Deelgemeente van Zonnebeke, reeds in 1971 opgenomen door Geluveld. Kleine landbouw- en woongemeente van 489 inwoners (1989) en 668 hectare. Gelegen in Zandlemig-Vlaanderen en de Westhoek. Golvend landschap (22-25 meter), zie hoge ligging van de dorpskom (42,5 meter), doorsneden door de Basseville- en de Kasteelbeek.
Eerste vermelding in 1102 als Sanfort waarvan de etymologische betekenis neerkomt op: doorwaadbare plaats in een beek. De kerk van Zandvoorde werd in 1102 onder het patronaat van de abdij van Voormezele geplaatst.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog volledig verwoest. Herinneringen aan de oorlog verspreid over de gemeente:
- The Household Cavalry Monument, Zandvoordeplaats - Zantvoorde New British Cemetery, Kruisekestraat
- Intacte Duitse commandobunker van 1916, Gaverstraat.
Definitieve wederopbouw volgens aanleg- en rooilijnplan naar ontwerp van architect H. Allaert (Kortrijk) van 1921, in grote lijnen vooroorlogs stratenpatroon en inplanting herstellend. Straatdorp aan de Zandvoordeplaats (noordzuid-as), een rechthoekig plein met parochiekerk Sint-Bartholomeus, pastorie en gemeentehuis ten oosten. Enkele uitvalswegen.
Basisbebouwing met breedhuizen van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldaken.
Doorsnee-wederopbouwarchitectuur doorgaans vrij eenvoudig en in de lijn van de vooroorlogse, echter nu meer uniformiserend, zie meerdere eenheidsprojecten.
Buiten de dorpskom, verspreide hoevebouw meestal met losse bestanddelen onder meer met boerenhuis aanleunend bij het langgstrekte type.
Uit archiefonderzoek blijkt dat voornamelijk architect M. Dujardin (Komen) betrokken was bij de wederopbouw van Zandvoorde. Ook andere architecten zoals J. Heyden (Brussel), L. Masure (Elsene), O. Moreau (Komen), C. Evrard (Brussel), C. Schmidt (Poperinge).
- Gemeentelijk Archief Zonnebeke, 575 169.