend Erfgoed
Geografisch thema

Genk

ID: 13855   URI: https://id.erfgoed.net/themas/13855

Provincie
Limburg
Gemeente
Genk
Deelgemeente
Onbepaald
Straat
Onbepaald
Locatie
Genk (Limburg)

Beschrijving

Belangrijk handels- en industriecentrum. Voor het eerst vermeld in 1016 als Genecke. Op Kempisch laagplateau aan het Albertkanaal; nabij Genk Centrum wordt het terrein ingesneden door Stiemer en Dorpsbeek met Molenvijver. Archeologische vondsten uit mesolithicum, neolithicum, urnenveldcultuur en ijzertijd; opgegraven Motte van Stalen te Waterschei. Tijdens het ancien régime, Loonse heerlijkheid.

Tot de eerste helft van de 20ste eeuw kerndorp bij de weg Hasselt-Maaseik, daarbuiten de straalvormige gehuchten Winterslag ten noorden, Gelieren ten oosten en Waterschei ten noordoosten, Langerlo en Camerlo ten zuiden, samen met Sledderlo ten zuidoosten. De Sint-Martinuskerk en het dorp speelde tot 1910 een centraliserende rol op de andere gehuchten; pas tijdens de eerste economische expansie gebeurde de decentralisatie naar de drie steenkoolmijnen: Winterslag in 1917, Waterschei in 1924 en Zwartberg in 1925. Bij de tweede economische expansie na de Tweede Wereldoorlog ontstonden volledig nieuwe wijken met eigen parochiekerk: in 1952 Bokrijk-Boxbergheide ten oosten, ten noordoosten, vlakbij het Centrum (1956) Bret-Gelieren, ten zuidwesten, (1956) Termien, ten westen, bij het centrum (1960) Park van Genk. Na de teruggang der steenkolen-sector in 1966, veelzijdige industriële ontwikkeling op de twee industrieterreinen Genk-Noord en Genk-Zuid met als belangrijkste Genk-Zuid met onder meer de inplanting van een belangrijk automobielconstructiebedrijf. Daar ontstonden de nieuwe wijken Sledderlo en Langerlo. Genk kende tot in de 19de eeuw uitgravingen van ertsen, onder meer op de wijk Termien, waar op de Stiemerbeek gedurende enige tijd een ertsmolen werkzaam was. Kiezel voor spoorweg-aanleg (de zogenaamde ballastgroeven) werd vanaf midden 19de eeuw in grote hoeveelheden uitgegraven, onder meer in Gelieren, nog zichtbaar aan weerszij van de Timkensbergstraat.

Het vroegere kerndorp met de centraal gelegen Sint-Martinuskerk aan de weg Hasselt-Maaseik werd in 1944 bij een verkeerd uitgevoerd Amerikaans bombardement vrijwel volledig verwoest. Het vroegere stratenpatroon bleef slechts gedeeltelijk behouden; buiten het centrum, recente aanleg van brede ringlanen, die het landschap bepalen. Van de oorspronkelijke, landelijke vakwerkarchitectuur in de gehuchten bleef vrijwel niets bewaard, buiten een aantal versteende, langgestrekte hoevetjes.

Enorme bevolkingstoename door immigratie. Oppervlakte: 8.785 hectares. Inwonersaantal (1976): 61.156.

  • CLAASSEN A., De Motte van Stalen te Genk-Waterschei (Het Oude Land van Loon, XXVI, 1971, pagina's 11-59).
  • REMANS A., Genk, van agrarisch dorp tot industriegemeente , (Tijdspiegel, 11, 1962, pagina's 62-77).

Bron     : Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha), Brussel - Gent.
Auteurs :  Schlusmans, Frieda
Datum  : 1981

