Geografisch thema

Astene

ID
14224
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14224

Beschrijving

Leiegemeente van 954 ha en 3435 inwoners (1981) ten oosten van de spilgemeente Deinze waarmee het sinds 1970 gefusioneerd is samen met de gemeenten Petegem-aan-de-Leie en Zeveren. De gemeente wordt ten noorden begrensd door de Leie en Bachte-Maria-Leerne, ten oosten door Deurle en Nazareth, ten zuiden door Nazareth en ten westen door Petegem.

Vermeldingen als Athenneria (7de eeuw) in een charter van Sint-Pieters of Astenneria (856) of Villa Hachtinna (967) in een oorkonde van de Sint-Baafsabdij zijn waarschijnlijk alle te vereenzelvigen met het huidige Astene.

Gallo-Romeinse brandrestgraven opgegraven op de droge kouterrug van Astene, te dateren tussen 50 en 150 na Christus, zijn een bewijs van Romeinse aanwezigheid in de streek.

De vroegere parochiekerk, gelegen op de Kapelleberg, een natuurlijke duinenheuvel vlakbij de Leie op de rechter oever, werd reeds vermeld in een kroniek van Drongen van 1147 en behoorde tot de oudste eenbeukige kruiskerkjes met vierkante kruisingstoren. Het patronaat behoorde toe aan de abdij van Drongen.

Tijdens het Ancien Régime was Astene bestuurlijk en fiscaal afhankelijk van de kasselrij van Kortrijk. De dorpsheerlijkheid behoorde tot het Markizaat van Deinze. Daarnaast worden vanaf de 14de tot de 15de eeuw belangrijke heerlijkheden vermeld zoals Gampelaere, Wallebeke, Gapaard, ten Hove, Koeiland en een aantal grote pachthoven en lustverblijven, eigendom van aanzienlijke Gentse families, verspreid over de gemeente.

Typische bodem voor de Vlaamse Zandstreek bestaande uit droge tot matig droge zand- en zandleemgronden, geschikt voor akkerbouw, en vochtige kleigronden in de alluviale Leievallei, ingenomen door grasland. Tot eind 18de eeuw waren nog vrij grote boscomplexen aanwezig, voornamelijk in de nabijheid van het Goed te Gampelaere en het Augustijnengoed.

Het huidige dorpscentrum met typische lintbebouwing ontwikkelde zich aan de in 1720 rechtgetrokken steenweg Gent-Kortrijk die de gemeente van west naar oost.

doorkruist. In de onmiddellijke omgeving ervanwerd in 1834 de nieuwe parochiekerk gebouwd. De gronden links en rechts van de steenweg, respectievelijk tussen de Leie en de steenweg en de steenweg en de in 1839 aangelegde spoorlijn Gent-Kortrijk, door de verschillende transportmogelijkheden uitstekend geschikt voor industrie, werden vanaf de 19de eeuw grotendeels ingenomen door bedrijfsgebouwen onder meer de veevoederfabriek Versele-Laga.

In de gemeente staan nog verschillende betonnen bunkers die deel uitmaakten van de bunkerlinie ten zuiden van Gent, gebouwd in de jaren 1930 tussen de Schelde en de Leie.

Sterk toenemende bebouwing na de Tweede Wereldoorlog voornamelijk aan weerszij van de steenweg. Vanaf de jaren 1960 werd heel het gebied tussen de spoorweg en de Leie geleidelijk verkaveld en volgebouwd.

  • Rijksarchief Gent, Fonds Deinze, nr. 553, 554.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 1, Gent, 1864-1870.
  • HUYS P.,De nieuwe kerk van Astene 1834-1836, in Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, LV, 1988, p. 81-107.
  • SMITH K., Astene en Nazareth in de 2de helft van de XVIIIde eeuw. Een historisch-geografische studie, onuitgegeven licentiaatsverhandeling R.U.G., 1982.
  • THOEN H. - DE VOS R., Gallo-Romeinse brandrestgraven te Astene, in Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XLVII, 1980, p. 151-165.
  • VAN SPEYBROECK S. - MAES H., Wandeling door Astene, in Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XLI, 1974, p. 48-68.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Achterstraat

  • Omvat
    Afsluitingshaag met op stam gezette hulsten

  • Omvat
    Astenedreef

  • Omvat
    Augustijnehoeve

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Bunker A3

  • Omvat
    Bunker A4

  • Omvat
    Bunker A5

  • Omvat
    Bunker A6

  • Omvat
    Bunker As4

  • Omvat
    Bunker As8

  • Omvat
    Bunker B1

  • Omvat
    Bunker B3

  • Omvat
    Bunker B4

  • Omvat
    Bunker C1

  • Omvat
    Bunker C2

  • Omvat
    Bunker D1

  • Omvat
    Bunker D2

  • Omvat
    Café-restaurant Oude Leie

  • Omvat
    Dorpsstraat

  • Omvat
    Edekestraat

  • Omvat
    Emiel Clauslaan

  • Omvat
    Gampelaeredreef

  • Omvat
    Goed ter Woestijne

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve Goed te Gampelaere

  • Omvat
    Hoeve Goed te Wallebeke

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Patershof

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën

  • Omvat
    Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand

  • Omvat
    Kapellestraat

  • Omvat
    Kasteeldomein van Ooidonk en Leiemeersen

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Marilandicapopulieren langs de Maaigemdijk

  • Omvat
    Nazarethsesteenweg

  • Omvat
    Nieuwstraat

  • Omvat
    Opgaande zomerlinde als welkomstboom

  • Omvat
    Oude straat

  • Omvat
    Parijsestraat

  • Omvat
    Paviljoen uit Tweede Wereldoorlog

  • Omvat
    Pontstraat

  • Omvat
    Populier als hoekboom

  • Omvat
    Sas van Astene

  • Omvat
    Site Goed ten Oostacker

  • Omvat
    Sluismeestershuizen

  • Omvat
    Twee boerenarbeiderswoningen

  • Is deel van
    Deinze


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Astene [online], https://id.erfgoed.net/themas/14224 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.