Gemeente (1.528 hectare; 657 inwoners in 1970) in Westhoek en Zeepolders aan de IJzer. Gerechtelijk, administratief arrondissement Veurne; vredegerecht Nieuwpoort. Vlakke, grachtenrijke polders (3 à 4 m hoog) met vruchtbare kleibodem. Landbouwactiviteit. Woongebied voor pendelaars. Sinds 1970 ingelijfd bij Nieuwpoort.
Voor 't eerst vermeld als Ramscappla in 1130 (Guerard Cartularium de St.Bertin) en 1135 (Chronicon et cartularium abbatiae Stil Nicolai Furnensis). Altaar afhankelijk van St-Niklaasabdij, Veurne. Evenals kapittel van Sint-Walburga te Veurne, vanaf 1114 door Boudewijn VII begiftigd met tienderecht. Tot 1240, ammanie met Sint-Joris, afhankelijk van bisdom Terwaan. Deel uitmakend van de Noordvierschaar. "Hof van Oudewerfte" en "Hof van Ieper" op grondgebied Ramskapelle; landerijen en uithoven van Koksijdse Duinenabdij onder meer "De Hem(me)". Bestaan van rederijkerskamer "Ghesellen van der Rhetorike" en Sint-Sebastiaansboogschuttersgilde, circa 1490. In de 17de eeuw, herhaaldelijk slachtoffer van oorlogsgeweld. Volledige verwoesting tijdens eerste wereldoorlog op enkele uitzonderingen na onder meer hoeve "Koolhof".
Thans gekenmerkt door een eerder neutrale wederopbouwarchitectuur rondom 6° Linieplein, ten opzichte van kwaliteitsvollere "wederopbouwhoeven", vaak met herbruikt materiaal, grosso modo teruggaand op traditionele regionale hoevebouw, zie algemeen volume, omwalling en schikking van gebouwen, met verwerking van lokale kenmerken als tuitgevels, aandaken met muurvlechtingen enzomeer; nieuwe villabouw aan Ramskapellestraat, richting Diksmuide. Storende aanwezigheid van autosnelweg A 18 met klaverblad, nabij dorpskern.
CLAEYS A., Geschiedenis van Ramskapelle (De Gidsenkring, IX, 2, 1971).
ELOY A., Verslag over de gemeente Ramskapelle, Ramskapelle, 1952.
Bron : Delepiere A.-M. & Lion M. met medewerking van Huys M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8N, Brussel - Gent. Auteurs : Delepiere, Anne Marie, Lion, Mimi Datum :
Aanvullende informatie
De inventaristekst stelt dat de oudste vermelding van Ramskapelle teruggaat tot 1130 (Guerard Cartularium de St.Bertin), maar deze verwijzing is onzeker en alleszins niet de oudste. Ramskapelle werd immers voor het eerst vermeld in 1120 in een bul van Callixtus II, namelijk als tiendbezit van het Sint-Walburgakapittel van Veurne. In 1135 wordt ze vermeld als parochie van de Sint-Niklaasabdij van Veurne. Ramskapelle vormde een ammanie met Sint-Joris, dat uit Ramskapelle ontstaan is, binnen de Noordvierschaar van de Veurnse kasselrij. Tot de afschaffing behorend tot het bisdom Terwaan, daarna tot dit van Ieper. De grootste landbouwuitbatingen waren het uithof "de Hemme" van de Duinenabdij te Koksijde en te Brugge, en het leenhof "Oudewerve"."
CARNIER M. 1996: 'De kleur van een kleed en tienden. De relatie tussen het Sint-Walburgakapittel en de Sint-Niklaasabdij van Veurne', Analecta Praemonstratensia 72, 109-138.
Informatie verkregen van J. Van Acker (5 augustus 2021).