Relaties

  • Omvat
    Architectenwoning Jan van de Kerkhof

  • Omvat
    Architectenwoning Van der Graesen

  • Omvat
    Architectenwoning van Joannes Olaerts

  • Omvat
    Boxbergheide

  • Omvat
    Burgerhuis van 1844

  • Omvat
    Cinema Victoria

  • Omvat
    Cockerillplaats

  • Omvat
    De Maten

  • Omvat
    Delcourtplaats

  • Omvat
    Directeursvilla van de Steenkoolmijn van Winterslag

  • Omvat
    Drie gekandelaarde winterlinden als schermbeplanting

  • Omvat
    Dumontgedenkteken en plattegrond voormalige kerk

  • Omvat
    Evangelisch-Lutherse Johanneskerk

  • Omvat
    Expo '58-paviljoen van Canada

  • Omvat
    Gemeentehuis van Genk

  • Omvat
    Gemeentelijke bibliotheek

  • Omvat
    Geschoren olifanten topiary van haagliguster

  • Omvat
    Groenaanleg in de tuinwijk Vlakveld

  • Omvat
    Groenaanleg van de tuinwijk Termien

  • Omvat
    Hakhoutstoof van wintereik Klaverberg

  • Omvat
    Hakhoutstoof van wintereik Klaverberg

  • Omvat
    Hakhoutstoof van wintereik op Klaverberg

  • Omvat
    Hakhoutstoven van wintereik op de Klaverberg

  • Omvat
    Hengelhoefstraat

  • Omvat
    Herenhuis eclectische stijl

  • Omvat
    Hoeve met losstaande bestanddelen

  • Omvat
    Hoofd-verdeelcentrum Denistry-landbouwproject

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van d'Ierd

  • Omvat
    Klooster en ziekenhuis Sint-Rafaël

  • Omvat
    Koerweg

  • Omvat
    Landhuis naar ontwerp van Jan Rebel

  • Omvat
    Langerlo

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve van circa 1900

  • Omvat
    Maison Blanche

  • Omvat
    Marcel Habetslaan

  • Omvat
    Margarethalaan

  • Omvat
    Mijnsite Waterschei, Klaverberg en Heiderbos

  • Omvat
    Modernistisch home voor verpleegsters

  • Omvat
    Modernistisch winkelpand

  • Omvat
    Modernistische villa

  • Omvat
    Molenblook

  • Omvat
    Muziekkiosk

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouw van Fatimakerk, parochiezaal en pastorie

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Oorlogsmonument

  • Omvat
    Oud-Winterslag

  • Omvat
    Park van het Sint-Jozefinstituut

  • Omvat
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Martinus

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Martinuskerk

  • Omvat
    Personeelswoningen van de Naamloze Maatschappij van electriciteit te Genck

  • Omvat
    Provinciaal Domein Bokrijk

  • Omvat
    Reumacentrum

  • Omvat
    Schoolgebouw en sporthal Sint-Jan Berchmanscollege

  • Omvat
    Schoolgebouwen Dochters van het Kruis

  • Omvat
    Sigarenfabriek Lowis (voormalige)

  • Omvat
    Sint-Antoniuskapel

  • Omvat
    Sint-Jan Baptist de la Salle

  • Omvat
    Sint-Jan Berchmanscollege

  • Omvat
    Sledderlo

  • Omvat
    Sportcentrum

  • Omvat
    Station van Waterschei

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Waterschei

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Waterschei: Cité industrielle

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Waterschei: Mijncité tot Oud-Waterschei

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Waterschei: Tuinwijk

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Winterslag

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Winterslag: Mijncité

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Winterslag: Oude tuinwijk

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Winterslag: Staatstuinwijk

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Zwartberg

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Zwartberg: Noorderwijk

  • Omvat
    Steenkoolmijn van Zwartberg: Zuiderwijk

  • Omvat
    Timkensbergstraat

  • Omvat
    Twee bunkers aan de sluis van het Albertkanaal

  • Omvat
    Vallei van de Dorpsbeek

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Villa Adagio

  • Omvat
    Villa Croonenberghs

  • Omvat
    Villa De Decker

  • Omvat
    Villa Knaeps

  • Omvat
    Villa Le Bon Gîte

  • Omvat
    Villa Le Coin Perdu

  • Omvat
    Villa Les Abeilles

  • Omvat
    Villa Les Chênes

  • Omvat
    Villa Les Sapins

  • Omvat
    Villa Roex - Gekiere

  • Omvat
    Volkstuintjes

  • Omvat
    Vroeg-modernistische tweewoonst

  • Omvat
    Watermolen

  • Omvat
    Watermolen Slagmolen

  • Omvat
    Woning Huygen

  • Omvat
    Woning Kneipp

  • Omvat
    Woning Lismont-Baeyens

  • Omvat
    Woning Sciot-Ruysschaert

  • Omvat
    Woonhuis en apotheek Bijnens

  • Is deel van
    Arrondissement Hasselt

Je kan deze pagina citeren als: Agentschap Onroerend Erfgoed 2020: Genk [online] https://id.erfgoed.net/themas/13855 (Geraadpleegd op 02-12-2020)