Hoofdgemeente van Zwalm met 499 hectare en 1.940 inwoners (30.01.2001). Grenzend ten noorden aan de Zwalmse deelgemeenten Beerlegem, Dikkele en Hundelgem, ten oosten aan Hundelgem en Zottegem (Velzeke), ten zuiden aan de deelgemeenten Roborst en Sint-Denijs-Boekel, ten westen aan de deelgemeenten Sint-Denijs-Boekel, Sint-Maria-Latem en Paulatem.

Gelegen in Zandlemig-Vlaanderen aan de Zwalm. Sterk golvend reliëf uit het interfluvium tussen de Boven-Schelde en de Dender, van 17 meter in de Zwalmvallei tot 60 meter op de zuidelijke helling. Goed gedraineerde en vruchtbare zandleem- en leembodems, natter in de vele beekdepressies. Wordt van noord naar zuid doorsneden door de Noord- en Zuidlaan van Hundelgem naar Brakel en van oost naar west door de spoorweg Kortrijk-Brussel.

In het gehucht Rekegem bevond zich de kruising van twee belangrijke Gallo-Romeinse wegen, namelijk de weg Bavay-Blicquy-Velzeke en de weg Asse-Velzeke-Kortrijk.

Oudste vermelding van Sualma in de 10de eeuw. Later zogenaamd Munkzwalm naar het riviertje en de toevoeging van het woord munk, verwijzend naar de monniken van de Gentse Sint-Baafsabdij die een belangrijke rol speelden in de ontwikkeling van de gemeente. In het bezit van de Sint-Baafsabdij ontstond uit de domeingroep Wormene de nieuwe zelfstandige domeingroep Munkzwalm met als centrum de villa Su(u)alma ten laatste in 1003. De oudste nederzetting is te situeren aan de dries op de wijk Ten Bergen, ten noordoosten van de huidige dorpskern en ten noorden van de Zwalm. Ook de kapel te Ten Berge dateerde van voor 1003. Ten zuiden van de Zwalm kwamen slechts lage meersen voor die tot de 12de of 13de eeuw onontgonnen bleven, in de loop van de 13de eeuw werden zij door de abdij verkaveld en ontstond de eigenlijke dorpskern. De oprichting van de kerk van Munkzwalm is vermoelijk te situeren na 1003, nadat de vroegere afhankelijke villa Suualma een zelfstandig domeincentrum werd. Het meest zuidelijke gebied, het hoger gelegen zogenaamde Rekegem, vormde eveneens een vroegmiddeleeuwse nederzetting met een bewoningskern rondom twee driesen en met een kouter en een bos.

Hoorde in de Middeleeuwen tot het rechtstreekse rechtsgebied van de graven van Vlaanderen en de kasselrij van het Land van Aalst. Het "Hof ter Biest" en het "Hof te Zwalmen" waren eigendom van de Gentse Sint-Baafsabdij. Ook het patronaatschap van de parochiekerk, gelegen aan de brug over de Zwalm, werd uitgeoefend door de Sint-Baafsabdij en later het Sint-Baafskapittel te Gent.

Agrarische gemeente en woongemeente; pendelarbeid naar het Brusselse.

Dagtoerisme aan de Zwalmvallei en de Zwalmmolen. De dorpskern is gesitueerd tussen de spoorweg en de Zwalm. De spoorweg Kortrijk-Brussel, aangelegd in 1868 loopt ongeveer parallel ten zuiden van de Zwalm en heeft een stationsgebouw in Munkzwalm.