Geografisch thema

Merendree

ID
14198
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14198

Beschrijving

Fusiegemeente met Nevele van 1080 ha met 1529 inwoners (1981). Grenst ten noorden aan Zomergem, ten oosten aan Lovendegem en Drongen, ten zuiden aan Landegem en ten westen aan Hansbeke.

Zacht golvend reliëf; afwisselend hogere, open en drogere zandruggen en gesloten beekdepressies; een typisch kouter-bulkenlandschap. Als waterlopen vermelden we Poekebeek, Kale(ne), Reigersgracht, Brugse Vaart en Kruis-Kalene en het Schipdonkkanaal. Behalve de bean van Gent naar Brugge bezat Merendree in de 19de eeuw ook de reeds gekasseide banen van Eeklo naar Deinze en van Merendree naar Lovendegem.

Archeologische vondsten uit de prehistorische en Romeinse periode, onder meer Ontdekt bij het graven van het kanaal naar Schipdonk, wijzen op oude woonkernen. Eerste vermelding in "Annales Blandiniensis" van de Gentse Sint-Pietersabdij in 722. De villa Merendra was vermoedelijk door een gift van de fiscus Marca door koning Dagobert aan Sint-Amandus in de 7de eeuw in het bezit gekomen van de Sint-Baafsabdij in Gent. Het patronaat van de kerk behoorde toe aan het kapittel van Doornik sodert de 13de eeuw. In 966 bezat de Sint-Baafsabdij reeds drie landbouwuitbatingen op de Oostergemkouter. Op het einde van de 12de eeuw zijn alle wijken in Merendree reeds bewoond. De heerlijkheid van Merendree werd in leen gehouden van de graven van Vlaanderen en hun nakomelingen, de heren van Dendermonde door de familie van Gavere. Merendree kwam voor eind 13de eeuw in bezit van de heren van Gavere. Zij hadden reeds Vinderhoute in leen zodat Vinderhoute en Merendree in één heerlijkheid verenigd werden. Tot de heerlijkheid Vinderhoute behoorden meer den 80 achterlenen. Op de plaats van het oudheerlijke kasteel van Merendree zogenaamd "'s Geerolfswal" of "meierswal", werd circa 1764 de huidige pastorie gebouwd.

Bebouwingsverdichtingvan het centrum uit in noordelijke richting naar de Brugse Vaart en de Durmenstraat toe (wijken Velde en Oostergem). Het kanaal van Gent naar Brugge, in 1613-23 uitgegraven in de bedding van de Durme of Hoge Kale, was immers een belangrijke verkeersas. Het centrum van het straatdorp met vrij kleine bewoningskern, words gedomineerd door de fraaie Romaans-gotische parochiekerk van Doornikse steen. Er waren in de 19de eeuw ook talrijke lustgoederen waarvan de meeste nog bewaard zijn in de omgeving van de Veldestraat, de zuid-noord lopende verbindingsweg Nevele - Zomergem. Thans landbouwgemeente meer en meer evoluerend naar forenzengemeente.

  • DE POTTER F.-BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen,,reeks I, dl.5, Gent, 1964-1870
  • STOCKMAN L., De brieven van Aalter, in Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 20, 1969, p. 130-131.

Bron: LANCLUS K. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kanton Nevele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Alsemweg

  • Omvat
    Biezestraat

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoningen

  • Omvat
    Brand en Elshoeve

  • Omvat
    Diepestraat

  • Omvat
    Domein Vlaanderenland

  • Omvat
    Donkhoeve

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dreef

  • Omvat
    Durmenstraat

  • Omvat
    Eiland

  • Omvat
    Gekandelaarde linde als kapel- en grensboom

  • Omvat
    Gerolfsweg

  • Omvat
    Hammeken

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve De Rode Poort

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hof ten Doornbroek

  • Omvat
    Kasteel Te Velde met omgeving

  • Omvat
    Kouterslag

  • Omvat
    Langgestrekt hoevetje

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Lostraat

  • Omvat
    Merendreedorp

  • Omvat
    Omgeving van hoeven

  • Omvat
    Oostergemstraat

  • Omvat
    Paalhoeve

  • Omvat
    Twee arbeiderswoningen

  • Omvat
    Vallei van de Oude Kale, Vinderhoutse Bossen en Slindonk

  • Omvat
    Veldestraat

  • Is deel van
    Nevele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Merendree [online], https://id.erfgoed.net/themas/14198 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.