Etymologisch behoort de naam met -hovensuffix tot de Frankische periode. De oudste vermelding is Cutinchoven (1213). Gelegen op de grens van Vochtig- (noorden) en Droog-Haspengouw (zuiden), op de rand van het massief van Borgloon; het landschap is heuvelachtig (50-85 meter), sterk ingesneden door erosie. Het dorp ontstond bij de bron van de Rullingenbeek, die vanuit het centrum in noordwest-richting stroomt.

De Romeinse bewoning wordt bevestigd door de vondst circa 1880 van drie glazen flessen. De antieke weg Tongeren-Herentals-Antwerpen doorkruiste het grondgebied.

Kuttekoven wordt in de 13de eeuw vermeld als residentie van de ridders van Kuttekoven, vazallen van de graaf van Loon. Op bestuurlijk gebied was het een Loonse gemeente met een jaarlijks verkozen burgemeester.

Op het grondgebied van de gemeente bevonden zich verschillende laathoven. Het laathof Sint-Servaas behoorde toe aan het kapittel van Sint-Servaas van Maastricht. Het laathof van Cuttecoven, werd in 1290 verkocht aan de abdij van Herkenrode, sindsdien Hof van Herckenrode genaamd. Het was een zeer grote hoeve (Ferrariskaart, 1771-77), die in de 16de eeuw en de 17de eeuw door de familie Pauli-Stravius werd uitgebaat. De abdij van Herkenrode bezat meer dan de helft van het grondgebied van Kuttekoven (circa 124 hectaren). Het Hof van Herckenrode werd in 1636 geplunderd en in brand gestoken door de troepen van Jan van Weert. Het werd in 1797 geconfisqueerd en verkocht en nadien afgebroken. Nog in de jaren 1930 stonden een aantal muren en een poort overeind; bepaalde elementen werden hergebruikt in de hoeve Kleestraat nummer 18; thans is het Hof van Herckenrode volledig verdwenen; funderingen zijn nog aanwezig, en de oprijlaan is nog zichtbaar. Tenslotte bevond zich op het grondgebied nog het laathof van Guffen. De Ferrariskaart vermeldt nog een cijnshoeve, de Cense den Klein, waaruit de latere hoeve en kasteel de Klee ontstonden; het is niet duidelijk of deze hoeve dezelfde is als één der hoger vermelde laathoven.

Op juridisch gebied ressorteerde Kuttekoven onder de buitenbank van Borgloon, Graethem, en men ging in beroep bij het Oppergerecht van Vliermaal. In de nasleep van de Dertigjarige oorlog had de gemeente erg te lijden onder de opeisingen van Franse en Hollandse legerbenden (1673-1678).

De Sint-Jan-de-Doperkerk was oorspronkelijk een filiaal van de kerk van Borgloon met patronaatsrecht in handen van de graven van Loon. Patronaatsrecht en het grootste gedeelte van de tienden komen in de 13de eeuw in handen van de abdij van Herkerode. De Sint-Jan-de-Doperkerk bezat het dooprecht. Een gedeelte van de dorpen Voort en Gotem maakten deel uit van de parochie van Kuttekoven.

Kuttekoven was steeds een landbouwgemeente, zonder industrie. Dit heeft het inwonersaantal van de gemeente na de groei in de 19de eeuw doen teruglopen tot zijn peil van eind 18de eeuw. De spoorlijn Sint-Truiden-Tongeren, aangelegd in 1878-1879, doorkruiste het dorp van west naar oost, maar er was geen station; de sporen werden in 1970-71 opgebroken.

Het nederzettingspatroon is dat van een hoopdorp gelegen in het zuidelijk deel van het grondgebied, met de lineaire bebouwing, typisch voor de Vochtig-Haspengouwse dorpen. Het noordwestelijke gedeelte wordt vrijwel volledig door akkers ingenomen. De Kuttekovenstraat is de belangrijkste straat van het dorp, waaraan zich de kerk en de pastorie bevinden.

Oppervlakte: 209 hectaren. Aantal inwoners: 94.