Geografisch thema

Temse

ID
13943
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13943

Beschrijving

Gemeente van 2340 hectare en circa 15.000 inwoners, begrensd door Sint-Niklaas en Haasdonk (ten noorden), Bazel en Steendorp (ten oosten), de Schelde (ten zuiden), Tielrode en Sint-Niklaas (ten westen).

Middelgrote woongemeente gelegen aan de Schelde. Talrijke archeologische vondsten duiden op een intensieve bewoning sinds de Gallo-Romeinse periode. Naar verluidt in de 8ste eeuw gechristianiseerd door Amelberga die na een huwelijksaanzoek van Karel Martel te hebben geweigerd, het ouderlijk slot in de Ardennen ontvlucht naar haar landgoederen in Vlaanderen. Achternagezeten door de afgewezen vorst, belandt zij aan de Schelde die zij, na Gods genade te hebben afgesmeekt, kan oversteken op de rug van een steur.

Sinds de 13de eeuw wordt Temse samen met Rupelmonde een der bloeiendste dorpen van het Land van Waas. De gunstige ligging aan een belangrijke waterweg en de hieruit voortvloeiende druk bezochte markt lagen hieraan ten grondslag. De gemeente kende een gestadige groei waarbij een rijk gamma aan handenarbeid de bevolking een stevige economische positie bezorgde. In het tweede kwart van de 19de eeuw ontwikkelde Temse zich als industriecentrum. De Engelsman William Wilford stichtte er de eerste zeildoekfabriek waarna talrijke weverijen en spinnerijen ontstonden, onder meer Dacca, Wittock-Van Landeghem, Weill (confer Kasteelstraat), Orlay-spinnerijen (Cauwenburg, gesticht circa 1850 en gestopt na 1962), katoenspinnerij Van der Schueren (Oeverstraat, gesticht in 1896 en gestopt in 1950). Anderzijds stichtte Bernard Boel in 1828 een scheepsbouwwerf aan de zogenaamde "Kil" die heden uitgegroeid is tot één der belangrijkste van het land, met een oppervlakte van 25 hectare. De textielnijverheid daarentegen is zo goed als volledig teloor gegaan.

Inzake aanleg te typeren als zogenaamd centrumdorp met bij na cirkelvormige markt, gedomineerd door de gotische hallekerk met barokke toren uit de 18de eeuw. Voorts zijn slechts enkele gevels uit de 17de eeuw bewaard; een brand van 7 juli 1684 vernielde namelijk nagenoeg de helft van alle bestaande woningen. De panden uit de 18de eeuw en het overwegend aantal burger- en herenhuizen uit de 19de eeuw in verschillende neo-stijlen gebouwd, evenals de aaneengesloten rijen arbeidershuizen zijn bepalend voor het dorpsbeeld. Het systematisch verwijderen van houten winkelpuien en decaperen van bepleisterde lijstgevels door privé-eigenaars, vormt echter een snel om zich heen grijpende verarming van het straatdecorum.

Ten noordoosten, het gehucht Velle zonder eigenlijke kern, waar opgegraven urnenvelden wijzen op een bewoning op het einde van de Bronstijd.

  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks III, dl. 4, Gent, 1881.

Bron: DEMEY A. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7n2 (S-T), Brussel - Gent.
Auteurs: Demey, Anthony
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Akkerstraat

  • Omvat
    Arbeiderswoningen van de jaren 1920

  • Omvat
    Begraafplaats Temse

  • Omvat
    Bejaardenhof Mariadal

  • Omvat
    Beluik Apostelhuizen

  • Omvat
    Boerenburgerhuis

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Brouwerij De Sleutel

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis gedateerd 1802

  • Omvat
    Burgerhuis in art-decostijl

  • Omvat
    Burgerhuis in eclectische stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in Lodewijk XVI-stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl uit 1897

  • Omvat
    Burgerhuis in neogotische stijl

  • Omvat
    Burgerhuis in nieuwe zakelijkheid

  • Omvat
    Burgerhuis met lijstgevel

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van H. Buytaert-Reynaert

  • Omvat
    Burgerhuizen

  • Omvat
    Café-restaurant Temsica

  • Omvat
    Decanale Onze-Lieve-Vrouwekerk

  • Omvat
    Dekenij

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eclectisch burgerhuis

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Elektrische torenkraan Boelwerf

  • Omvat
    Ensemble van burgerhuizen

  • Omvat
    Geknotte linde als kruispuntboom

  • Omvat
    Gemeentehuis van Temse

  • Omvat
    Heilige Amelbergakapel

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis en brouwerij Seghers

  • Omvat
    Herenhuis en brouwerij Smet-Seghers

  • Omvat
    Herenhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoekhuis De Klokke

  • Omvat
    Hoekhuis Gouden Leeuw

  • Omvat
    Hoekhuis naar ontwerp van August Waterschoot

  • Omvat
    Hoekhuis naar ontwerp van Charles Nissens

  • Omvat
    Hoekhuis van 1888

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Sint-Jorishof

  • Omvat
    Hofstede Jan van Bogaert

  • Omvat
    Jachthuis

  • Omvat
    Kapel ter ere van de Heilige Amelberga

  • Omvat
    Kapel ter ere van de Heilige Amelberga

  • Omvat
    Kapel ter ere van de Heilige Amelberga

  • Omvat
    Kapel ter ere van het Heilig Hart

  • Omvat
    Kasteelstraat

  • Omvat
    Klooster Heilige Vincentius a Paulo

  • Omvat
    Maalderij Molens van Temse

  • Omvat
    Neotraditioneel burgerhuis naar ontwerp van H. Buytaert-Reynaert

  • Omvat
    Open hoeve

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Jozef

  • Omvat
    Priester Poppestraat

  • Omvat
    Rijhuis

  • Omvat
    Rijhuis

  • Omvat
    Rijhuis in eclectische stijl

  • Omvat
    Rijhuisje

  • Omvat
    Samenstel van burgerhuizen

  • Omvat
    Schaliënhuis

  • Omvat
    Schoolcomplex naar ontwerp van Edmond Serrure

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stationsstraat

  • Omvat
    Tuinwijk Hollebeek

  • Omvat
    Twee burgerhuizen

  • Omvat
    Twee stadswoningen

  • Omvat
    Veerstraat

  • Omvat
    Vredegerecht

  • Omvat
    Watermolen

  • Omvat
    Winkel

  • Omvat
    Winkel

  • Omvat
    Winkel

  • Omvat
    Woning Van Hoecke

  • Is deel van
    Temse


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Temse [online], https://id.erfgoed.net/themas/13943 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.