Geografisch thema

Achter Muide

ID
13963
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13963

Beschrijving

Ten noorden van de vestingsgordel rondom de stad bevindt zich vanouds het gebied zogeheten de Muide, sinds eind 13de eeuw, kort na de aanwerving door de stad, ingesloten door een vest en in de 17de eeuw voorzien van een versterking met bastions. Deze stadsuitbreiding bevatte twee versterkte toegangspoorten.

De eerste Muide- of Sassepoort, een binnenpoort gelegen in de Sleepstraat en in de 17de eeuw vervangen door een nieuwe poort aan de Sassevaartstraat, behoorde tot het wijkgedeelte genaamd Voormuide, sinds de 19de eeuw afgesloten van de zogenaamde Achter Muide door het Dok.

De tweede Muidepoort, een buitenpoort, was te situeren aan de huidige Vorkstraat. Opgetrokken in 1323-24, heropgebouwd in 1426 en tenslotte gesloopt in 1782-84.

Het huidige stratenpatroon van het havenkwartier werd gevormd na het graven van het kanaal Gent-Terneuzen in 1825-27, waarna de ontwikkeling van de Gentse zeehaven mogelijk werd, gepaard met een industriële expansie. De hier besproken zone, de bovengenoemde Achter Muide, wordt ingesloten door het Dok (1829), de thans gedempte stadswal eertijds gelegen achter linkerzijde van de invalsweg en het Groot Dok (1900-1930), laatstgenoemde uitmondend in het kanaal Gent-Terneuzen.

De bestaande invalsweg, voorheen Meulesteedsesteenweg, een soort van ruggegraat werd behouden, doch thans opgesplitst in Muidepoort en Meulesteedsesteenweg en van elkaar gescheiden door de spoorlijn Gent-Eeklo die de Muide in oost-westrichting doorkruist. Behouden straattracé doch met vernieuwde bebouwing. Schaarse sporen van de vroegere kleinschalige huisjes in de thans verspreide rijhuisjes van twee bouwlagen met bepleisterde lijstgevels in de Muidepoort en voornamelijk de éénlaagse bebouwing in de Meulesteedsesteenweg (nummer 130 tot 136). De huidige bebouwing dateert echter overwegend uit de tweede helft van de 19de eeuw en begin 20ste eeuw. In de loop van het laatste kwart van de 19de eeuw worden links en rechts van beide slagaders nieuwe straten getrokken en de Voorhaven aangelegd.

De straten rechts van de Muidepoort ontstonden voornamelijk ook eind 19de eeuw doch het huidige uitzicht wordt bepaald door nieuwe bouw.

Het urbanisatieplan van 1872 voor het gedeelte van de wijk rechts van Meulesteedsesteenweg werd slechts enkele jaren later uitgevoerd (of voltooid). Het tracé van de bestaande Achter Muide werd behouden en thans eveneens op de oostzijde bebouwd. Verschillende straten werden aangelegd binnen het blok gevormd door de Meulesteedsesteenweg, de Pauwstraat (1872-1884), de Vorkstraat (laatste wijziging in 1904) en de Port Arthurlaan (daterend van 1906-1909).

Homogene doch gewone bebouwing van het doorsneetype. Eenheidsbebouwing van gecementeerde, verankerde lijstgevels van twee bouwlagen (1872-1884) (Haanstraat 4-10, 5-21, Patrijsstraat 2-20) of twee en een halve bouwlaag. (Achter Muide, Haanstraat 54 en volgende, Pauwstraat). Enkelhuisjes, dikwijls gecementeerd, van twee traveeën met rechthoekige of licht getoogde vensters. Voorts huizenrijen van twee en een halve bouwlaag met bepleisterde lijstgevels voorzien van rechthoekige, omlijste bovenvensters (Landbouwersstraat, Fazantstraat).

In dit gedeelte bevinden zich ook twee beluiken: Haanstraat 12-28 en Landbouwersstraat 10-42.

De straten daterend uit begin 20ste eeuw vertonen arbeiderswoningen met typische baksteengevels uit die tijd (Vorkstraat, Port Arthurlaan).

De straattracés links van de Meulesteedsesteenweg dateren van 1880.


Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. met medewerking van LINTERS A. 1979: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nb Noord-Oost, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis met trapgevel

  • Omvat
    Elektriciteitscabine ontworpen door J.A. De Bondt

  • Omvat
    Haanstraat

  • Omvat
    Katholieke jongensschool

  • Omvat
    Landbouwersstraat

  • Omvat
    Liverpoolstraat

  • Omvat
    Londenstraat

  • Omvat
    Meulesteedsesteenweg

  • Omvat
    Muidepoort

  • Omvat
    Patrijsstraat

  • Omvat
    Pauwstraat

  • Omvat
    Port Arthurlaan

  • Omvat
    Rij arbeiderswoningen

  • Omvat
    Spadestraat

  • Omvat
    Suikerijsteeg

  • Omvat
    Vorkstraat

  • Is deel van
    Gent zestiende-eeuwse stadsuitbreiding

  • Is gerelateerd aan
    Voormuide

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Achter Muide [online], https://id.erfgoed.net/themas/13963 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.