Sedert 1 januari 1977 deelgemeente van Hulshout. Vrij kleine gemeente aan de Grote Nete, gelegen ten zuiden van de hoofdgemeente; in het oosten begrensd door Westmeerbeek en Ramsel (Herselt), in het zuiden door Begijnendijk (Brabant) en in het westen door Heist-op-den-Berg/Booischot. Oppervlakte: 448 hectare. Inwoners op 1/1/2000: 1.706.

Tijdens de middeleeuwen was Houtvenne, eertijds ook gekend onder de benaming Oosterwijk of Houtvenne-Oosterwijk, gelegen in de meierij Geel in het markgraafschap Antwerpen. Eind 14de eeuw werd Jan van Witthem heer van de heerlijkheid Houtvenne-Oisterwyck, door zijn huwelijk met Maria van Stalle, dame van Beerzel en Houtvenne. Na de van Wittems kwam de heerlijkheid achtereenvolgens in handen van de familie Schetz, de familie Bonaventura van Grobbendonk en de families Blereau, Van Cauwegom en Ooms. Een schepenbank wordt voor het eerst vermeld in 1496; ze ging ten hoofde bij de Bijvang van Lier.

Reeds in de 14de eeuw bezat Houtvenne een eigen kapel, afhankelijk van de Sint-Servaasparochie van Herselt en bijgevolg bediend door de pastoor van Herselt tot circa 1550; nadien was er een kapelaan die met toestemming van de pastoor van Herselt nagenoeg alle pastorale taken uitoefende. Vanaf 1365 was het personaatsrecht van de Sint-Servaasparochie toegewezen aan de prelaat van Tongerlo. In 1526 was Houtvenne een kleine wijk van circa 35 huisgezinnen verspreid over drie woonkernen: het centrum en de wijken "Langstraat" en "Verkensmarkt"; de kapel brandde af in 1587 en werd heropgebouwd in 1610. In 1651 werd Houtvenne-Oisterwyck (modo Ousterwijck) losgemaakt van de Sint-Servaasparochie van Herselt en verheven tot zelfstandige parochie. De kerk bleef afhankelijk van de abdij van Tongerlo tot 1832.

Tot op heden nog steeds landelijk woondorp, dat zich van noord naar zuid uitstrekt. In het noorden begrensd door de Grote Nete en de Steenkensbeek; de Vallei van de Steenkensbeek, een gebied van circa 104 hectare, vertoont een homogeen landschap met open graslanden en akkers, afgewisseld met struwelen, bossen en boomgaarden. Kleine dorpskern in het zuidoosten op de kruising van de Vennekensstraat en de Langestraat die de hoofdassen vormen van de wegenstructuur. Gemeente gekarakteriseerd door diverse grootschalige boomkwekerijen, een sterk verspreide open bebouwing, voornamelijk uit de 20ste eeuw en een klein aantal langgestrekte hoevetjes, meestal aangepast, uit het vierde kwart van de 19de eeuw en de 20ste eeuw.