Gemeente, gelegen op de overgang Kempen - Vochtig Haspengouw, aan de Demer. Loonse heerlijkheid, achtereenvolgens in het bezit der geslachten de Hardaemont (tot 1390), de Berlemont (tot 1603) en de Stockem. Parochie met patronaats- en tiendrecht sinds 1218 in bezit van de abdij van Herkenrode; in 1629 zelfstandige parochie.
Eertijds straatdorp ontstaan aan de weg Hasselt - Diest (Molenstraat - Diestersteenweg - Herstraat) met kerk en verdwenen kasteel op de noordwestelijke en noordoostelijke hoek van het kruispunt met de weg Stevoort-Stokrooie (Kermtstraat en Koorstraat). Aan de zuidkant van het kruispunt, belangrijke afspanningen waarvan slechts een bewaard bleef. Buiten het dorp lagen cijnshoven waarvan verschillende behouden: de "Holrakkerwinning" ten noorden van het dorp, het Sint-Truidense leengoed "Veldeken" met de "Veldekensmolen" ten noordwesten, op de Demer, en het grootleen "Ten Roye" ten zuiden van het dorp.
Pas na de Tweede Wereldoorlog maar voornamelijk tijdens de zestiger en zeventiger jaren veranderde deze landelijke gemeente vrijwel volledig van uitzicht en werd forenzengemeente bij de provinciehoofdstad Hasselt: het noordwestelijk kwartier werd volledig verkaveld en van nieuwe woningen voorzien, evenals het zuidwestelijke, met de nieuwe woonwijk "De Willemer", en het westen, ten noorden en zuiden van de Molenstraat. Alleen het noordwestelijk deel bij de Demer en het zuidoostelijk deel (het Herkenrodebos) bleef slechts gedeeltelijk van deze woonuitbreiding gespaard. Vandaar dat, met uitzondering van het noordwestelijk deel, van de oorspronkelijke bebouwing in vakwerk weinig bewaard bleef terwijl in het dorp de laatste resten van het feodale kasteel (uit de tweede helft van de 18de eeuw) - tot dan gebruikt als gemeentehuis - gesloopt werden om een kunstmatig rechthoekig dorpsplein te creeren. De nog voorkomende vakwerkconstructies van het Vochtig-Haspengouwse type gaan van langgestrekt tot gesloten aanleg.
DE CORSWAREM G., Documents concernant la seigneurie de Kermt (Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, XIV, 1878).
S.N., Kermt, Monografsche Schets, s.l., 1965.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-C. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6n1 (A-Ha), Brussel - Gent. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)