Geografisch thema

Zwijnaarde

ID
14017
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14017

Beschrijving

Randgemeente ten zuiden van Gent, aan de linker Schelde-oever. Ten noorden begrensd door Sint-Denijs-Westrem en Gent, ten oosten door de Schelde en Merelbeke, ten zuiden door Schelderode en ten westen door Zevergem en De Pinte. Gemeente met een oppervlakte van 1204 hectare en 6116 inwoners (1976).

Oudste vermelding Suinarde (12de eeuw), zou etymologisch afkomstig zijn van zwin (kreek of moerassige grond) en aarde, of aan overstromingen onderworpen grond.

Romeinse vondsten (ondermeer munten) aan de oude heirbaan van Bavai over Oudenaarde naar Blicqui (heden Grotesteenweg-Noord en -Zuid in Zwijnaarde). Van 1344 tot 1796 in het bezit van de abten van de Sint-Pietersabdij te Gent; ze noemden zich heren van Zwijnaarde en lieten er een buitenverblijf bouwen (heden het zogenaamd "Kasteel van Zwijnaarde") waar talrijke belangrijke gasten verbleven en de graven van Vlaanderen overnachtten vooraleer ze in de Sint-Pietersabdij de investituur ontvingen.

Aanvankelijk zeer landelijke gemeente met verschillende noordzuid verlopende straten (Heerweg-Noord en -Zuid verbonden door de oostwest verlopende Hutsepotstraat en Rijvisschestraat, Heistraat) naast enkele bochtige dorpsstraten (centraal en oostdeel van de gemeente) en verschillende landwegen, ontstaan op de hogergelegen droge heuvelruggen in de Scheldevallei (ondermeer Hondelee). De laatste jaren doorkruist en versnipperd door belangrijke verkeerswegen: de autosnelweg E5 (1950) en E3 (1970) met verkeerswisselaar ten noorden van de dorpskom; de Ringvaart (1969) in het noorden en tenslotte de expresweg Gent-Oudenaarde-Valenciennes als rechttrekking van het oud tracé van de Romeinse heirbaan (1971).

Het zuidelijk en westelijk deel van de gemeente bleef tot op heden vrij landelijk met nog verschillende kastelen met omringende parken en weilanden (ondermeer het kasteel van Zwijnaarde, Rijvissche, 't Nieuwgoed, het Predikherenhof, 't Hoedje) en een verspreide landelijke bebouwing met kleine hoeven. Ertussen komen reeds verschillende verkavelingen voor (Rijvisschepark en Pleispark aan de grens met Sint-Denijs-Westrem, Vogelheide, Ten Bos...).

Voornamelijk in de noordoostelijke hoek van de gemeente, aan de Ringvaart en de verkeerswisselaar, werden recent verschillende industrieën ingeplant (Industriepark, Fabelta) en nieuwe sociale woonwijken voorzien (ondermeer zogenaamd "'t Roosje" gebouwd door G.S.M. Volkshaard, 1960, architect L. Cottenie).

Landschappelijk belangrijke oude Scheldebochten aan de grens met Merelbeke.

  • DE POTTER F. en BROECKAERT J. 1864-1870: Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 8, Gent.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Burgerhuis De Torre

  • Omvat
    Dorpsstraat

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gebuurtestraat

  • Omvat
    Gestichtstraat

  • Omvat
    Grotesteenweg-Noord

  • Omvat
    Grotesteenweg-Zuid

  • Omvat
    Heerweg-Noord

  • Omvat
    Hertooiebos

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hondelee

  • Omvat
    Hutsepotstraat

  • Omvat
    Joachim Schayckstraat

  • Omvat
    Jongensschool

  • Omvat
    Kastelensite Zwijnaarde

  • Omvat
    Kunstenaarswoning Windekind

  • Omvat
    Landhuis Predikherenhof met park

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Medisch Pedagogisch Instituut Sint-Jozef

  • Omvat
    Modernistische villa

  • Omvat
    Poort

  • Omvat
    Prelaatsdreef

  • Omvat
    Rijvisschestraat

  • Omvat
    Scheldemeersen tussen Zevergem en Schelderode

  • Omvat
    Sociale woonwijk ’t Roosje

  • Omvat
    Stal

  • Omvat
    Tuinwijkwoningen

  • Omvat
    Villa Brutsaert

  • Omvat
    Villa in Engelse cottagestijl

  • Omvat
    Villa Vanherpe

  • Omvat
    Woning Berkvens

  • Omvat
    Woning De Deken met privé-kunstgalerij

  • Omvat
    Zandvoordestraat

  • Is deel van
    Gent - fusiegemeenten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zwijnaarde [online], https://id.erfgoed.net/themas/14017 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.