Geografisch thema

Moortsele

ID
14220
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14220

Beschrijving

Landbouw- en woondorp met een oppervlakte van 367 ha en 853 inwoners (1981), aan de spoorlijn Gent-Geraardsbergen en op de grens van Zandig en Zandlemig Vlaanderen. Matig golvend reliëf variërend tussen 14 m in de vallei van de Molenbeek die de gemeente doorsnijdt, en 51 m in het oosten op de noordwesthelling van de Betsberg. Straatdorp aan de rand van een kouterrug tussen de Molenbeek (oost) en de vallei van de Driebeek die de westelijke gemeentegrens vormt met Bottelare. In het zuidoosten scheidt de Molenbeek en Kerkensbeek Moortsele van Scheldewindeke. Ter hoogte van de wijk Uilhoek in het noorden van de gemeente nabij de grens met Landskouter en naast de Molenbeek, werd door middel van luchtfotografie een vrij grote circulaire structuur ontdekt. De archeologische werkgroep van de heemkundige vereniging "De Gonde" voerde er in 1980 beperkte opgravingen uit. De voorlopig beperkte resultaten ervan laten een site vermoeden daterend uit de vroege-midden bronstijd. Vlak daarnaast maar aan de overzijde van de Molenbeek was de omgrachte laat-middelecuwse heerlijke site gelegen van het "Kasteel ter Burcht". Deze heerlijkheid bezat haar eigen gerecht, baljuw, meter en schepenen en strekte zich ook uit over Scheldewindeke, Schelderode, Oosterzele, Bottelare, Munte en Bavegem.

De oudste vermeldingen van de gemeente luiden "Mortesela" (eind 9de eeuw) en "Mortesella" (1148). De Gentse Sint-Baafsabdij had reeds in de 11de eeuw bezittingen te Moortsele. Vanaf de 13de eeuw maakte Moortsele deel uit van het Land van Rode in de kasselrij van het Land van Aalst. Mogelijk behoorde het dorp voordien aan de heren van Moortsele. Na de dood in 1697 van Lopez-Maria Rodriguez d'Evora y Vega, markies van Rode, werden Moortsele, Scheldewindeke en Balegem, verdeeld onder zijn kinderen. De tweede zoon, Emmanuel Rodriguez d'Evora y Vega, kwam in het bezit van de heerlijkheid Moortsele. Zijn dochter huwde de baron van Loon, wiens nazaat in midden 19de eeuw het "Kasteel ter Burcht" liet slopen. Andere delen van Moortsele, zoals Rattepade, Ter Spiegel, Lusbeke, waren lenen die afhingen van het Land van Rode. Van die vroegere kastelen bleef gewoonlijk niet veel meer den een gelijknamige hoeve of neerhof bewaard.

Enkele bunkers, voornamelijk op Moortselekouter, gebouwd in de jaren 1930 en deel uitmakend van de verdedigingslinie tussen de Schelde (Wetteren) en de Leie (Deinze) ten zuiden van Gent.

  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 5, Gent, 1864-1870.
  • VAN MOERKERKE J. & SEMEY J., Circulaire structuur uit de metaaltijden te Moortsele-Uilhoek, in De Gonde, XII, 17, 1984, p. 357-362.
  • Moortsele. Het Serrurepad, Moortsele, 1980.

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Beeldbepalende dorpswoning op de hoek Vijverstraat

  • Omvat
    Betsbergebos, Gootbos en Ter Hulst

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Bunker A25

  • Omvat
    Bunker A26

  • Omvat
    Bunker A27

  • Omvat
    Bunker A29

  • Omvat
    Bunker B33

  • Omvat
    Bunker B34

  • Omvat
    Bunker B35

  • Omvat
    Bunker Be18

  • Omvat
    Bunker C13

  • Omvat
    Bunker C14

  • Omvat
    Bunker D15

  • Omvat
    Bunker D16

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Drie arbeiderswoningen

  • Omvat
    Hekpijler

  • Omvat
    Herenhuis met aanhorigheden

  • Omvat
    Hoekcafé

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve en afspanning Au Renard

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hof ten Rattepade

  • Omvat
    Hof ter Hulst met omgrachting

  • Omvat
    Hof van Kalenberge

  • Omvat
    Kasteeldomein Verschaffelt

  • Omvat
    Kloosterstraat

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Amandus

  • Omvat
    Pastorie Sint-Amandusparochie met tuin

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Stenen romp van Molen De Coene

  • Omvat
    Wegkapel Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen

  • Is deel van
    Oosterzele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Moortsele [online], https://id.erfgoed.net/themas/14220 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Oosterzele

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.